Geçmişe dönük Bağ-Kur kaydı için Anayasa Mahkemesi'nden iptal kararı çıkarmanız gerek

Soru: 1979’da 3 yıl devlet memurluğu, daha sonra 35 yıl müteahhitlik yaptım. Şirketim vardı. Ticaret Odası’na kayıtlıydım. Her yıl düzenli vergimi verdim. Fakat muhasebecim beni, bu yıllar içinde bir iş günü olarak bile Bağ-Kur’lu göstermemiş. Şimdi 67 yaşındayım ve emekli olamıyorum. Ne yapmam gerekiyor? Mehmet SEVİNÇ Cevap: Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kur’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Maalesef bugün için 1 Ekim 2008’den öncesine yönelik Bağ-Kur’a kayıt olmak mümkün değil. Ancak sosyal güvenlik hakkı vazgeçilmez ve devredilemez haklardan olduğundan ve Anayasamız ile güvence altına alındığından, İş Mahkemesi’ne sigortanıza geriye dönük başlamanıza mani olan kanun hükümlerinin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiası ile dava açar, iş mahkemesi hakimi de iddianızı yerinde görerek, davayı Anayasa Mahkemesi’ne taşırsa, Anayasa Mahkemesi iddiayı yerinde görüp kanun hükmünü iptal ederse Bağ-Kur’unuzu geriye dönük başlatabilirsiniz. Zor ve uzun bir yol gibi görünse de şansınızı denemenizde yarar var.

Prim ödemeden yaşı beklemek, Bağ-Kur’u kapatmakla mümkün

Soru: 21 Mart 1964 doğumluyum. 1 Ocak 1983’te SSK’lı oldum. Mart 1984’te askere gittim. Geldikten sonra da SSK’lı olarak çalıştım. 15 Haziran 1988’e kadar 1123 gün prim ödedim. 10 Kasım 1988’den beri aralıksız Bağ-Kur’a prim ödüyorum. Mart 1984’te, askerlik süremin 540 gününü Bağ-Kur’a borçlandım ve ödememi yaptım. Kaç yaşında emekli olabilirim? Emeklilik primim tamamsa yaş için mi bekleyeceğim? Eğer beklemem gerekiyorsa prim ödemeden çalışmaya devam edebilir miyim? Kamil ENDER/İstanbul Cevap: Bağ-Kur’da 25 yıl prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 21 Mart 2012’de emekli olabilirsiniz. Prim ödemeden yaşı beklemeniz için, Gelir Vergisi mükellefiyetinizi kapatıp, faaliyetine son vererek, Bağ- Kur’u kapatmanız gerekir. Aksi takdirde prim ödemeniz yeterli olsa da emekli olacağınız tarihe kadar prim ödemeniz gerekiyor.

15 yıl prim ödeyerek 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: 14 Nisan 1961 doğumluyum. 12 Mart 1991’de Bağ-Kur’lu oldum. 2000 yılında ara verdim. 2005’te tekrar ödemeye başladım. Şu anda 14 yıl 6 ay primim var. Emekli olmam için 15 yıl mı, 20 yıl mı ödemem gerekir? Sultan CANBAY Cevap: 15 yıl ile de 20 yıl prim ödemesiyle de emekli olmanız mümkün. 6 ay daha prim ödeyerek, ödemenizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 14 Nisan 2011’de yaş haddinden emekli olabilirsiniz. 5 buçuk yıl daha prim ödeyerek, ödemenizi 20 tam yıla tamamlayacağınız tarihte de normal emekli olabilirsiniz (20 tam yıl prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olarak). Tesadüf, 15 yıl ile de 20 yıl ile de aynı tarihte emekli olacağınızdan, 15 yıl prim ödeyerek 55 yaşınızı dolduracağınız 14 Nisan 2016’da emekli olmanız daha avantajlı.

Eşiniz pirim ödemeden 2016'da emekli olabilir

Soru: Eşim 10 Şubat 1966 doğumlu. 22 Mart 1979’da SSK’lı oldu. 2727 gün prim ödedi. Mart 2006 ile Aralık 2008 tarihleri arasında 34 ay (1020 gün) isteğe bağlı ödemesi olmak üzere toplam 3747 gün primi bulunuyor. Ne zaman emekli olabilir? Özer KARAKILIÇ Cevap: Eşiniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmak için aranan prim gün sayısını 5000 günden 7000 güne çıkaran, ayrıca kadın için 58, erkek için 60 yaş şartı getirdiğinden toplumda ‘mezarda emeklilik’ olarak tanımlanan 4447 sayılı yasaya tabi olmadan, eski yasa hükümleriyle emekli olacak. Eşiniz eski yasaya göre iki şekilde emekli olabilecek: 1) 20 yıl sigorta, 5000 gün prim şartlarına tabi olarak, 1253 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 5000 güne tamamlayacağı tarihte (hemen prim ödemeye başlarsanız Ocak 2014’te), 2) 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olarak, bundan sonra prim ödemese de 50 yaşını dolduracağı 10 Şubat 2016’da.

1 Ocak 2013’te emekli olabilirsiniz

Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 28 Ekim 1988’den beri SSK’lıyım. 1983’te 20 ay askerlik yaptım ve borçlanarak bedelini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Ekrem ÇERÇİ Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Askerlik borçlanması dahil, 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 1 Ocak 2013’te emekli olabilirsiniz.

20 yıl prim ve 49 yaş şartına tabisiniz

Soru: 5 Eylül 1991’de SSK’lı oldum. 440 gün prim ödedim. 20 Ocak 1994’te Bağ-Kur’lu olan ve 16 yıl 4 ay prim ödeyen bir kadın sigortalıyım. Ne zaman emekli olurum? M.GÖKÇİMEN Cevap: Bağ-Kur’da 20 tam yıl prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 2 yıl 5 ay 2 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 20 yıla tamamlayacağınız tarihte ve 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. Emekli olmak için 49 yaşınızı dolduracağınız tarihi beklemek durumundasınız.

Emlak Vergisi mükellefi itiraz edemez, dava açamaz ama vergi öder

Soru: Belediye, arsa bedellerini artırmış. Arsamın Emlak Vergisi üç katına çıkmış. Krizden dolayı emlak fiyatlarının tabana kadar düştüğü bir ortamda, belediyenin Emlak Vergisi’ni üç kat artırmasının hukuki dayanağı var mı? Fahiş artıştan dolayı vergimin ilk taksidini ödeyemedim. Nasıl itiraz edebilirim veya dava açabilirim? Asuman Cevap: Üstünden Emlak Vergisi hesaplanan vergi değerleri, her dört yılda bir yeniden belirleniyor. Takip eden yıllarda da önceki yılın yeniden değerleme oranının yarısı oranında artırılıyor. Emlak Vergisi, artırılan değerler üstünden hesaplanıyor. Her dört yılda bir arsa ve arazilerin asgari birim değerlerini belirleyen komisyonlara, belediye başkanı veya tevkil edeceği bir memur başkanlık ettiğinden birim değerleri, rayicin üstünde, hatta sizin de belirttiğiniz gibi fahiş tutarlarda belirlenebiliyor. Bu işlem hukuki olmasa da yasal. Ancak, burada hukuki olmayan durum, vergiyi ödeyen mükellefin, belirlenen değerlere itiraz veya dava açma hakkının olmaması. Davayı muhtarlar, ticaret odaları ve ziraat odaları açabiliyor. Dava masrafları dikkate alındığında söz konusu kuruluşların dava açmasını beklemek de hayalperestlikten öte gitmiyor. Sonuç olarak belirlenen emlak vergi değerlerine mükellef olarak itiraz ve dava açma hakkınız bulunmuyor.