Giriş
Soru: Ablam 2016’nın 8’inci ayında vefat etti. Vefat eden ablamın bankadaki parasını almamız için ne yapmamız gerekiyor? Elimizde mahkemeden alınmış veraset ilamı var. Bunun dışında neler yapmamız gerekiyor? Hangi evrakları hazırlamamız gerek? Direk bankaya mı gitmemiz gerekiyor? l SERAP
Cevap: Ablanızın kanuni mirasçıları (veraset ilamında adı olanlar), ilgili vergi dairesine Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi verecekler. Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesinde menkul ve gayrimenkul mallarını beyan edecekler. Tabii bankadaki parası da beyan edilecek.
Vergi dairesince yapılacak hesaplamaya göre şayet Veraset ve İntikal Vergisi doğarsa, verginin bankadaki paraya isabet eden kısmı ödenecek ve vergi dairesinden Veraset ve İntikal Vergisi’nin ödendiğine dair bir ‘tasdikname’ alacaklar. Mirasçılar bu belgeyi paranın olduğu banka şubesine ibraz edecekler. Tasdiknamenin ibrazı üzerine banka, ablanızın bankadaki parasını, hisseleri oranında mirasçılara ödeyecek.
Ayrıca Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi vermeden mirasçılar veraset ilamı ile bankaya başvuru yaparak paranın kendilerine ödenmesini de talep edebilirler. Ancak bu durumda, paradan doğacak Veraset ve İntikal Vergisi’ne karşılık yüzde 5 kesinti yapılır ve kalan para hisseleri oranında mirasçılara ödenir.
Kesilen yüzde 5 de ilgili vergi dairesine gönderilir. Daha sonra verilecek olan Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi üzerine vergi doğmazsa, mirasçılar vergi dairesine başvuru yaparak kesilen tutarın iadesini talep ettiğinde, vergi dairesi düzeltme yoluyla, vergi kesintisini mirasçılara iade eder.
60 YAŞ DOLACAK
SORU: 15 Eylül 1983 doğumluyum. SSK giriş tarihim 18 Ekim 2001 olup 5557 gün prim ödemem var. Ne zaman ve kaç günde emekli olabilirim? l Sercan YILDIRIM
CEVAP: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1443 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemseniz de, yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
5 YIL İÇİNDE HİZMET TESPİT DAVASI AÇMAYANIN HAKKI ÖLÜR MÜ?
SORU: 1971 doğumluyum. 20 Ekim 2000’de öğretmen olarak işe başladım. Bir ara Mayıs 2001’de istifa etmek zorunda kaldım. 11 aylık sigortam oldu o arada. Tekrar Ekim 2003’te öğretmenliğe döndüm. 1991-1992 yılları arasında 11 ay çalıştım. Sigorta yapılmadı ama çalıştığıma dair şahitlerim var. Bu sigortasız günlerimi saydırabilir miyim? En erken ne zaman emekli olurum? 52 yaşında emeklilik yaşım doluyor ama Emekli Sandığı 58 yaşında aylık alacağımı gösteriyor. l İmran ÇAĞLAR
CEVAP: 1992’de işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış. Maalesef bugün için 1991-1992 çalışmanızı saydırmanız mümkün değil. 2000 başlangıcınıza göre emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Kasım 2027’ye kadar çalışarak toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 2029’da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
BAŞLANGIÇTAN SONRAKİ ASKERLİK BORÇLANMASI FAYDA SAĞLAR MI?
SORU: Mart 1977 doğumluyum. 1995 yılı sigorta girişim var. 1997’de askerlik yaptım. Şu an görünen 3450 günüm var. Emeklilik şartlarım nedir ve askerlik borçlanması yapsam bir avantajı olur mu? l OPAMPAR1
CEVAP: Sigorta girişinizi tarih yerine yıl olarak yazmışsınız. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 23 Kasım 1995’den önce sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz.
2300 gün daha prim ödeyerek priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden sonra yaptığınızdan, borçlanma emeklilik şartlarınızı değiştirmez. Sadece primi artırır.
Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğini tamamlayabileceğinizden, bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Şayet 55 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar prim eksiğinizi tamamlayamazsanız, eksiğinizi askerlik borçlanmasıyla tamamlayabilirsiniz.
SSK’MI YOKSA BAĞKUR MU?
Soru: 9 Şubat 1976 doğumluyum. İlk sigorta (SSK) girişim 8 Aralık 2006. 15 gün primim var. 12 Mart 2008’de Bağkurlu oldum. Bağkur’a 4098 gün prim ödedim. Bağkur’um devam ediyor. Hangi şartlarda emekli olurum? İş yerini başkasının üstüne yapıp SSK’ya geçiş yapabilirim. 23 Mayıs 2012 ve 1 Eylül 2000 doğumlu iki çocuğum var. l Hacer Ünal İNKAYA
Cevap: Emeklilik seçeneklerinizi sıralayalım.
1) 4887 gün daha prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşı dolduracağınız 9 Şubat 2034’te Bağkur’dan emekli olabilirsiniz.
2) 1287 gün daha prim ödeyip priminizi 5400 güne tamamlayarak, 60 yaşı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz.
3) Bağkurlular faaliyetleri devam ederken başka bir işyerinde sigortalı çalışıp SSK’ya prim ödeyebiliyor. Ara vermeden SSK’ya prim ödendiği sürece de Bağkur’a prim ödemesi gerekmiyor. Son 1260 günü sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödemek şartıyla 2887 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
4) SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigorta süresi, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 1260 günden sonra Bağkur faaliyetinize son verip, prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Hemen hemen aynı primi ödemenize karşın SSK’dan iki yıl erken emekli olursunuz.
İHRAÇ OLAN MEMUR İKRAMİYE ALABİLİR Mİ?
SORU: 18 Temmuz 1997 emekli sandığı girişliyim. Askeri personelken KHK ile 3 Mart 2020’de ihraç oldum. Ne zaman emekli olacağıma SGK bile bir cevap veremedi. Yıpranmam düşer mi? Emekli ikramiyemi alabilecek miyim? Şu an çalışmıyorum. 88 TL yatırarak GSS ile idare ediyorum. l Alper ALP
CEVAP: Sorunuzda verdiğiniz bilgilere göre memuriyet haricinde sigortalı hizmetiniz bulunmuyor. Ancak ihraç olmadan önce açığa alınıp alınmadığınızı belirtmemişsiniz. Bu durumda, Emekli Sandığı’ndan emekli olmak için: 25 yıl fiili hizmet ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Hak kazandığınız 5 yıl 7 ay 23 gün Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHZ) fiili hizmet sürenize eklenecek ve ayrıca emekli olacağınız yaş haddinden düşülecektir.
Doğum tarihinizi belirtmediğinizden, emekli olacağınız tarihi net olarak bildiremiyoruz. Ancak FHZ’niz emeklilik yaşınız olan 53 yaştan düşüldüğünde, emekli olacağınız yaş 53’ten, 47 yıl 4 ay 7 güne düşmekte. FHZ ile birlikte 25 yıldan fazla hizmet süreniz olduğundan, yaş olarak 47 yıl 4 ay 7 günü dolduruyorsanız hemen, doldurmuyorsanız bu yaşı dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz.
Sigortalı hizmetleriniz olmayıp hizmet birleştirmeden sadece Emekli Sandığı’na tabi hizmet sürenizle emekli olmayacağınızdan emekli ikramiyenizi de alabilirsiniz.
