Soru: Özel bir kolejde öğretmen olarak çalışıyorum. Emeklilik haklarını elde ettiğim için 17 Eylül 2022’de 52 yaşımı doldurduğumda SGK’ya emeklilik başvurusu yapmak istiyorum. Ancak bu konuda kafamı karıştıran bazı konular var.
Sorularım:
1) Çalıştığım işyerinde (emekli olduktan sonra) çalışmaya devam etmek istiyorum. İşten ayrılmadan emeklilik başvurusu yapabilir miyim? SGK ‘işten ayrılmadan emeklilik başvurusu yapamazsınız’ diyor. Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı bozan bir kararı var: 3 Mart 2021 tarihli ve 31412 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2019/104 Esas ve 2021/3 Karar sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile yaşlılık aylığı bağlanacak sigortalıların ‘işten ayrılmaları’ kuralına dair önemli bir iptal kararı alınmış bulunmaktadır. Ancak SGK bunu uygulamıyor. ‘İşten fiilen ayrılmadan emekli olamazsınız’ diyor.
SGK bu Anayasa Mahkemesi kararını niye uygulamıyor? Ben bir vatandaş olarak bu hakkımı kullanamıyor muyum? Bu konuda mevcut işime emekli maaşını alarak nasıl devam edebilirim?
SGK’nın dediğine göre; işten ayrılmak için ‘Kıdem tazminatına esas’ SGK emeklilik çıkış yazısını aldıktan sonra işyerime verip çıkışımı isteyeceğim.
İşyeri yani bulunduğum kurumdan 2 senelik kıdem tazminatımı talep ederek işyerinden çıkışımı isteyeceğim. Daha sonra işten ayrıldığıma dair SGK çıkış belgesini alıp emeklilik başvurusunda bulunmak istiyorum.
2) Emeklilik maaşının bağlanması için de SGK galiba 1-1.5 ay civarında beklemem gerektiğini belirtti.
3) İşyeri ben tazminatı aldıktan sonra beni tekrar kuruma almak istemeyebilir mi?
4) Eğer işveren beni işe alırsa emekli maaşını alana kadar beni sigortasız mı çalıştırması gerekiyor?
5) SGK’sız çalıştırmak okulun işine gelir mi?
6) Emekli maaşı almaya başlamış bir insan, herhangi bir yerde çalışmak isterse SGK olmadan mı çalışıyor?
7) Emekli olan bir insan çalışmaya devam edecekse ‘Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne tabi tutularak çalışabiliyormuş. İşveren ödüyormuş bunu. Tam olarak ne primi bu? İlkay BEŞİZ
Cevap:
1) Anayasa Mahkemesi; yürürlükten kalkan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 62’nci maddesinin yürütmesini durdurdu. Yani uygulanmayan bir kanun hükmünün yürütmesi durduruldu. Siz 5510 sayılı Kanun’a tabisiniz. 506 sayılı Kanun’da iptal edilen hüküm benzeri 5510 sayılı Kanun’da da var.
Tabi olduğunuz kanun hükmü iptal edilmediğinden, SGK iptal edilen hükmü uygulamıyor. Ancak işinizden ayrılır emeklilik dilekçenizi verir bir veya iki gün sonra aynı işyerinde Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi girişiniz yapılır. Ayrıca destek primine tabi olarak çalışmanıza devam edebilirsiniz. Tabii işverenin istemesi koşuluyla…
İKİ HAFTADA BAĞLANIR
2) Eksik evrakınız yoksa emekli aylığınız bir iki hafta içinde bağlanır.
3) Bu tamamen işverenin keyfiyetine kalmış bir konudur. 1’inci maddede belirttiğimiz gibi işveren isterse destek primine tabi olarak işe başlatır, istemezse başlatmaz.
4) Hayır. 1’inci maddede bahsettiğimiz gibi, işveren sigorta girişinizi destek primine tabi olarak yapacak ve sizi destek primine sigortalı olarak çalıştıracak.
5) Gelmez. Sigortasız çalıştırma, işverenin başına ciddi sıkıntılar açar. Ama bazı sorumsuz işverenlerin belli riskleri göğüsleyerek sigortasız eleman çalıştırdığı da görülmektedir.
6) Emekli iki şekilde çalıştırılabiliyor.
1) Tüm sigorta kollarına tabi olarak. Bu çalışmada emekli aylığı kesilir. Sadece çalışılan işyerinden ücret alınır.
2) Destek primine tabi olarak çalışma. Bu çalışmada hem emekli aylığını alınır, hem de çalışılan işyerinden ücret.
İKİ ŞEKİLDE ÇALIŞABİLİR
7) ‘Sosyal Güvenlik Destek Primi’ emeklinin aylığı kesilmeden çalışmasını sağlar. Destek priminin; iş kazası geçirilmesi veya meslek hastalığına yakalanması halinde, kısa vadeli sigorta kollarından yapılacak yardımlar dışında emekliye faydası yoktur.
Destek priminin tamamını işveren ödemez. Çalışan emeklinin ücretinden yüzde 7.5 destek primi kesilir. İşverende yüzde 22.5 destek primi ve yüzde 2 oranında da iş kazası ve meslek hastalığı olmak üzere toplam yüzde 24.5 prim öder.