Sizden az aylık alan milyonlarca emekli var

Soru: 1 Mart 2003’te SSK’dan emekli oldum. 1250 lira emekli aylığı alıyorum. Aylığım normal mi? İntibak Yasası’ndan nasıl faydalanabilirim? C. MERİÇ

Cevap: Emekli aylıklarının geneli düşük. Aylığı, prim sayısı ve üstünden prim ödenen kazanç tutarı belirliyor. Hesaplama yapabilmek için bu verilere ihtiyaç var. Ancak, aylığınız normal görünüyor. Sizden az aylık alan milyonlarca emekli var. İntibak Yasası 2000’den önce emekli olanları kapsadığından, intibaktan yararlanamıyorsunuz

1976’daki sigorta başlangıcında bir gün eski veya yeni yasaya tabi ediyor

Soru: 1962 doğumluyum. 1976’da SSK’lı oldum. 2650 gün primim var. 20 ay askerlik yaptım. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olabilirim? Bayram PEHLİVAN

Cevap: Sigorta başlangıcınızı ay, gün, yıl olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Normalde başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Ancak 1976’da başlangıcı olanlarda çok köklü değişiklik yapıyor. Örneğin; sizin durumunuz. 1976’da 8 Eylül’den önce sigortalı olmuşsanız, toplumun ‘mezarda emeklilik’ olarak adlandırdığı yasaya tabi olmadan eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 350 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2017’de 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1976’dan sonraki bir tarihse, askerliğinizi borçlanıp 350 gün de prim ödeyerek priminizi en geç 23 Mayıs 2014’e kadar 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2020’de 59 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Primi 23 Mayıs 2014’ten sonraki bir tarihte 3600 güne tamamlarsanız, emekli olmak için 60 yaşın dolmasını beklemeniz gerek.

İsteğe bağlı prim ödeyerek emekli olan da destek primi ödemek zorunda

Soru: İsteğe bağlı sigortaya prim ödeyerek SSK’dan emekli olan, şirket ortağı olursa destek primi kesilir mi? Zahit DEĞER

Cevap: Emekli aylığını kestirmeden, Bağ-Kur’lu olmayı gerektiren faaliyette bulunan emeklilerin emekli aylıklarından yüzde 15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Destek primi uygulamasında; emekli olunan sigorta statüsünün bir önemi bulunmuyor. İsteğe bağlı prim ödeyerek emekli olanlar, şirket ortağı olduğunda ya emekli aylığını kestirerek Bağ-Kur’a prim ödeyecek ya da emekli aylığını kestirmeden destek primi ödeyerek şirket ortaklığına devam edecek.

Böbrek nakli sonucu maluliyetin sona erdiği gerekçesiyle emekli aylığı kesiliyor

Soru: 8 yıldır diyalize girdiğimden malulen emekli oldum. Şimdi böbrek nakli olacağım. Böbrek nakli olduğumda emekli aylığımın kesileceği ne derece doğru? NAİL

Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu genellikle böbrek nakli sonunda çalışma gücü kaybı oranının yüzde 60’ın altına düştüğü ve maluliyetin ortadan kalktığı gerekçesiyle malul aylığını kesiyor. Böbrek naklinden sonraki sağlık durumunuz aylığınızın kesilip kesilmeyeceğini belirleyecek. Yapılan kontrolde işgücü kaybı oranınızın yüzde 60’ın altına düştüğü tespit edilirse, emekli aylığınız kesilir.

Doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok

Soru: 15 Eylül 1964 doğumluyum. 1 Eylül 1984’te SSK’lı oldum. 60 gün primim var. 22 Mayıs 1987’de mecburi Bağ-Kur’lu oldum. 27 Nisan 1993’te Bağ-Kur’u terk ettim. 27 Kasım 2006’da isteğe bağlı Bağ-Kur’lu oldum. 27 Ocak 2012’de isteğe bağlı Bağ-Kur’dan çıktım. Bağ-Kur’a 11 yıl 1 ay 12 gün (4002) prim ödedim. 28 Ocak 2012’den beri SSK’lıyım. 1 Nisan 1999 tarihli başka bir SSK kartım var. Prim ödenip ödenmediğini bilmiyorum. Eğer ödendiyse 14 Şubat 2000 doğumlu çocuğum var. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Melahat TAMTABAK

Cevap: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. 28 Aralık 2012’de başladığınız sigortalı çalışmanızı 28 Aralık 2016’ya kadar devam ettirerek 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK’da 20 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 51 yaş şartına tabi olursunuz. Sigortalı çalışarak ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız 28 Aralık 2016’da 5000 günden fazla prim ödemiş olacağınızdan bu tarihte emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanmasına ihtiyacınız olmadığından borçlanmanıza gerek yok. Borçlansanız bile emekli olacağınız tarih değişmez.

Anneniz boş günlerini borçlanamaz ancak doğum borçlanması yapabilir

Soru: Annem 12 Aralık 1957 doğumlu ve 1 Nisan 1972’de SSK’lı oldu. 475 gün primi var. Bu süre evlenmeden önceki sigorta süresidir. 3125 gün boşluğu olan sigorta için borçlanma yapılarak annemin emekli olma olasılığı nedir? Bu durumda nasıl bir yol izlememiz gerekir? Turgay PEKCAN

Cevap: Anneniz geçmişteki boş günlerini borçlanarak gün kazanıp emekli olamaz. Toplu prim ödeyerek emekli olma usulümüz yok. Ancak evlendikten sonra aralarında iki yıllık süre olan iki doğumu varsa, doğum borçlanması yaparak 1440 gün kazanarak primini 1915 güne yükseltebilir. Anneniz sigorta başlangıç tarihi itibarıyla eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartına tabi. Doğum borçlanmasından sonra sigortalı çalışarak 1685 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

SSK’dan emekli olmanız avantajlı

Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 1 Mayıs 1985’te SSK’lı oldum. SSK’ya 2600, Bağ-Kur’a da 3100 gün prim ödedim. 1983-1984’te askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum? SAMİ

Cevap: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bağ-Kur’a SSK’dan sonra prim ödediğiniz anlaşılıyor. Bağ-Kur’dan emekli olmak için askerliğinizi borçlandıktan sonra, 2760 gün daha prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlamanız gerekiyor. Sigortalı çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartına tabi olursunuz. Hemen çalışmaya başlarsanız priminizi 1260 güne tamamlayacağınız Temmuz 2016’da emekli olabilirsiniz. SSK’dan emekli olmanız avantajlı.