Giriş
Soru: 1985 doğumluyum. 15 Mayıs 2000'den beri Fransa’da ikamet etmekteyim. Türkiye’de çırak sigortası başlangıç tarihim 24 Ağustos 1999. Sigortam geçerli mi? Geçerliyse emeklilikte hangi şartlara tabiyim? DURAN
Cevap: Çırak sigortasında, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor.
İŞİMDEN TAZMİNAT ALARAK AYRILABİLİR MİYİM?
SORU: SSK giriş tarihim 16 Mayıs 2006. Toplam 4380 gün prim ödemem var. 17 Ocak 2016 tarihinden beri de bir şirkette çalışmaktayım. İşyerinden ayrılmak istiyorum. Tazminatımı nasıl alabilirim? 3600 gün 15 yıl SSK’nın anlamı nedir? Hakan SAMUT
CEVAP: Sigortalı çalışanlar kendi isteği ile işinden ayrılması halinde kıdem tazminatı alamıyor. Bunun istisnasını emeklilik için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar oluşturuyor. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar yaş haddinden emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve kadın 58, erkek 60 yaş şartlarına tabi bulunuyor.
Bunlardan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim şartını sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Bunun için yapmaları gereken bulundukları yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısı alıp işverene ibraz etmek. Siz iki şekilde emekli olabilirsiniz:
1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte 7000 gün priminiz olmadığından işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız.
2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte de işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim ödeme şartlarını birlikte sağlamanız gerekiyor.
AVUKAT İMZASI OLMAYAN ARABULUCULUK KARARI GEÇERLİMİ?
Soru: Bir işçimiz ile uyuşmazlığımız arabuluculuk görüşmeleri neticesinde uzlaşma ile sonuçlandı. Anlaşma tutanağında tarafların imzası var. Ancak bir avukatın imzası yok. SGK’ya da anlaşma çerçevesinde bildirim yapmamız gerekiyor. Ama SGK avukatın imzası olmadığı için tutanağı geçersiz sayıyor. Avukatlar da ‘sonradan imza atmayız’ diyorlar. Bu sorunu nasıl çözebiliriz? A.Ş
Cevap: İşçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebine ilişkin bir uyuşmazlığın arabuluculuk süreci sonucunda anlaşma ile sona ermesi durumunda, taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, mahkeme ilamı olarak kabul edilerek SGK iş ve işlemlerinde geçerli oluyor.
Ancak tutanakta avukatların imzası yoksa SGK işlemlerinde ilam niteliğinde belge sayılması için tutanağın ilam niteliğinde olduğuna dair mahkemeden şerh alınması gerekiyor. Tutanak mahkeme şerhi ile ilam niteliği kazanacağından SGK işlemlerinde de geçerli olur.
GERİYE DÖNÜK BORÇLANMA HAKKIM VAR MI?
SORU: 1991 yılında yazlık çay bahçesi işletim. Bağkur’a 800 gün prim ödemem var. 2003 yılında sigortalı çalışmaya başladım ve çeşitli işyerlerinden 1700 gün de SSK’ya prim ödedim. Toplam 2500 gün primim bulunuyor. Ne zaman emekli olabilirim? Geriye dönük borçlanma hakkım var mı? ŞENAY
CEVAP: Öncelikle geriye dönük borçlanma hakkınızın olmadığını belirtelim. Ancak ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra doğum veya doğumlarınız varsa, doğum sonrasında iki yıllık sürelerde prim ödemeyen boş günleri borçlanma hakkınız var. Şartları taşıyan bir doğum için 720, iki doğum için 1440, üç doğum için 2160 gün kazanılabiliyor.
Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1100 gün daha prim ödeyip toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
YETİM AYLIĞI ALAMAZSINIZ
Soru: Milli eğitimde engelli memur olarak çalışmaktayım. Yüzde 92 engelli raporum var. Babamdan kalan malul aylığını alabilir miyim? Celal GÜRBÜZ
Cevap: Babanızın tabi olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu’nu bildirmemişsiniz. Babanız SSK veya Bağkur’a tabiyse SSK ve Bağkur, çalışan çocuğa ana veya babasından yetim aylığı bağlamadığından babanızdan aylık alamazsınız.
Babanız Emekli Sandığı’na tabiyse Emekli Sandığı kendisine tabi olarak çalışan çocuğa ana veya babasından dolayı aylık bağlamaz. Ama SSK veya Bağkur’a tabi çalışan çocuklara aylık bağlar. Yani memur olarak çalıştığınızdan maalesef babanızdan yetim aylığı alamazsınız.
