Giriş
Soru: 55 yaşındayım. 1989’da sigortalı oldum. Askerlik borçlanması yapınca 1800 gün primim oluyor. KOAH ve skolyoz hastalığım nedeniyle çalışamıyorum. Emekli olabilir miyim? Dursun TEZAL
Cevap: Malulen emekli olmak için, 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı şartları aranıyor. Süre şartını sağlamış durumdasınız. Askerlik borçlanmasıyla prim şartını da tamamlayabiliyorsunuz. Bu durumda en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor alabilirseniz, rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu malul olduğunuza karar verirse malulen emekli olabilirsiniz.
56 YAŞI DOLDURACAĞINIZ TARİHTE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 6 Haziran 1974 doğumluyum. Bağkur giriş tarihim 28 Kasım 1998 olup Bağkur’a isteğe bağlı olarak 15 yıl (5400 gün) prim ödedim. Kaç yaşında emekli olabilirim? Emine S.
CEVAP: 1800 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7200 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında yaş aramadan emekli olabilirsiniz (hemen başlayıp ara vermeden prim ödemeniz halinde, Mayıs 2030 ayı sonunda). Ayrıca 5400 gün priminiz olduğundan, faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 6 Haziran 2030’da emekli olabilirsiniz (5400 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabi olarak). Prim ödemeden hem de sadece bir ay geç emekli ettiğinden bu seçenek avantajlı.
SİGORTA BAŞLANGICINDAN ÖNCEKİ DOĞUMLARI BORÇLANMAK MÜMKÜN MÜ?
Soru: Sigorta girişim 2000’de. Maalesef EYT’den yararlanamadım. 1997 yılında kızım dünyaya geldi. Belirli yaşa kadar çalışamadım. 2000 yılında işe başladım. Merak ettiğim konu şu: Erkeklerde askere gitmeden önce sigorta girişi olmayan ve askerden sonra sigortalı olanlar askerlik borçlanması yapabiliyor. Kadınlarda ise böyle bir uygulama neden yok, anlamıyorum. İnternette bir yazı okudum; “sigortadan önce doğum yapan kadınlarda belirli koşullarda bu imkan tanınıyor” yazıyordu. Bununla ilgili kanun çıktı mı? İki hafta önce de buna benzer bir yazı daha okumuştum; onda da “..sigortalılık süresi başlamadan önce doğum yaptıysanız bu durumda da borçlanma hakkınız bulunuyor” yazıyordu. Gerçekten böyle bir şey var mı? ÇİĞDEM
Cevap: Haklısınız. Nasıl ki erkekler sigorta başlangıcından önceki askerlik sürelerini borçlanabiliyorlarsa, kadınlar da sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlarını borçlanabilmeliler. Nitekim kanun çıkmadan önce TBMM’deki görüşmeleri sırasında, siyasiler bu yönde konuşmalar yapmışlardı. Hatta dönemin konuyla ilgili Bakanı da yasanın sunumunda bu yönde açıklama yapmıştı. Fakat uygulamada, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanma kapsamı dışında tutuldu. Ancak bu kuralın tek istisnasını; sigorta başlangıç tarihinden önce olmakla birlikte staj veya çırak sigortasından sonraki doğumlar oluşturuyor. Staj veya çırak sigortası başlangıcından sonraki doğumlar borçlanılabiliyor. Sorunuzdaki yazılar belki bu konuyu açıklıyordur. Esasında sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumların borçlanılmasına imkan sağlayan bir yasa çıkartılması çok adil ve yerinde bir uygulama olur. 2025 yılı Cumhurbaşkanınca ‘aile yılı’ ilan edildi. Bu bağlamda ev kadınlarının emekliliği için, Aile Bakanlığı’nda bazı çalışmalar yapıldığı haberleri son günlerde sık sık basında yer alıyor. Umarım yapılan çalışmalar bağlamında, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumların borçlanılmasına da imkan sağlanır.
60 YAŞI DOLDURACAKSINIZ
SORU: 1978 doğumluyum. Nisan 2007’den itibaren isteğe bağlı olarak Bağkur’a prim ödemeye başladım. Toplam 12 yıl 5 ay prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Banu ATAŞ
CEVAP: Bağkur’da emekli olmak için, 9000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 12 yıl 7 ay daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 930 gün daha prim ödeyip priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 2038’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
