Helikopter ebeveynlik

'Helikopter ebeveynlik', 1969 yılında Dr. Haim Ginott'un 'Ebeveynler ve Gençler' isimli kitabında ortaya çıkan bir terim. Temelinde gençlerle yapılan konuşmalarda, gençlerin aileleri için “Helikopter gibi sürekli tepemizdeler” şikayetleri yatar.

Helikopter ebeveynler kısaca aşırı korumacı, aşırı kontrollü ve çocuğun hayatına dair her şeyden sorumlu olan anne & baba modelidir. Çocuğun kendi hayatına dair çok da fazla söz hakkı yoktur. Helikopter ebeveynlik derinlerinde kaygı, korku, eksik yaşanmış çocukluk, diğer anne & babalarla yarış hali gibi pek çok detay barındırır. Öyle ki, iş görüşmesine gittiğinde olumsuz dönüş alan çocuğu için şirketi arayıp iletişime geçen anne ve babaların olduğu da pek çok araştırmada ortaya çıkan örneklerden biri.

Çocukların doğdukları an itibarıyla hiçbir fikir, talep, yorum gibi ihtiyaçlarının önemsenmediği, bebeklik döneminde düşme ihtimalinin dahi ortadan kaldırıldığı, okulda başına gelebilecek sıkıntılarda çocuğun değil anne & babanın müdahale etmesinin doğru bulunduğu durumlar ne yazık ki çocuklar üzerinde fazlasıyla olumsuz etkiler yaratıyor. Helikopter ebeveynlik çocukların doğduğu ilk yıllarda dünyanın kötülüklerine karşı koruma duygusu ile yapılsa da, belli bir noktadan sonra çok daha büyük sorunlara ve müdahale edilmezse de büyük travmalara sebep olur.

Helikopter ebeveynliğin çocuklar üzerindeki etkileri

• Çocuklar risk almaktan çekinir ve olaylara karşı fikir geliştiremezler.
• Sürekli korunmak, çocukların dünyaya karşı korku ve kaygılarını daima yükseltir ve ilerleyen yaşlarında bazı psikolojik rahatsızlıklar yaşama ihtimallerini arttırır.
• Bağımlı bir kişiliğin temelleri atılır.
• Başaramama korkusu, iş ve okul hayatında çocukları etkisi altına alan bir duygu haline gelir.
• Zor iletişim kuran, içe kapanık, reddedilme duygusunu en üst seviyede yaşayan bir birey olma ihtimali oldukça yüksektir.
• Çocuklar, bulundukları hiçbir çevreye uyum sağlayamaz, kendilerini ifade edemezler.
• Daima çocuk adına karar vermek, altında “sen beceriksiz ve yetersizsin” mesajı barındırdığı için çocuklarda ciddi oranda özgüven eksikliği meydana gelir.
• Çocuklar daima baskı altında oldukları için yaşadıkları kaygı ve korkularla başa çıkamaz ve mide bulantısı, kusma, karın ve baş ağrısı gibi fiziksel sorunlar yaşayabilirler.
• Yaşam becerileri gelişemez. Tabağını yıkayan, kıyafetlerini katlayan, yatağını örten vb. pek çok günlük ihtiyaçlarını gideren bireyler olmaları oldukça zordur.

Helikopter ebeveyn olmaktan nasıl korunmalıyız?

Öncelikle çocuklarımızın doğdukları an itibariyle bir birey olduklarını, kendi hayatları ve bedenleriyle ilgili daima yorum ve talep hakkına sahip olduklarını, sınırlı özgürlüğün gelişimleri ve gelecekleri için son derece önemli olduğunu unutmamalısınız.

Bebeklik dönemlerinde düştükleri zaman müdahale etmek yerine tehlikeleri ortadan kaldırmak yapılabilecek adımlardan ilki olabilir. Okul hayatlarında karşılaşacakları sorunlara direkt müdahale etmeden önce çocuklarınızla bu süreci konuşmalı, onların fikir ve hislerini önemsemeli ve hayati tehlike yaratmayan durumlarda öğretmeni ve arkadaşları ile konuşarak durumu kendisinin çözebileceğini, yani kısaca bu özgüveni ona aşılamalısınız.

Eğer ki içinizde müdahale edemediğiniz bir koruma duygusu varsa mutlaka bir uzmanla görüşerek derinlerde yatan sebepleri öğrenebilir ve bu duygunuzu kontrol altına alabilirsiniz.