Giriş
Soru: Bağkur emeklisi olan babam, 2 yıl önce vefat etti. Babamın emekli maaşı anneme kaldı. 13 yıl önce eşimden ayrıldım. SGK emeklisiyim. Bir tek emekli maaşım var, başka bir gelirim yok. Babamın emekli maaşına müracaat ettim. Fakat ‘emekli maaşım var’ diye, babamın emekli maaşından yararlanamıyorum. 2008’de kanun değişikliği olduğu için alamıyorum. Bu büyük bir haksızlık değil mi? ● Ayfer GÖNEN
Cevap: Bağkur, emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Siz de emekli olduğunuz için maalesef babanızdan dolayı Bağkur’dan yetim aylığı alamazsınız. Şayet babanız Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, yetim aylığı bağlatabilirsiniz.
Çünkü sadece Emekli Sandığı, memur emeklisi olmamak şartıyla, emekli kız çocuklarına ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlıyor. Çevrenizde bu durumda olup babasından yetim aylığı alanlar olabilir. Yasalar arasındaki farktan kaynaklanan bu durum, sizi yanıltmasın.
Maalesef pek çok haksızlık olduğu ortada. Ancak son yıllarda bu haksızlıkların giderilmesi için sürekli çalışıldığını da gözlemliyoruz. Umarız haksızlıkların giderildiği, herkese eşit ve adil sosyal haklar sunan dünyaya örnek bir ‘sosyal güvenlik’ mevzuatına kısa sürede kavuşuruz.
BAĞKUR VEYA SSK’DAN HANGİ ŞARTLARDA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ?
SORU: 20 Mayıs 1979 doğumluyum. İlk SSK girişim 5 Şubat 1997’de oldu. 415 gün prim ödemem var. Askerliğimi 26 Şubat 1999 -26 Ağustos 2000 yılları arasında yaptım. 27 Aralık 2006 tarihinden itibaren de Bağkurlu olarak düzenli prim ödemekteyim. Normal şartlar altında ne zaman emekli olurum? ● Özer EMEKSİZ
CEVAP: Bağkur’dan emekli olmak için 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 122 gün daha prim ödeyerek priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz.
SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Sigortalı bir işte çalışarak Bağkur’dan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’dan emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5865 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1260 günden sonra prim ödemeseniz de 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
BAĞKUR’DAN EMEKLİ OLMAK İÇİN EN AZ 5400 GÜN PRİM LAZIM
SORU: 1968 doğumluyum. Babamdan yetim maaşı alıyorum. Eşimden kalan tarlayı ektirip, ürünü adıma ofise verdim. Beni Bağkur’a kaydetmişler. Şimdi 22 bin lira borç çıkıyor. Borcu yatırsam, ne zaman emekli olurum? Daha kaç yıl prim yatırmam gerekiyor? Hemen emekli yaparlar mı? ● Songül ÜNSAL
CEVAP: Sorunuza cevap verebilmek için hangi tarihte Bağkurlu olduğunuz ve Bağkur’a kaç gün prim ödediğiniz (çıkartılan borcun kaç günlük prime ait olduğu) bilinmesi gerekiyor. Bağkur’dan emekli olmak için en az 5400 gün prim ödemek gerekiyor. Kaç yaşında emekli olunacağını, Bağkur başlangıç tarihi ve belli tarih itibarıyla prim ödeme gün sayısı belirliyor.
Ancak yaş sorununuz olmadığından, Bağkur priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabileceğinizi söyleyebiliriz. Bağkur başlangıç tarihinizi (gün, ay, yıl olarak) bildirmeniz halinde, sorunuza daha ayrıntılı ve net cevap verebiliriz?
2295 GÜN DAHA PRİM ÖDENİP 60 YAŞ BEKLENECEK
SORU: 1967 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 2 Aralık 1985. Toplam 1305 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olurum? ● Uysal ÖZKAN
CEVAP: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2295 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2027’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
15 HAZİRAN 2002’DE 3 YILDAN AZ HİZMETİ OLAN MEMURLAR KAÇ YAŞA TABİ?
Soru: 4 Mayıs 1970 doğumlu öğretmenim. SSK ilk prim ödemem 1 Eylül 1994’te başladı. 2001’e kadar toplam 590 gün prim ödemem var. 14 Eylül 2001’de de öğretmenliğe başladım. Halen aktif olarak öğretmenim. Hizmet birleştirmesi yaptım. Buna rağmen okul mutemetinin ifadesine göre, emeklilik yaşımda bir değişiklik olmadı. Hâlâ 60 yaş. Yanlış bir hesaplama yapılmış olabilir mi? Yoksa SSK başlanıç tarihimin 1994 olmasının bir önemi yok mudur? ● Emre Mahir KILIÇER
Cevap: Memurların emeklilik yaşı, SSK’da olduğu gibi sigorta başlangıcına göre değil, 15 Haziran 2002 tarihi itibarıyla olan hizmet süresine göre belirleniyor. Bu tarih itibarıyla 3 yıl ve daha fazla hizmet süresi olanların emeklilik yaşı, hizmet süresine göre 60 yaşın (58, 57, 56 yaş vb.) altına düşüyor.
Sorunuzda verdiğiniz bilgilere göre, 15 Haziran 2002 tarihi itibarıyla hizmet süreniz 3 yılın altında olduğundan, emeklilik yaşınız 60’tır. Maalesef mutemedin verdiği bilgi doğru. 15 Haziran 2002 itibarıyla hizmet süreniz üç yılın altında olduğundan, bu sürenin emeklilik yaşınız itibarıyla bir önemi bulunmuyor. Ancak bu tarih itibarıyla sahip olduğunuz hizmet sürenizin, toplam hizmet sürenize ekleneceğine hiç şüphe yok.
UZMAN ÇAVUŞ TSK’DA KAÇ YAŞINA KADAR ÇALIŞABİLİR?
SORU: 29 Nisan 2008 yılı başlangıcımla SSK’lı olarak 431 gün çalışmışlığım var. 11 Haziran 2012’den itibaren Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) görev yapmaktayım. Toplamda 8 yıllık hizmetim mevcut ve hâlâ görevdeyim. Bu esnada kurumum tarafından hizmet birleştirilmesi yapıldı.
1) Emeklilik yaşım nedir?
2) TSK’da görev yapmam hasebiyle, ne kadar yıl yıpranma alacağım?
3) Benim 15 ay da askerlik hizmetim mevcut. Bunu da yatırmam halinde, emeklilik yaşım daha da geriye düşer mi? ● Veli ERDAĞ
CEVAP: 1 Mayıs 2008’den önce sigortalı olduğunuzdan, ilk defa 5510 sayılı kanuna göre 4/C sigortalısı olarak emeklilik için 25 yıl fiili hizmet ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Hak kazanacağınız yıpranma süresinin üç yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaşınızdan düşülecektir. TSK’da çalıştığınız sürece, en geç 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
TSK’da çalıştığınızı belirtmişsiniz, ancak sınıf ve rütbenizi bildirmemişsiniz. Sınıf ve rütbeniz gereğince, 57 yaşından önce yaş haddinden resen emekliye sevk edilmeniz de mümkün olabilir. Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmez.
Şayet uzman çavuşsanız, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte sözleşmeniz feshedilir. Bir kamu kurumunda memur olsanız da olmasanız da 6 yıl veya daha fazla yıpranmaya hak kazanırsanız, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
SİGORTA BAŞLANGICINDAN SONRAKİ ASKERLİK FAYDALI MI?
SORU: 1 Mart 1973 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Nisan 1990. Primim 10.000 güne yakın. Askerden önce sigortalıydım. Askerlik borçlanması yaparsam faydası olur mu? Kaç yaşında emekli olabilirim? Ne kadar maaş alırım? ● Ahmet BAHA
CEVAP: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2025 tarihinde emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğin borçlanılması, emeklilik şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır.
Bu açıdan prim gün sayısı az olan sigortaların, başlangıçtan sonraki askerlik sürelerini borçlanmaları prim gün sayılarını artıracağından faydalı. Primi yeterli olanların başlangıçtan sonraki askerliğini borçlanmasının faydası yok. Priminiz yeterli olduğundan, sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınız askerliğinizi bize göre borçlanmanıza gerek yok.
BAĞKUR VE SSK’DA EMEKLİLİK TARİHİ AYNI
SORU: 1 Ocak 1971 doğumluyum. Bağkur başlangıç tarihim 2 Nisan 2000. Bugüne kadar eksiksiz prim yatırdım. Askerliğimi Bağkur başlangıcımdan önce yaptım. Emekliliğim ne zaman mümkün? SSK’ya devam etsem faydası olur mu? ● Salim KİRAZCI
CEVAP: Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için 25 yıl (9000 gün) prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ara vermeden 2 Ekim 2023’e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizi borçlandıktan sonra Bağkurlu olmanızı gerektiren faaliyetinize son verip, sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bağkur ve SSK’dan aynı tarihte emekli olmaktasınız. Ancak SSK’ya bir miktar daha fazla prim ödemeniz gerekiyor.
BİR YIL ERKEN EMEKLİLİK İÇİN...
Soru: 7 Mart 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ağustos 1995. Askerliğimi 1993-1995 döneminde 18 ay olarak yaptım. Askerliğimin kaç ayını ödersem, 1 yıl erken emekli olabilirim? ● Şahin KALEBAŞI
Cevap: 5750 gün prim ödeme şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 430 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
25 YIL FİİLİ HİZMET SÜRESİ VE 57 YAŞ DOLACAK
Soru: 17 Nisan 1975 doğumlu memurum. İşe giriş tarihim 12 Ocak 2001. Kesintisiz çalışmaktayım. 1990’da stajyer SSK numaram var. SSK girişim 8 Ekim 1992 ve 63 gün prim ödedim. Akabinde 1 Nisan 1996’da 15 gün, 1 Haziran 2000 girişimle 180 gün SSK’ya primim var. 550 gün askerlik borçlanması yaptım. Bu şartlarda emeklilik yaşım ne olur? ● Ömer CEMİL
Cevap: Emekli Sandığı’nda emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamak şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 17 Nisan 2032 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız.
