Soru: 3 vardiyalı bir iş yerinde 26 yıldır çalışıyorum. Artık gece ardiyeleri kabus gibi geçmekte ve işe gitmek istemiyorum. 26 yıl bazında gece çalışmalarında 2 defa yüz felci geçirdim. Bir bel fıtığı oluştu. Şu anda koronaya yakalandım. Psikolojim çok bozuluyor. Gecede iken evde gündüzleri hiç uyuyamıyorum. Gece çalışmasından muafiyet almak için ne gibi bir yol izlemem gerekir? l Ekrem NİZAMOĞLU
Cevap: Gece çalışması sağlığınızı olumsuz etkiliyorsa bu durumu sağlık raporuna bağlamanız halinde gece çalıştırılmazsınız. Doktordan ‘gece çalışamaz’ raporu alarak işverene ibraz etmeniz halinde işveren gece vardiyasında çalıştıramaz.
Cezaevindeki kişi adına geriye yönelik prim ödenebilir mi?
SORU: Babam 1 Mayıs 1972 doğumlu ve 12 yıldır cezaevinde. 1 Aralık 2005’te Bağkur girişi var ve 390 gün hizmeti görünüyor. Ama hiç ödeme yapmamış. Biz 390 gün çalışmasını ödesek emekliliği için bir faydası olur mu? Geriye dönük ödeme yapabilir miyiz? Kaç yaşında emekli olabilir? l Hüdanur AĞCA
CEVAP: Babanız adına geriye dönük prim ödemeniz için Bağkur’lu olmasını gerektiren faaliyetinin halen babanız adına devam ediyor olması lazım. Sorunuzdan babanızın sadece prim ödemediği 390 gün Bağkur süresi olduğu anlaşılıyor. Sorunuzdan anlaşıldığı gibi babanızın faaliyeti devam etmiyorsa, babanız adına geriye yönelik prim ödemeniz mümkün değil.
Ancak prim borcu nedeniyle sigortalılık süresi durdurulan 390 gününün primini 17 Kasım 2020’de yürürlüğe konan 7256 sayılı yapılandırma kanunu kapsamında, en geç 31 Mart 2021’e kadar ödeyerek babanıza 390 gün kazandırabilirsiniz.
Ayrıca babanız askerlik süresini borçlanabilir. 390 günü ihya edip, askerlik süresini de (18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra cezaevinden isteğe bağlı prim olarak 4470 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 62 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Ücretsiz izin süremi borçlanabilir miyim?
Soru: Kamuda 11 yıldır Sağlık Bakanlığı’nda 4D sürekli işçi kadrosunda çalışıyorum. 6 ay ücretsiz izin için başvuru yaptım. Ücretsiz izindeyken isteğe bağlı prim ödeyebilir miyim? Her ay ya da izin bitimi toplu halde prim ödeyebilir miyim? Babamın rahatsızlığı için ücretsiz izin alıyorum. SSK girişim 2002 olup 5546 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? l Tülin ATALAY
Cevap: İşçilerin; kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri dışında kullandıkları ücretsiz izin sürelerini borçlanmalarına veya ücretsiz izin süresinde isteğe bağlı prim ödenmesine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor. Bu nedenle babanızın rahatsızlığı için kullandığınız ücretsiz izin süresinin borçlandırılması veya bu sırada isteğe bağlı sigortaya prim ödemeniz ancak yasal değişiklik yapılması halinde mümkün olur.
Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1454 gün daha prim ödeyip toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2027’de 58 yaşı da doldurabilirseniz emekli olabilirsiniz. Dolduramazsanız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Tavandan ödeme aylığı artırır
SORU: 1957 doğumlu kadınım. 4A sigorta başlangıcım 1 Eylül 1987 olup adıma toplam 870 gün prim ödemem var. 3600 günden ne kadar prim ödeyerek, hangi şartlarla ve ne zaman emekli olabilirim? Makul olan asgariden mi yoksa tavanda mı ödemek? l Feride KULEİN
CEVAP: Yaş haddinden emeklilik için; 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2730 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Tabii ki tavandan prim ödeme emekli aylığını yükseltir.
Babanız 632 gün daha prim ödeyip 60 yaşı bekleyecek
Soru: 5 Mayıs 1965 doğumlu babamın SSK girişi 6 Ocak 1991 olup 2968 gün prim ödemesi var. Askerliğini SSK girişinden önce yapmış. Bu şartlarda en erken ne zaman emekli olabilir? l Hasan Basri BİNİCİ
Cevap: Babanız 632 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 5 Mayıs 2025’te emekli olabilir (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).