Giriş
Soru: 14 Nisan 1968 doğumluyum. 1988-1990’da 18 ay askerlik yaptım. Sigorta girişim 10 Haziran 1991’de. 1991-1994 arası uzun yıllar çalıştığım işyerinden 215 gün prim yatmış. 1 Ocak 1995-6 Ağustos 2014 arası Ukrayna’da kaldım. Toplam 2000 gün primim var. Şu anda çalışıyorum. Ne yapmamı önerirsiniz? l Ercan KELEŞOĞLU
Cevap: SGK’ya bildirilmeyen çalışma süreleriniz için 1994’te işten ayrılma tarihinizden itibaren 5 yıl içinde hizmet tespit davası açmanız gerekiyordu. Ancak 1991-1994 arasında çalıştığınız işyerinde çalışma sürelerinizin SGK’ya bildirilmediğini yeni öğrenmişseniz, hizmet tespit davası açabilirsiniz. Ancak davayı kazanabilmeniz için mahkemede bildirilmeyen çalışma sürenizi belge veya şahitle kanıtlamanız gerekiyor.
Bu da oldukça zor ve uzun bir süreç. Hizmet tespit davasıyla gün kazanamadığınızı varsayarsak, şayet Ukrayna’da belirttiğiniz tarihlerde çalışmışsanız, askerlik sürenizi ve Ukrayna’daki çalışma sürenizi borçlanmanız halinde, Bağkur’dan emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmayla prim şartını sağlamış olacağınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız 14 Nisan 2021’de emekli olabilirsiniz.
Ukrayna’daki çalışma sürenizin 2860 gününü borçlanarak toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşı dolduracağınız tarihte de emekli olabilirsiniz. Bir başka seçeneğiniz de sigortalı çalışarak 1600 gün daha (askerliğinizi borçlanırsanız ayrıca 1060 gün daha) prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olmaktır.
GİRİŞTE PRİM ÖDEMESİ VARSA 58 YAŞ DOLACAK
Soru: 31 Ekim 1984 doğumluyum. 15 Ocak 1999’da sigorta girişim oldu. 6200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? l Engin KARTAL
Cevap: Sigorta başlangıcınızda adınıza prim ödemesi varsa, emekli olmak için 25 yıl sigorta süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
KISMİ ZAMANLI İŞÇİ İŞTEN AYRILIRSA YERİNE ALINAN TAM ZAMANLI ÇALIŞMAYA GEÇER Mİ?
SORU: Özel bir şirkette çocuğu ilköğretim çağına gelinceye kadar kısmi zamanlı çalışma yapan bir işçinin, eksik çalışmaları için yerine çalışıyorum. Yerine çalıştığım arkadaş işten ayrılma durumu olabileceğini söyledi. İşten ayrılırsa, benim de çıkışım verilir mi? Ben çalışmaya devam etmek istiyorum. l AYŞEGÜL
CEVAP: Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmeliğin 14’üncü maddesi gereğince; kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam süreli çalışmaya başlaması halinde, yerine alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona ermektedir.
Ancak kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin iş sözleşmesini feshetmesi halinde ise yerine alınan işçinin iş sözleşmesi, işçinin yazılı onayı olması şartıyla, asıl işçinin iş sözleşmesinin fesih tarihinden itibaren belirsiz ve tam süreli sözleşmeye dönüşür.
Yerine çalıştığınız kısmi zamanlı çalışmaya geçen asıl işçi, tam zamanlı çalışmaya geçmeden iş sözleşmesini feshederse ve sizin de yazılı onayınız olması durumda, işyerinizin sözleşmenizi belirsiz süreliye dönüştürerek, sizin tam süreli çalıştırmaya devam etmenizi sağlaması gerekiyor.
SÖZLEŞMELİYKEN KADROYA GEÇEN MEMURUN EMEKLİLİĞİ
SORU: 1 Eylül 1979 doğumluyum. 6 Ekim 1998’den itibaren özel sektörde sigortalı çalışmaya başladım. 1 Kasım 2001’de 657/4B emniyet genel müdürlüğünde sözleşmeli olarak işe girdim. 29 Haziran 2011’de kadroya alındım. Emeklilik tarihim ve ikramiye nasıl hesaplanır? l Gökçe ÖZ
CEVAP: Memurların emeklilik şartlarını 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla olan prim ödeme gün sayısı (hizmet süresi) belirliyor. Sorunuzu sigortalı olduğunuz tarihten, sözleşmeli memur olduğunuz tarihe kadar ara vermeden prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandırıyoruz.
Emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 6 Ekim 2023’e kadar çalışarak hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emekli ikramiyeniz ise SGK ‘hitap’ kayıtlarında sanal intibakınız yapılarak, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun ek 82’nci ve 89’uncu maddeleri uyarınca, hesaplanacaktır.
SSK’YA 2000 GÜN DAHA AZ PRİM ÖDENİR
SORU: SSK başlangıcım 1 Ocak 2002. 1644 gün primim var. Temmuz 2002’de askere gittim. 2009’da Bağkur’a geçtim. Bağkur’a 11 yıl prim ödedim. Son 3.5 yıl ‘sigortaya geç’ diyorlar. Faydası olur mu? Ne zaman emekli olurum? l Muhammet TOZLU
CEVAP: Son 3.5 yılın (1260 gün) primini sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemeniz halinde SSK’da emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz. Bağkur’dan ise 9000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Aynı tarihte emekli olmanıza karşın SSK’dan 2000 gün az primle emekli olabiliyorsunuz.
‘SON YEDİ’ KURALI NEDİR?
SORU: 2 Ocak 2021 tarihinde emekli olacağım. İnternette SGK uygulamasında öğrendiğim kadarıyla, 2016-2018 arası 548 gün Bağkurlu çalışmam oldu. Son yedi yıldaki ‘ortalama alınacak’ diyorlar. Son yedi yılda 548 gün Bağkur, 770 gün SGK primim var. Acaba hangi kurumdan emekli olurum? Size ekte sigorta dökümümü de gönderiyorum. Maaşımın düşmemesi için şu an sigortalı olarak çalışmıyorum. l Mustafa GÖZÜTOK
CEVAP: Emekli olunacak sigorta statüsünü belirleyen son yedi yıl kuralı, takvim yılı değil. Başka bir ifadeyle son yedi takvim yılı içinde ödenen prime bakılmıyor. En son ödenen 2520 gün (bu yedi sene eder) prim ödemesi içinde hangi sigortalılık statüsünde prim ödendiğine bakılıyor. Siz son 2520 gün içinde SSK’ya fazla prim ödediğinizden, SSK’dan emekli olacaksınız.
BİR YIL DAHA PRİM ÖDEYEREK EMEKLİ OLUNABİLİR
Soru: 1969 doğumlu babamın 1984’ten 53 gün sigortası çıkıyor. 2006’dan beri Bağkurlu babam, Bağkur’a 11 yıl prim yatırdı. Sonra sigortalı çalışmaya başladı ve 2 yıl 6 ay prim ödedi. 4900 gün primi var. Emekli olmak için acaba daha ne kadar prim ödemesi gerekiyor? l Muhammet ŞANİN
Cevap: Şayet babanızın 1984’teki girişinde adına prim ödemesi varsa, babanız sigortalı çalışmasıyla bir yıl (360 gün) daha prim ödeyip Bağkur’dan sonra SSK’ya ödediği primi 1260 güne tamamlaması halinde, SSK’dan emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olur. Bağkur’dan sonra SSK’ya ödediği primi, 1260 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir (ara vermeden prim öderse 2021 yılı Temmuz ayı sonunda).
BAŞLANGIÇ 23 MAYIS’TAN SONRAYSA 50 YAŞ BEKLENİR
Soru: Sigorta girişim 1993’te oldu. 6126 gün prim ödemem var. Hizmet sürem 20 yılı geçti. Ne zaman emekli olabilirim? l Funda AKALP ERDEM
Cevap: Sigorta başlangıcını sadece yıl olarak bildirmiş, doğum tarihinizi ise belirtmemişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Prim ödemeniz emekli olmanıza yeterli. Bundan sonra prim ödemeseniz de 1993’teki başlangıcınız 23 Mayıs’tan önceyse 49, sonraysa 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
FİİLEN YAPILMIŞ ASKERLİK SÜRESİ OLMASA DA BORÇLANMA MÜMKÜN MÜ?
Soru: Emeklilik için yaşım doldu. Yalnız 2 yıllık prim eksiğim var. 1992-1999 arasında bir şirkette çalıştım. Fakat primlerim eksik yatırılmış. Yani 7 yıl için 800 gün prim yatırmışlar. Örneğin; bir ay 20 gün, öteki ay 7 gün, bir ay 10 gün gibi. Bunları tahsil edebilir miyim? Başka bir çözümü var mı? Ne yapmalıyım? Hastalığımdan dolayı askerlik yapmadım. Herhalde onun için askerlik borçlanması yapamıyorum. l Mehmet ÇARPAR
Cevap: Askerlik borçlanması için fiilen yapılmış askerlik süresi lazım. Rahatsızlığı veya hastalığı nedeniyle askerden muaf tutulanlar yani, askerliği olmayanlar, askerlik borçlanması yapamıyor. 1992 ile 1999 arasındaki SGK’ya bildirilmeyen çalışma süreleriz için işten ayrıldığınız tarihten itibaren, zamanaşımı süresi olan 5 yıl içinde hizmet tespit davası açmanız gerekiyordu.
Çalışma sürelerinizin bildirilmediğini yeni öğrenmişseniz, hizmet tespit davası açabilirsiniz. Ancak, davayı kazanmak için çalışma sürelerinizin SGK’ya bildirilmediğini mahkemede belge ve şahitle kanıtlamanız gerekiyor. Bu da oldukça zor ve uzun bir süreçtir.
ALMANYA’DA GEÇEN SÜREYİ KAZANMAK...
SORU: 1997’de 17 ay Almanya’da çalıştım. O günleri buraya saydırabilir miyim? l Mehmet YÜCEL
CEVAP: Almanya’daki 17 aylık çalışmanızı burada borçlanarak kazanabilirsiniz. Ancak borçlanmayla kazanacağınız 17 aylık sigortalılık süresi, Bağkur’a sayılır. Ayrıca Almanya’daki çalışma sürenizi buradaki hizmet süreniz ile birleştirip kısmi aylık bağlatmada değerlendirmeniz de mümkündür.
