Giriş
Soru: Babam SSK’dan, annem de Bağkur’dan emekli. Annem şubat ayında vefat etti. Babam sosyal güvenlik kurumuna başvurarak annemin maaşını da almaya başladı. Ancak annemin bayram ikramiyesi babama ödenmedi. Eşin kendisi aylık alıyorsa eşinden dolayı bayram ikramiyesi ödemesi yapılamayacağı söylendi. Bu bilgi doğru mu? Yoksa babam annemin bayram ikramiyesini alabilir mi? ● Metin OKUMUŞOĞLU
Cevap: Maalesef verilen bilgi doğru. Çünkü bayram ikramiyesine ilişkin 5510 sayılı Kanunun Ek 18’inci maddesi: “... birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara en fazla ödemeye imkan veren bir dosya üzerinden ödeme yapılır...” hükmünü içermektedir. Bu hükme göre; babanızın kendi emekli aylığı, annenizden dolayı aldığı aylıktan fazla olduğundan, kendi aylığından dolayı bayram ikramiyesi alır. Annenizden aldığı aylıktan dolayı bayram ikramiyesi alamaz.
MALULEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: SSK başlangıç tarihim 2004 olup 3450 gün prim ödemem var. 2006’dan beri Bipolar bozukluk hastasıyım. Hastanede tedavi görüyorum. Tedavimi yürüten Prof. Dr. malulen emekliliğe başvurmam gerektiğini söyledi. 1800 gün prim ve 10 yıllık çalışma şartıyla şu an malulen emeklilik hakkım mevcut mu? ● Serkan DEMİROGLU/KARABÜK
Cevap: Hastalığınız ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte yoksa ve hastalığınız en az yüzde 60 işgücü kaybına yol açmışsa, raporunuz ve tıbbı eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu da malul olduğunuza karar verirse, 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve yüzde 60 oranında işgücü kaybı şartlarıyla malulen emekli olabilirsiniz.
65 YAŞ AYLIĞI İÇİN MUHTAÇ OLMAK GEREKİYOR
Soru: Babam 35 sene önce Almanya’dan izne geldi ve izindeyken Türkiye’de vefat etti. Ölümü üzerine anneme maaş bağlandı. Almanya’da emekli olmamıştı. Annem 300 Euro maaş alıyor. Bu da geçimine yetmiyor. Ayrıca 65 yaş üstü yardımı alabiliyor mu? Bir yol göstermenizi istiyoruz. ● Hakkı KALAYCI
Cevap: 65 yaş aylığı bağlanması için aranan şartlardan biri de muhtaç olma şartıdır. Yasa muhtaçlık sınırını asgari ücretin net tutarının 1/3’ü olarak tanımlıyor. Bu nedenle asgari ücretin net tutarının 1/3’ünün (bugün için 609 TL’dir) üstünde aylık geliri olanlar muhtaç olarak kabul edilmiyor. Anneniz; muhtaçlık sınırı olan 609 TL’den fazla aylık geliri olduğundan 65 yaş aylığı alamaz.
ASKERLİĞİNİZİN 6 AYINI BORÇLANIP 57 YAŞI DOLDURACAKSINIZ
Soru: 9 Mart 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 14 Mayıs 1999. 6250 gün primim var. Askerliğimi sigorta başlamadan önce yaptım. Buna göre kaç yaşında emekli olabilirim? ● Harun ÇALIŞ
Cevap: Askerlik sürenizin 6 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
TUTUKLANAN ÇALIŞAN KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
SORU: 2014-2016 arası hayvan barınağında 28 aylık çalışmam oldu. 2012’de bir olaydan dolayı ceza almıştım. Cezam onaylanınca cezaevine girdim. 2 yıl sonra çıktım. Aslında işimi isteyerek terk etmedim. Askerlik görevi için ayrılan tazminat alabiliyor. Benim tazminat hakkım var mı? Alabilir miyim? ● Timur DEMİRTAŞ
CEVAP: İhbar önel süresinden fazla tutukluluk ve hükümlülük süresi olan sigortalıyı işveren isterse kıdem tazminatını ödeyerek işten çıkartabilir. 28 ay hizmetiniz karşılığı 6 haftalık ihbar önel süreniz var. Cezanız 6 haftadan fazla olduğundan işveren işten çıkarmış. Bu yasal bir durum. Ancak işverenin kıdem tazminatınızı ödemesi gerekirdi. Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi işten çıkartıldığınız tarihte 10 yıldı. Hakkınız zamanaşımına uğramadığından kıdem tazminatınızı işverenden talep edebilirsiniz.
MALULEN EMEKLİLİK İÇİN EN AZ YÜZDE 60 İŞ GÜCÜ KAYBI ARANIR
SORU: 20 Aralık 1946 doğumlu olup 1600 gün prim ödemem var. İleri derecede KOAH hastasıyım ve makineye bağlı yaşamaktayım. Bana engelli emekli maaşı bağlanabilir mi? Bağlanırsa ayda ne kadar maaş alabilirim? ● Hilmi EMREM
CEVAP: Sigorta başlangıç tarihinizi ve rapor oranınızı bildirmemişsiniz. Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranmaktadır. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte malulen emekli olabilirsiniz. Ne kadar emekli aylığı alacağınız sigorta başlangıç tarihinize ve prim ödediğiniz tarihlere göre değişir.
