Giriş
Soru: Eylül 1968 doğumluyum. 28 Mayıs 1991’de askere gittim. Askerlik düştüğü için 15 ay 10 gün askerlik yaptım. 1992 Eylül’de askerden gelip 1 Ekim 1992’de sigortaya giriş yaptım. Hâlâ devam ediyorum. EYT’ye takılıp 53 yaşa tabi oldum. Geçen hafta SGK il müdürlüğüne ‘Askerliğimi borçlanabilir miyim?’ diye sorduğumda 17 ay gerekli borçlanamazsın dediler.
Ne yapılabilirim? 12 ay borçlansam emekliliğim bir yıl geri çekilir mi? Bu sene emekli olma imkanı nedir? Nasıl bir yol izlenebilir? Ayrıca üzerimde şirket hissedarlığı var. O yüzden SSK'ya prim ödemek zorunda kaldım. Ödediğimde de maaş düşüyor diye duydum. Bu doğru mudur? ● Yavuz KARATAŞ
25 YIL SİGORTA ŞARTI
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız Ekim 2021’de emekli olabilirsiniz. Emekliliğinizi bir yıl öne çekmek için yani emeklilik yaşınızı 52’ye düşürmek için en az 488 gün askerlik süresi lazım.
Ancak sizin 460 gün askerlik süreniz var. Maalesef 28 günle bir yıl erken emekli olma imkânını kaçırmaktasınız. 488 gün askerlik süreniz olmadığından askerlik borçlanmasıyla emekliliğinizi bir yıl öne çekemezsiniz.
ASGARİ ÜCRETTEN YATIYORSA
Prim ödedikçe emekli aylığının düşüp düşmeyeceği, çalışma hayatı boyunca üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadarki olan prim ödeme gün sayısına göre değişir. Ancak bu üç dönemde de prim ödemesi olan (özellikle 2000’den önce fazla primi olan) ve asgari ücret üstünden prim ödemeye devam eden sigortalının emekli aylığında az da olsa bir düşme olmakta.
Emekli aylığının düşmemesi, hatta artması için, prime esas kazancın üst sınırından (bugün için aylık üst sınır 22 bin 72 TL’dir) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden; 10 bin, 15 bin lira gibi prim ödemek gerekiyor. Hem de uzun süre.
1260 GÜNE AMAN DİKKAT!
Ayrıca, üzerinizdeki şirketten dolayı SSK’ya değil, Bağkur’a prim ödemeniz gerekir. Bağkur’a prim ödemek de içinde SSK’dan emekli olamamak gibi bir risk barındırmakta. Çünkü SSK’dan sonra Bağkur’a 1260 gün prim ödemeniz halinde, 5600 günle SSK’dan emekli olacağınız yerde, 9000 günle Bağkur’dan emekli olmak durumunda kalırsınız. Aylığın düşüp düşmemesinden ziyade bu hususa dikkat etmenizde yarar var.
2008’DE SİGORTALI OLANLA 1999’DA SİGORTALI OLANIN ŞARTLARI FARKLI
SORU: 1986 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 30 Ağustos 2008. 1999’daki gibi ben de kısmi emeklilikten yararlanabilir miyim? ● Gökhan GÖKREN
CEVAP: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Maalesef siz 8 Eylül 1999’dan önceki şartlardan yararlanamazsınız. İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 7200 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte. 2) 4600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 63 yaşınızı dolduracağınız tarihte.
VERGİ İNDİRİMİ ALAN ENGELLİDEN YAŞ ŞARTI ARANMAZ
SORU: 8 Ağustos 1978 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim Mart 1996’dır. Bağkur’a 802 gün, SSK’ya da 2350 gün prim ödemem var. 1998-2000 arası 550 gün askerlik yaptım. Yüzde 50 vergi indirimim var. Acaba ne zaman emekli olurum? ● Ferdi OCAK
CEVAP: Maliyeden vergi indirim hakkı da almanız halinde, 6 Ağustos 2003 itibarıyla 6 yıldan fazla 9 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’ncü derece engelli olarak emekli olmak için; 17 yıl sigortalılık süresi, 3920 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Askerlik sürenizi borçlanıp ayrıca 218 gün prim ödeyerek priminizi 3920 güne tamamlayacağınız tarihte yaş haddi aranmadan emekli olabilirsiniz.
ENGELLİ HAKKIYLA NASIL EMEKLİ OLUNUR?
SORU: 1982 doğumluyum. Yüzde 51 oranlı vergi indirim raporum var. SGK girişim Mart 2006’da olup toplam 3010 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? ● Hasan SAYICI
CEVAP: Sigorta başlangıç tarihiniz itibarıyla, vergi indirim hakkı olan 3’ncü derece engelli olarak emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 1390 gün daha prim ödeyerek priminizi 4400 güne tamamlarsanız 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Mart 2026’da emekli olabilirsiniz.
BAĞKUR’DAN DAHA ERKEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 1963 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 10 Ekim 2007. Ne zaman ve nasıl emekli olurum? ● Sevgi DURATAMAN
CEVAP: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (boşluğunuz yoksa ara vermeden prim ödemeniz halinde, Mart 2027 sonunda) Bağkur’dan daha erken emekli olmanızda mümkün. İsteğe bağlı olarak Bağkur’a 1260 gün prim ödemeniz halinde, emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Boşluğunuz yoksa, hemen başlayıp ara vermeden isteğe bağlı ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız Ocak 2024 sonunda emekli olabilirsiniz.
63 YAŞ DOLACAK
SORU: 1961 doğumlu babamın sigorta başlangıç tarihi 2009’da olup 3700 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir? ● Mustafa YÜKSEL
CEVAP: Babanız emekli olmak için; 4700 gün prim ödeme ve 63 yaş şartlarına tabi. 1000 gün daha prim ödeyerek primini 4700 güne tamamlaması şartıyla, 2024’te 63 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
İHYA İŞLEMİ İÇİN SİLİNMİŞ BAĞKUR BORCU OLMASI GEREK
Soru: 1 Ocak 1969 doğumluyum. SSK başlangıcım 16 Ağustos 2001. 1991’de 18 ay askerlik yaptım. 6 Haziran 1995’ten vergi mükellefiyet kaydım var. O dönem için Bağkur’a ihya borçlanması yapabilir miyim? Ya da askerlik borçlanması ile en erken ne zaman emekli olabilirim? ● Erol YEŞİLIRMAK
Cevap: Bağkur’a sizin gibi süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Şayet 1995’ten beri Bağkur’a hiç kayıt yaptırmamışsanız bugün için Bağkur’a 1995’ten kayıt yaptırarak gün kazanmanız mümkün değil. Bağkur’a 1 Ekim 2008’den önceki bir tarih itibarıyla kayıt için, yeni bir yasa çıkartılması gerekiyor.
Ancak, Bağkur’a kayıt olmuş ve prim borcunuzu ödemediğinizden dolayı, sigortalılık süreniz dondurularak prim borcunuz silinmişse, durdurulan sürenin primini bugünkü güncel değeri üstünden ödeyerek kaybettiğiniz günleriniz tekrar kazanabilirsiniz (Bu işleme ihya işlemi deniyor). Emeklilik için; 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.
7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız 1 Ocak 2029’da emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 gün prim şartıyla aynı tarihte, yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
KIDEM TAZMİNATI İÇİN KAÇ GÜN PRİM ARANIR?
SORU: 1985 doğumluyum. Sigorta girişim 2001. Şu anki işyerimde 11 yıldır çalışıyorum. Prim günüm 4560. 7000 prim günümü doldurunca işyerinden ayrılırsam tazminat alabilir miyim? ● Emrah BURCU KOÇLAR
CEVAP: Emeklilik için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir. Emekli olmak için; 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2440 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000’e tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alıp ayrılabilirsiniz.
ASKERLİK DÖNEMİNİ SİGORTAYA EKLETMEK MÜMKÜN
Soru: 18 Ocak 1974 doğumluyum. 1 Aralık 1995 sigorta girişim var. Fakat SSK’lı olarak ilk primli işe girişim 9 Mart 1998. 26 Ağustos 1996’da asker oldum. Bu arada geçen askerlik zaman dilimini sigortama ekletebilir miyim? Eğer hakkım varsa ne zaman emekli olabilirim? ● Erhan PAR
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanma hakkınız var. Tabii ki borçlanma talebiniz üzerine hesaplanacak olan borçlanma bedelini ödemeniz şartıyla, borçlanma gün sayınız prim gün sayınıza eklenir (bir günlük en az borçlanma bedeli 31.39 liradır).
Askerlik sürenizin 460 gününü borçlanmanız halinde, emeklilik için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5825 gün prim şartıyla, 56 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmazsanız 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
