Sosyal Güvenlik'te neler değişti?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Başbakanlık tarafından Meclis’e gönderildi. Önceki gün Plan ve Bütçe Komisyonu ile Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’na havale edilen tasarı ile yapılacak değişiklikleri şu başlıklar altında toplayabiliriz:

Liseyi bitiren öğrenci 120 gün anne ve babası üstünden sağlık yardımı alabilecek

Mevcut uygulamada lise ve dengi öğrenimini tamamlayanlardan (18 yaşını dolduran) aynı yıl içinde yükseköğrenime başlayan çocuklar, liseyi bitirme tarihi ile yükseköğrenime başlama tarihi arasındaki sürede (yaklaşık 3-4 ay) anne ve babadan sağlık yardımı alamıyor. Bu sürede genel sağlık sigortalısı olarak, prim ödeyerek (aile içinde kişi başında düşen gelir 313.50 TL’den az ise prim ödemeden, sağlık yardımı alabiliyordu. Yasa tasarısında yapılan değişiklikle, liseyi bitiren çocuk 120 gün anne veya babası üstünden sağlık yardımı alabilecek. Bu, üniversiteye giren çocuğun üniversitede okuması şartıyla 25 yaşını doldurana kadar kesintisiz olarak anne ve babası üstünden sağlık yardımı alacağı anlamına geliyor.


Terör mağdurlarına sevksiz ve ilave ücret ödemeden özel hastane imkanı

Terör mağdurlarının özel hastaneye ulaşımı kolaylaştırılıyor. Terörle mücadele veya emniyet ve asayişin sağlanmasına ilişkin görevleri sebebiyle malul kalanlar ya da Kore, Kıbrıs ve İstiklal Savaşı gazisi olarak şeref aylığı bağlanmış olanlar ve onların eşlerinden, özel hastaneye müracaatlarında ayrıca bir sevk usulü şartı aranmayacak. Hastanede ilave ücret ödenmeyecek.


[[HAFTAYA]]

Bağ-Kur’luların gelir basamağı değişmeyecek

1 Ekim 2008’den önce esnaf Bağ-Kur veya Tarım Bağ-Kur’lu olanların başka sosyal güvenlik kurumlarına olan hizmetleri veya çeşitli nedenlerle başlangıç tarihlerinin değişmesi durumunda, basamakları değiştirilerek yeni basamağa intibakları yapılıyordu. Basamak değişmesi, Bağ-Kur’luya prim borcu getirdiğinden, çeşitli mağduriyetlere yol açıyordu. Yapılan değişiklikle, artık gerek sigorta başlangıç tarihinin değişmesi, gerekse başka sosyal güvenlik kurumlarındaki hizmet süreleri Bağ-Kur’luların ilk tescil tarihinde seçtiği veya intibak ettirildiği gelir basamağını değiştirmeyecek.


Yanlış statüde sağlık yardımı alanlara çıkarılan borç silinecek

Sigortalılar veya bakmakla yükümlü olunan kişilerden bazıları kendi sigortaları yerine eşi veya çocuklarının sigortası üstünden sağlık yardımı alabiliyor. Kurum bu durumu tespit ettiğinde, yapılan sağlık harcamalarını ilgili kişiden istemesi, hem kişilerde mağduriyete yol açıyor hem de yargıda iş yükünü artırıyordu. Yapılan değişiklikle, sağlık harcaması geri istenenlere af getiriliyor. 31 Ocak 2012’ye kadar verilen sağlık hizmetlerine ilişkin kurumca tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek olan borçlar, varsa ilgililerin açmış oldukları davadan vazgeçmeleri şartıyla, tahsil edilmeyecek. Yani tahsilinden vazgeçilecek. Kurum bu konuda açmış olduğu dava ve icra takibinden de vazgeçecek.

Destek primi borcularına yeni af

Emekli olup Bağ-Kur’lu olmayı gerektiren faaliyette bulunan emeklilerin, sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekiyor. Ancak, on binlerce emekli, tescilini yaptırmadığından destek primi borçlusu durumunda. Kamuoyu yetince aydınlatılmadığından destek primi borcundan dahi habersiz olduğundan, geçtiğimiz yıl çıkarılan af kanunu olarak adlandırılan yasadan çoğu yararlanmadı. Yapılan değişiklikle, destek primi borçluların af kanunundan yararlanmaları için yeni bir imkân sağlanıyor. Borçlar yeniden yapılandırılarak taksit taksit ödenebilecek.

Kamuda emekli aylığını kestirmeden çalışanlara af

Emekli, aylığını kestirmeden kamuda çalışamıyor. Ancak, aylığını kestirmeden kamuda çalışan çok sayıda emekli var. Emekli aylığını kestirmeden kamuda çalıştığı tespit edilenlerden yersiz ödenen aylıklar geri isteniyor. Emekli toplu borç karşısında zor duruma düşerek mağdur oluyor. Bu şekilde kamuda çalışan emeklilere yersiz ödenen emekli aylıkları Torba Kanun kapsamında taksitle ödeme imkânı sağlanarak mağduriyetleri giderilmeye çalışılıyor.

Torba Kanun’dan yararlanmak için yeni başvuru süresi de verilmeliydi

Geçen yıl uygulanan Torba Kanun ile vergi ve prim borçları yeniden yapılandırıldı ve bu son yılların en başarılı yapılandırma yasası oldu. Ancak, başvuru süresi kısa tutuldu. Ayrıca Gelir ve Kurumlar Vergisi beyan süresi ile çakıştı. Çoğu borçlu da yasadan yararlanamadı. Madem bu yasa tasarısı bazı borçlulara 6111 sayılı yasadan yararlanarak borçlarını taksitle ödeme imkanı veriyor, o zaman başvuru süresini kaçırıp yasadan yararlanamayan borçlulara ek süre verilmeliydi. Böyle bir düzenleme Hazine’ye çok ciddi bir kaynak yaratacağı gibi borçluları da rahatlatacaktı. Toplumsal huzura katkı sağlayacaktı.

Erken emekli etmediğinden askerlik borçlanmasına gerek yok

Soru: 3 Eylül 1971 doğumluyum. 1 Haziran 1987’de SSK’lı oldum. Askerliğimi 1991-1992’de yaptım. 7000 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Soner BAKIRAL

Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 3 Eylül 2021’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olacağınız tarihi değiştirmez. Sadece prim sayınızı artırır. Bu açıdan borçlanmanıza gerek yok.


Anneniz hem eşinden hem annesinden maaş alamaz

Soru: SSK emeklisi babam 5 Ekim 2008’de vefat etti. Emekli maaşını annem alıyor. SSK emeklisi olan anneannem de 2011’de vefat etti. Annem hem babamın hem de anneannemin maaşını alabilir mi? Erkan TURAN Cevap: Anneniz SSK’dan hem eşinden hem annesinden aylık alamaz. Ancak tercih ettiği aylığı alma hakkı var. Hangisi yüksekse onu tercih edebilir. Muhtemelen babanızdan dolayı almakta olduğu aylık daha yüksek olduğundan, babanızdan aylık almaya devam edecek.