Giriş
Soru: 1997’de sigorta girişim var. Yüzde 52 oranında engelliyim. 2094 gün primim bulunuyor. Vergi indiriminden faydalanıyorum. Bir çocuk borçlanması yapacağım. Hangi tarihte emekli olabilirim? Maaşım ne olur? Nilgün MERCAN
Cevap: Sigorta başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak belirtmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Doğumunuz borçlanma şartlarını taşıyorsa, yani sigorta başlangıç tarihinden sonraysa ve doğum sonrasındaki iki yılda prim ödememişseniz, doğumunuzu borçlanıp 720 gün kazanarak priminizi 2814 güne yükseltebilirsiniz.
Vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelli olarak, sigorta başlangıcınız 6 Ağustos 1997’den önceki bir tarihse, doğum borçlanmasından sonra 1106 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3920 güne tamamlayacağınız tarihte, sonraki bir tarihse doğum borçlanmasından sonra 1266 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4080 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Emekli aylığı tutarı; üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınıza ve prim ödeme dönemlerinize göre değişir. Muhtemelen asgari ücret üstünden prim ödediğinizden bugün için taban aylık olan 2 bin 500 lira emekli aylığı yatırılır.
3600 GÜN TAMAMLANACAK
Soru: 2 Temmuz 1968 doğumlu bir kadınım. İlk işe giriş tarihim 30 Eylül 1991. Haziran 2022 itibarıyla 3132 gün prim ödemem var. Yaş haddinden ne zaman emekli olabilirim? k B. KURT
Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 468 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
MEMURLARDA ŞARTLARI BAŞLANGIÇ DEĞİL HİZMET SÜRESİ BELİRLİYOR
Soru: Ekim 1974 doğumluyum. 1 Haziran 1996 tarihinde 4A sigorta başlangıcım oldu ve 610 gün sigorta primim var. 1997 Ağustos-1999 Şubat arası askerlik borçlanmamı yaptım. 19 Aralık 2001 tarihinde devlet memuru oldum ve halen çalışmaktayım. E-Devlet çalışma hayatımda emeklilik yaşımı 56 göstermekte.
Ancak Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) personel bilgileri bulunan Hizmet Takip Projesi’nde (HİTAP) emeklilik yaşı 57 olarak görülüyor. Araştırdığım kadarıyla sigorta başlangıcım devlet memurluğuna başladığım tarihten, sigorta primi ve askerlik borçlanma primi toplamı kadar geriye gelerek ilk sigorta girişi baz alınıyormuş.
O da tahmini Ekim 1998 tarihi gibi oluyor. Bu doğru mu? Doğruysa askerliğimi memur olmadan önce yaptığım için emeklilik yaşım öne geliyor mu? Bu durumda emekli olma yaşım kaçtır? Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası kapsamında mıyım? Özcan AKYOL
Cevap: Sizin gibi memuriyetten önce sigortası olanların emeklilik şartları 23 Mayıs 2002 itibarıyla hizmet süresine göre belirleniyor. Sorunuzdan memuriyetten önce yaptığınız 18 ay askerliğinizi borçlandığınız anlaşılıyor.
Emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Boşluğunuz yoksa 15 Ekim 2023’e kadar çalışarak hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Henüz EYT yasasının esasları belli değil. Ama emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanları kapsaması bekleniyor. Hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız tarihten sonra beklendiği gibi çıkacak bir EYT yasasından yararlanmanız gerekiyor.
58 YAŞINIZI BEKLEYECEKSİNİZ
Soru: 1 Ekim 1973 doğumluyum. Sigortalı işe giriş tarihim 1 Şubat 1988. Toplam 1378 gün prim ödemem var. Acaba nasıl emekli olabilirim? Şükriye YILDIRIM
Cevap: İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa, yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2222 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
EMEKLİLİK TARİHİNİZ 16 KASIM 2022
Soru: 16 Kasım 1972 doğumlu sigortalıyım. 1989’da staj sigortam, 1 Kasım 1993’te ise sigortalı çalışmaya başladım. 8600 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Nursel KONDUR
Cevap: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 1 Kasım 1993 başlangıcınıza göre emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim yatırmasanız da 50 yaşınızı dolduracağınız 16 Kasım 2022’de emekli olabilirsiniz.
