SORU: 26 Nisan 1973 doğumluyum. SSK girişim 1 Ekim 1991, uzun vadeli sigorta girişim 4 Haziran 2008 olup toplam 4455 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Halen SSK’lıyım. Emekliliği hak ettiğimde, yaş şartını beklerken işten çıkarak tazminat alabilir miyim? 2000 doğumlu kızım var. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Staj girişi doğum borçlanması ile emeklilik tarihini geri çeker mi? Zeynep ÇAKIR
CEVAP: Sigorta girişinden önceki doğum borçlanılamıyor. Bu kuralın tek istisnasını sigorta başlangıcından önce olmakla birlikte, staj sigortasından sonraki doğumlar oluşturuyor. Sorunuzdan 1 Ekim 1991 girişinizin staj sigortası olduğu anlaşılıyor. Doğumunuzu borçlanarak 720 gün kazanabilirsiniz. Emekli olmak için; 7000 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumunuzu borçlanıp ayrıca 1825 gün prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşı dolduracağınız 26 Nisan 2031 tarihinde emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanması yapmazsanız priminizi Haziran 2032’de tamamlayıp emekli olacağınızdan staj sigortanız sayesinde yapacağınız borçlanma yaklaşık 14 ay erken emekli olmanızı sağlıyor. Bu seçenekte priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Ayrıca 45 gün daha prim ödeyerek priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 4 Haziran 2033 tarihinde emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigorta süresi, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarıyla). Bu seçenekte kıdem tazminatı almak için 4500 gün prim ve 25 yıl şartlarının birlikte sağlanması gerektiğinden, kıdem tazminatı alarak işten ayrılma şansınız yok.
PRİM ÖDEMEYİ DURDURAYIM MI?
SORU: Sigorta girişim 2007 olup 5200 gün prim ödemem var. Sigorta primini ödemeye devam etmeli miyim? Yoksa durdurmalı mıyım? Ali KANDİRLİ
CEVAP: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Sorunuzun cevabı doğum tarihinize göre değişir. 1800 gün daha prim ödeyip priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 60 yaşı 2032’den sonra dolduruyorsanız 4500 günden fazla priminiz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de yine 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak). Muhtemelen asgari ücret üstünden prim ödediğinizden emekli aylıkları arasında fark olmaz.
GÖÇMEN VATANDAŞLAR ASKERLİK BORÇLANMASI YAPABİLİR Mİ?
Soru: 27 Nisan 1957 doğumlu eşimin SSK başlangıç tarihi 19 Ağustos 2011 olup 4333 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir? Bulgaristan göçmeniyiz askerliğini Bulgaristan’da yaptı. Eşim askerlik borçlanması ya da yurtdışı borçlanması yapabilir mi? H.T
Cevap: Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 4900 gün prim ve 63 yaş şartlarına tabi. 567 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4900 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Eşiniz 1 Ocak 1989 ila 8 Mayıs 2008 arasında zorunlu göç kapsamında Türkiye’ye gelmiş ve sonra Türk vatandaşı olmuşsa, Bulgaristan çalışma süresi ve askerlik süresini borçlanma hakkı var. Ancak borçlanma yapabilmesi için Bulgaristan’da yaptığı askerlik süresini veya çalışma süresini belgelendirmesi gerekmektedir. Askerlik veya çalışma süresinden hangisinin belgelendirmesi kolaysa, 567 gününü belgelendirip borçlanarak primini tamamlayıp, hemen de emekli olabilir. Ancak eşiniz Türkiye’ye belirttiğimiz tarihler arasında zorunlu göç kapsamında gelmeyip de kendi isteği ile gelmişse, maalesef askerlik ve yurtdışı borçlanması yapamaz.
EMEKLİLİK YASASI DEĞİŞMEDİ
SORU: 1973 doğumlu kız kardeşimin SSK girişi 1998 olup 25 yıl sigortalılık süresi ve 4289 gün prim ödemesi var. Lakin EYT’de gün sayısı tutmadığından emekli olamadı. Şu an yüzde 60 engelli şartı ile vergi indirimli emekli oldu. Kız kardeşim normal ve değişmiş olan SSK yasası dahilinde ne zaman ve nasıl emekli olabilir? ALPARSLAN
CEVAP: Kız kardeşiniz yüzde 60 oranın engelliyle malulen (veya işgücü kaybı şartlarıyla) emekli olmuş. Kız kardeşinizi emekli edecek yasa değişikliği olmadı. Zaten tekrar emekli olabilmesi için malul aylığını kestirip tekrar çalışmaya başlayarak, primini 5975 güne tamamlaması gerekir. Bu da kardeşinize bir şey kazandırmaz.
60 YAŞI BEKLEYECEKSİNİZ
Soru: 28 Aralık 1982 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Temmuz 2000 olup 8100 gün primim var. 25 yıllık çalışma süremin dolmasına 2 ay gibi bir sürem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? Mustafa KASAP
Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.