Giriş
Soru: 1975 doğumlu eşim 2000’den beri esnaf. 2008’den beri Bağkur ödüyor. Kaç günle kaç yaşında emekli olur? Nayim MACİT
Cevap: Eşinizin doğumunu ve Bağkur başlangıcını tarih (gün, ay, yıl) yerine sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emeklilik tarihini değiştirebiliyor. Sorunuzdan eşinizin süresi içinde Bağkur’a kayıt olmadığı için sigortasının 1 Ekim 2008 tarihinden başlatıldığı anlaşılıyor.
Eşiniz ara vermeden prim ödeyip primini 9000 güne tamamlayacağı tarihte 58 yaşı da doldurursa emekli olabilir. Dolduramazsa 2033 yılı içinde 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca 1 Ekim 2023’e kadar ara vermeden prim ödeyerek primini 5400 güne tamamlaması şartıyla 61 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün.
İTİBARİ HİZMET SÜRESİ EMEKLİ İKRAMİYESİNİ ARTIRIR MI?
SORU: 12 Haziran 1995’ten beri polis dalgıç kurbağa adam olarak görev yapıyorum. 2007 yılı itibarıyla 3160 sayılı Kanun ile uçuş ve dalış tazminat kanunu çıktı. Yılda 6 ay itibari hizmet alıyoruz. 2022 yılı hariç 7 yıl 4 ay gibi itibari hizmetim var.
Fakat SGK ‘itibari hizmetin toplu paraya, ikramiyeye etkisi yok’ diyerek emekli olan arkadaşlara ödeme yapmadı. Sadece emekli maaşları biraz farklı oldu. İtibari hizmet süresinin toplu paraya etkisi var mı, yok mu? Ünsal AYDEMİR
CEVAP: Memurların itibari hizmet zammı süresi; emeklilik için aranan fiili hizmet süresine dahil edilmiyor. Yani emeklilik için aranan hizmet süresinden sayılmıyor. Bu sürelere emekli ikramiyesi de ödenmiyor.
Ancak hizmet süresini (FHZ dahil) tamamlayanlara emekli aylığı bağlanırken, aylık bağlama oranı hesabında hizmet süresi gibi dikkate alınıyor. Yani hizmet süresi olarak emekliliği hak edenin, emekli aylığı hesaplanırken aylık bağlama oranını artırarak emekli aylığı tutarında az da olsa bir artış sağlıyor.
EMEKLİ AYLIĞINIZA 2021 BÜYÜMESİNDEN PAY VERİLECEK
Soru: Primlerim asgari ücret üstünden ödendi. Şubat 2021’de 7292 gün primle emekli oldum. 2 bin 500 TL emekli maaşı bağlandı.
1) Enflasyon ve büyüme oranı maaşa yansıdı mı? Ya da yansıyacak mı?
2) Temmuzda maaşa zam alabilir miyim?
3) İntibak yasası ne demek? Bana yararı olur mu? Tahsin ÜLGER
Cevap:
1) Emekli aylığınız enflasyon oranı dikkate alınarak hesaplandı. Ancak emekli aylığınızın bağlandığı tarihte henüz ülkenin 2021 yılı büyüme hızı belli olmadığından, büyüme hızı emekli aylığınıza yansıtılmadı. Nisan 2022’de alacağınız emekli aylığına yansıtılır. Geçmiş ayların farkı da ödenir.
2) Temmuzda emekli aylığınıza; 2022 yılının ilk altı ayı için oluşacak enflasyon (ÜFE) artış oranında zam yapılacak.
3) İntibak yasası; son yıllarda birkaç kez emekli aylığı hesaplama usulünde yapılan değişiklikler sonunda, aynı kazanç tutarı üstünden aynı gün sayısında prim ödeyen ancak farklı zaman dilimlerinde emekli olmalarından dolayı, farklı tutarda aylık alanların emekli aylıklarının eşitlenmesi yönünde düzenleme yapılması anlamına geliyor. Başka bir anlatımla intibak; aynı kazanç üstünden aynı gün sayısında prim ödemesine rağmen, emsalinden düşük aylık alanların aylıklarının emsali aylık seviyene çıkartılması, yani yükseltilerek emekli aylıkları arasında eşitliğin sağlanması anlamına geliyor.
EMEKLİ MAAŞIMI NASIL ARTIRIRIM?
SORU: 4 Mart 1977 doğumluyum. 18 Nisan 1999 SGK girişimle 5016 gün prim ödemem var. Olası bir emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili yasa (EYT) çıkması durumunda nasıl emekli olabilirim? Şu an 58 yaş koşuluna tabiyim.
E-Devlet üzerinden baktığımda primlerim yüksek yatırıldığı için şu an emekli olsam 8 bin 500 TL emekli maaşı bağlanıyor. 900 gün eksik primi gelecekteki maaşım düşmeyecek şekilde hangi tutar üzerinden yatırmalıyım? Ayrıca şu an belirli olan maaşı daha yukarı çekmek için hangi şartları yerine getirmeliyim? Metin ENGİN
CEVAP: Henüz EYT esasları belli değil. Belli olduğunda sizi nasıl etkileyeceğini hesaplayabiliriz. Emekli aylığınızın düşmemesi için; 900 gün prim eksiğinizi, son yıllarda üstünden prim hesaplanan ortalama kazanç tutarı üstünden prim ödeyerek tamamlamalısınız.
Emekli aylığını artırmak için prime esas kazancın üst sınırından (bugün için günlük 1.251 TL, aylık 37.530 TL’dir) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üzerinden prim ödemelisiniz.
