Giriş
Soru: 1963 doğumluyum. 1987-1989 arası 550 gün primim var. Sonra Finlandiya’ya gittim ve orada 16 yıl çalıştım. Geçen hafta Türkiye’ye dönüş yaptım. Nasıl emekli olabilirim? Ne yapmam gerektiği konusunda bilgi verebilir misiniz? Hıfzullah AYHAN Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartına tabisiniz.
[[HAFTAYA]]
Finlandiya’daki çalışma sürenizin 4825 gününü borçlanarak priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte 50 yaşınızı da doldurmanız şartıyla emekli olabilirsiniz.
Yurtdışındaki başlangıç tarihinin Türkiye’de başlangıç sayılması için dava açması lazım
Soru: Eşim 1962 doğumlu. 1980-1983 arası 1276 gün olmak üzere Avusturya’da çalışmışlığı var. Evrakları Avusturya’dan geldi ve Mart 2008’de günlüğü 3.5 dolardan 4466 dolar olarak borçlandırdık. Nisan 2008’de de Bağ-Kur’lu oldu. 1) Avusturya’daki 1276 gün eklenerek 3600 gün yeterli olur mu? 2) 3600 gün için Avusturya’daki 1980 başlangıç tarihi kabul edilir mi? 3) Kaç yıl daha prim ödeyerek emekli olabilir? Mehmet ÜN Cevap: 1) Eşinizin yurtdışı çalışma sürelerini borçlanmayla kazandığı süreler, Bağ-Kur’a sayılıyor. Primlerini de Bağ-Kur’a yaptığından Bağ-Kur şartlarıyla emekli olacak. Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için en az 5400 gün prim ve 60 yaş şartına tabi. Eşiniz primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 2022’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. 2) Yurtdışı çalışma süresi borçlanmalarında SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) yurtdışındaki başlangıç tarihini Türkiye’de başlangıç saymıyor. Eşinizin yurtdışındaki başlangıç tarihinin Türkiye’de başlangıç sayılması için dava açmanız gerekiyor. Mahkeme kararıyla Avusturya’daki başlangıç tarihinizi Türkiye’de başlangıç saydırabilirsiniz. 3) Eşiniz sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim öder ve mahkeme kararı ile başlangıç tarihini 1980’e çekebilirse, SSK’da 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartına tabi olarak emekli olabilir.
Başlangıçtan önceki doğumlarborçlanılamıyor
Soru: Annem 24 Temmuz 1971 doğumlu. 2009’da SSK’lı oldu. 1100 gün primi var. 2 kardeşiz. Fakat annem o zamanlarda sigortalı değildi. Doğum borçlanması yapabilir miyiz? Annemin emekli olma şartları nelerdir? Kadir YÖRÜK Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamadığından, maalesef anneniz doğum borçlanması yapamaz. Anneniz 7200 gün prim ve 58 yaş şartına tabi. 6100 gün daha prim ödeyerek primini 7200 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Anneniz isteğe bağlı olarak 4300 gün daha prim ödeyerek primini 5400 güne tamamlaması şartıyla 24 Temmuz 2031’de, Bağ-Kur’dan yaş haddinden emekli de olabilir.
Babanız primi değil 60 yaşı doldurduğunda emekli olacak
Soru: Babam 1958 doğumlu. İlk sigorta kaydı Ocak 1977’de yapılmış. Askerlik borçlanmasını da yatırdık. 3109 gün primi var. Acaba babam 3600 günü doldurduğunda emekli olabilir mi? Güllü KAYMAK Cevap: Babanız primini 3600 güne tamamladığında emekli olamaz. Çünkü yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartına tabi. 491 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2018’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Az primle emeklilik sağlık durumuna bağlı
Soru: Babam 24 Aralık 1957 doğumlu. Şubat 1974’te SSK’lı oldu. 986 gün primi var. Askerliğiyle 1686 gün yapıyor. Yaştan emekli olma şansı var ama primi az. Babamı nasıl emekli yapabiliriz? Hilal ÖRME Cevap: Babanız 8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartına tabi. Askerliği borçlandıktan sonra 194 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Babanızın en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına yol açan sağlık problemi varsa, primini 1800 güne tamamlayarak malulen emekli olması da mümkün. Ancak malulen emekli olmak için sevk edilen hastane sağlık kurulunun en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığına dair rapor vermesi, bu rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) Sağlık Kurulu’nun da babanızın maluliyetine karar vermesi gerekir.
Yüksek kazanç üstünden prim ödeme emekli aylığını artırır
Soru: SSK’lıyım. 29 Ağustos 2013 doğumluyum. 1 Ekim 1985’te SSK’lı oldum. 7230 gün primim var. Yaşı beklemekteyim. Bizim durumumuzdaki sigortalıların çalıştıkça alacağı emekli aylığının düşeceği söyleniyor. Bu konuda bilgi verir misiniz? Ahmet Sefa ERSOY Cevap: Asgari kazanç üstünden prim ödenmesi halinde, prim ödedikçe az da olsa emekli aylığında düşme oluyor. Bu nedenle emekli olacak kadar prim ödemesi olanların, asgariden prim ödeyerek çalışmaktansa çalışmamaları daha iyi. Ancak prime esas kazancın üst sınırından (6.639.90 TL) veya üst sınıra yakın prim kazanç tutarı üstünden örneğin 4-5 bin TL’den prim ödenmesi halinde, prim ödedikçe emekli aylığı artar.
