Giriş
Dizlerinizde kireçlenme varsa ağrınızı azaltmak, dizinizin hareket açıklığını ve gücünü iyileştirmeye yardımcı olmak ve hayat kalitenizi arttırmak amacıyla fizik tedaviden, egzersizlerden, ilaçlardan, çeşitli enjeksiyonlardan yararlanabilirsiniz. Ancak bazen şikayetler çok şiddetli olabilir ve dizinizin fonksiyonunu en iyi şekilde geri kazanmak için ameliyat olmanız gerekebilir.
Elbette ameliyat kararı vermek kolay değil. Tüm tedavilere rağmen iyileşme elde edilemiyorsa, şikayetler her seferinde geri geliyorsa, yürüme mesafeniz kısaldıysa, dizinizin hareketleri kısıtlanmaya başladıysa ameliyat düşünülmeye başlanabilir. Protez ameliyatı kararı verildikten sonra ise ameliyatsız tedavilerden farklı bir süreç işlemeye başlar. Çünkü bu ameliyatlar önemli ortopedik ameliyatlardan biri. Bunun yanında tedavi süreci sadece ameliyattan da ibaret değil. Ameliyat sonrası bakım ve rehabilitasyon süreci en az ameliyat kadar kıymetli. Çünkü bu dönemde yapılacak işlemler ameliyatın başarısını ve hayat kalitenizi arttıracak, kullanılan protezin ömrünün uzun olmasını sağlayacak işlemler. Bu yüzden böyle bir ameliyat geçirdiyseniz veya planlıyorsanız mutlaka doktorunuzdan rehabilitasyonla ilgili bilgiler almalısınız.
Ameliyattan sonra rehabilitasyon programı başlar
Diz ameliyat sonrası rehabilitasyon protokolleri ameliyatı yapan ortopedistin ve fizik tedavi uzmanının ameliyatınızdan sonra doğru şekilde ilerlemenizi sağlamak için izlediği genel bir kılavuzdur. Bu protokoller, rehabilitasyon programınızı oluşturmak, ortopedi ve fizik tedavi ekibi için de sizi doğru şekilde takip edecekleri genel bir çerçeve sağlar.
Diz protezi ameliyatı sonrası hasta yatağına geçer geçmez rehabilitasyon programı başlar. Dizin yatak içinde pozisyonlanması, hareket açıklığını korumak için egzersizlerin başlanmasıyla rehabilitasyon başlamış olur. Yatakta oturma, ayağa kalkma gibi aktivitelere başlanır. Ameliyat sonrası ilk günlerde hedef derin ven trombozu, yani damarda kanın pıhtılaşmasını önlemek ve eklem hareketlerini olabildiğince açık tutmaktır.
Ameliyattan sonraki yaklaşık 15 gün, operasyonun erken dönem etkilerinin geçtiği subakut dönemdir. Bu dönemde eklem hareket açıklığı ve güçlendirme egzersizlerine devam edilir. Bu dönemden sonra yara yeri iyileştikçe, yara dokusunun hareketliliğini artırmak için hafif masaj ve mobilizasyon başlanabilir. Bu, dizinizdeki cildin ve diğer dokuların daha iyi ve rahat hareket etmesine ve böylece eklem hareketliliğinin artmasına yardımcı olabilir.
Program 6-8 hafta sürer
Bu dönemden itibaren yaklaşık 6 hafta içinde dizinizin yaklaşık 100 derece bükülebiliyor olması hedeflenir. 6. haftadan itibaren artık desteksiz yürümeniz ve eklem hareketlerinizi yavaş yavaş tama yakın yapabiliyor olmanız hedeflenir. Tedavi programına bisiklet gibi hem eklem hareketini arttırıcı, hem kasları kuvvetlendirici ve hem de kondüsyon arttırıcı uygulamalar eklenebilir. Bu dönemde yürüme yeteneğinizin arttırılması, kalça ve bacak kaslarınızın güçlenmesinin de sağlamaya çalışmak gerekir.
Hastanede fizik tedavi ekibiyle birlikte yapılan rehabilitasyon programı yaklaşık 6-8 haftada sona yaklaşır. Ancak bu tedavinin tamamının bittiğini göstermez. Bu dönemden sonra ev programı şeklinde egzersizler mutlaka devam etmeli. Ev egzersizleri hem iyileşmenin devamı, hem de tedavinin ilk dönemlerinde elde edilen kazanımların korunması açısından son derece önemli.
Doktorunuzla yakın temas kurmaktan kaçınmayın
Diz protezi ameliyatlarından sonra rehabilitasyon son derece dikkatli ve uzun bir program olarak uygulanmalı. Ameliyat ve sonrasındaki dönemde, çekilen ağrılar, harcanan emek ve maddi harcamalar göz önünde bulundurulacak olursa, bu kadar çabanın yerine ulaşması için bıkmadan, sıkılmadan ve disiplinli bir şekilde hastanın tedaviye katılımı çok önemlidir. Her hastanın farklı olduğunu ve birçok faktörün ameliyattan sonra genel sonucun belirlenmesine yardımcı olduğunu unutmamak gerek. Haftada bir fizik tedavi doktorunuzla birlikte genel bir değerlendirme yapmanız, rehabilitasyon süreci boyunca ilerlemenizin kontrollü olmasını sağlar. Rehabilitasyonunuzun başarılı olduğundan emin olmak için doktorunuzla yakın temas kurmaktan kaçınmayın.
