"İyi bir kitap, gerçek bir hazinedir" der Bulwer Lytton.
Kitap, insanoğlunun tüm gelişim yolu boyunca en yakın dostuydu. Yolu kaybettiğinde bir pusula, önünü göremediğinde yolunu aydınlatan bir ışık ve bazen de yalnız hissettiğinde samimi arkadaşıydı. Bu nedenle çok benzerler birbirlerine. Neden mi?
Çünkü her kitabın bir başlangıç ve bitiş sayfası var. Herbirinin içinde farklı bir konu, bir öykü gizli. Kimi güldürür, kimi düşündürür, kimi üzer, kimi öğretir ve ne yazık ki bazıları ise pişman eder.
Tıpkı insanlar gibi değil mi? Hayatımızdaki insanları da aynı kitaplar gibi seçeriz aslında. Önce görünüşüne göre bir inceleriz; seversek açıp okumaya başlarız. Ve sonra her biri bize yeni kapılar açar. Bazen harika yollar keşfederiz, bazen çok şey öğreniriz, bazen çok güleriz ve bazen de çok sıkılır ve pişman oluruz. Hayatımıza dahil ettiğimiz insanları ayırt edebilmek için, pusulamızı yine kitaplardan yana kullanabileceğimize inanıyorum. Çünkü insanlar da kitaplar gibi türlerine ayrılır Gelin biraz daha derinlere inip inceleyelim.
İnsanlar türlerine göre 5’e ayrılır
- Mizah kitapları
- Kişisel gelişim / eğitim kitapları
- Gerilim / korku kitapları
- Biyografi kitapları
- Felsefe kitapları
Mizah kitapları: İnsanın gülmesine sebep olabilecek olayların, durumların, karşılaştırmaların, kelime ve kelime gruplarının mizaha başvurularak anlatıldığı kitap türleridir. Mizahi anlatımda amaç, okuyucuyu olumlu yönde düşündürmek ve eğlendirmektir.
Hayatımızda en çok eğlendiğimiz, bizi gülümseten, canımız sıkkın olduğunda aklımıza ilk gelen isimler hayatımızın mizah kitaplarıdır diyebiliriz. Bu insanların diğer insanlardan farklı birkaç özelliği şöyle sıralanabilir:
- Birebir ilişkilerde çok aktiftirler.
- Sürekli hareketli, gülümseyen ve çevresini gülümsetmekten keyif alan karakterlerdir.
- Geniş vizyon ve hayal kapasiteleri vardır.
- Farklı deneyimlere açıktırlar.
- Sizi sürekli pozitif olmaya iterler.
Bu ve benzeri karakterleri hayatınızda muhakkak barındırmanız gerekir. Çünkü mutluluk saçan insanlardan zarar gelmez. Sizin enerjinizi yüksek tutacak, yeni deneyimlere sevk edecek ve hayatı yaşamanıza destek olacaklardır.
Kişisel gelişim / eğitim kitapları: Bireylerin ekonomik, sosyal veya psikolojik sorunlarına tek başlarına çözüm üretmelerini sağlamaya dönük ve bilgi birikimlerini artırmaya yönelik ortaya çıkan kitap türleridir.
Hayatımızın herhangi bir alanında tıkandığımızda, anlamlandıramadığımızda ve ilerleyemediğimizde bize destek olan, yeni yollar keşfetmemize yardımcı olan ve bize pusula olmayı görev edinmiş insanları bu türe dahil edebiliriz. Kendi gelişimleri için çok çaba sarf etmiş, tecrübeyle belli yollardan geçerek bugün sizi yanlış karar ve yollardan uzak tutmaya odaklanan insanlardır. Bu insanların diğer insanlardan farklı birkaç özelliği şöyle sıralanabilir:
- Mükemmeliyetçidirler.
- Kurallara çok bağlıdırlar.
- Her şeyleri planlı ve programlıdır.
- Ayrıntılar konusunda titiz davranırlar.
- Heyecanları, duyguları ve mantık dengeleri ölçülüdür.
- Bir olumsuzluk esnasında sakin ve akılcı olabilirler.
- Bilge ve danışman bakış açısıyla yaklaşırlar.
Bu ve benzeri karakterleri hayatınızda muhakkak barındırmanız gerekir. Çünkü hayat çoğu zaman bir araçta hızla yol almaya benzer. Her zaman kontrolde tutmak ciddi bir güç ve irade ister. Bazen gideceğiniz yola en doğru nasıl gideceğinizi bilemeyebilirsiniz. İşte o noktada bu insanlar sizlere bir navigasyon olacak ve sizi gitmek istediğiniz yere yönlendirecektir.
Gerilim / korku kitapları: Okuyucuyu bazı rahatsız edici ruh hallerine girmeye teşvik eder. Bunlar; yüksek seviyede beklenti veya ümit etme, kararsızlık, anksiyete, endişe, heyecan, gerginlik ve dehşet gibi duygulardır. İnsanların gerçek hayatlarından kaçarak yeni hayatlar keşfetme eğiliminde olduklarında bolca tercih ettikleri kitap türleridir. Bu insanların diğer insanlardan farklı birkaç özelliği şöyle sıralanabilir:
- Başkalarının başına gelen talihsiz olaylardan büyük haz duyarlar.
- Kontrolsüzlük gibi ciddi bir sorunları vardır.
- Sınır tanımazlar.
- Kaos ve kafa karışıklığı yaratmak onlar için hobidir.
- Heyecan alma duygusuna o kadar odaklıdırlar ki davranışlarını iyi mi kötü mü diye tartmazlar.
Hayatımızda bazen bize duyguları bolca yaşatan insanların olduğunu fark ederiz. Hayatımıza heyecan katmakla başlarlar fakat sonra bir bakarız, gerginlik, stres, endişe ve benzeri duyguları o insanlar sayesinde bolca yaşadığımızı hissetmeye başlarız. Negatiften beslenen profiller ağırlıklıdır. Kaostan beslenir ve sizi de o duygunun içine sürüklerler. Evet tür olarak kendi hayatımızdan uzaklaştırma anlamında bize yeni heyecanlar katan bu tür bir kitapsa endişeye gerek yoktur. Çünkü okur bitirir ve sonuca ulaşmanın hazzını yaşarsınız. Fakat hayatınızda bu ve benzeri profiller varsa üzgünüm, bu insanların hayatınıza katkıdan çok zarar verdiğini söyleyebilirim. Çünkü sizi duygusal anlamda sürekli dibe çekecek ve mutsuz edici duygulara sürükleyecektir. Bu nedenle bu insanların hayatınızda miladını doldurmasına izin vermenizi öneririm.
Biyografi kitapları: Yaşam öyküsü anlamı da olan biyografi, tanınmış bir bireyin hayatının önemli noktalarını ya da tamamını anlatan yazı türüdür. Tamamen gerçeğe dayalı olan biyografi, kişinin yaşam öyküsünün yazımsal halidir.
Hayatınızda bencil insanlar var değil mi? Olmaması çok mümkün değildir genelde. İşte bu bencil insanlar bu kitap türünün örnekleridir. Neden mi? Çünkü birlikte vakit geçirirken dikkat ederseniz sizden değil sadece ondan bahsedilir. Onun hayatı, problemleri, başarıları, yaşadıkları, kararları … Bu sizce de rahatsız edici değil mi? Bu insanların diğer insanlardan farklı birkaç özelliği şöyle sıralanabilir:
- Harika manipüle yetenekleri vardır.
- Hep karşı taraftan beklentileri vardır. Elini taşın altına koymaktan çekinir.
- Herkesten çok kendisi önemlidir.
- Dünyanın kendi etrafında döndüğüne inanır.
- Sürekli 'ben' dilini kullanır. (Ben yaptım, ben başardım, benim kararım vb.)
Eğer çevrenizde bu türde insanlar varsa; hayatınıza etkisine bakmanız gerekir. Eğer sizin için önemli bir yeri varsa kendisiyle konuşup farkına varmasını sağlamanız gerek. Aksi takdirde bu sizin ilişkinize ciddi zarar verir ve zamanla sizi uzaklaştırır. Unutmayın; insanlarla birlikte hareket etmenin amacı yalnız kalmama duygusudur. Sadece kendisine önem veren biriyle yalnız hissedecek ve zamanla kopacaksınız ama eğer hayatınızda çok önemli bir yer kaplamıyorsa, biraz fazlalık yaratıyor olabilir. Sadeleşme hareketine bu insanları da dahil edebilirsiniz.
Felsefe kitapları: Felsefe, "bilgelik sevgisi" ya da "hikmet arayışı" anlamına gelir. Bu türdeki kitaplar evrendeki her detayı sorgulatarak bir cevap arayışında olmamızı sağlayan; bilgiye ve bilmeye endeksli kitap türüdür.
Hayatımızda her şeyi bilen ne çok insan var değil mi? Burada karıştırmamamız gereken gerçekten bilen insanlar! Çünkü onlar en değerli hazinemiz. O insanlar bizim hayatımızdaki kişisel gelişim / eğitim türündeki yol gösteren, öğrenen ve öğreten, sürekli güncellenen bir kitap gibidirler. Öğrenmekten, öğretmekten haz duyan bu insanlar, sorgulayıp yeni ufuklar keşfetmemizi sağlar. Fakat burada bahsettiğimiz tür daha çok bildiğini sanan fakat bilmediğini bilmeyen türdeki insanlar. Bu insanların diğerlerinden farklı birkaç özelliği şöyle sıralanabilir:
- Kendi hariç her şeyi ve herkesi küçümsemeye bayılırlar.
- Anlamak için dinlemez, cevap vermek için dinlerler.
- Herkesten üstün olduğuna inanırlar.
- Bildiğini kanıtlamaya çalışmak için konuşurken araya illa ki İngilizce kelimeler sıkıştırırlar.
- Söylediklerini çürütseniz bile çirkefleşerek pes etmezler.
- Kendisinin hep ‘en’ olduğuna inanırlar.
- Bolca konuşur ve kendini bu şekilde tatmin ederler.
- Bildiğini sanarak ciddi bir egoya sahiptirler.
- O kadar özgüvenlidirler ki her şeyi bilir, her şeyi yapabilir görürler kendilerini.
Halbuki bilgi ve ego ters orantılıdır. Üzülerek söylemeliyim ki bir insan ego yapıyorsa, bildiğini bolca konuşarak göstermeye çalışıyorsa, sadece boş felsefe yapıyordur. Çünkü boş teneke çok ses çıkarır. Bu profildeki insanlara da pek ihtiyacımız yok.
Yukarıda da detaylandırdığım gibi insanlar kitapr gibidir ve seçimlerimiz hayatımızı şekillendirir. Hayatın bir dengeden ibaret olduğunu düşünürsek insanları da bu dengede seçmemiz gerek. Bu nedenle sadece kapağına aldanarak seçtiğimiz kitapların bizi yanılttığı gibi, hayatımıza dahil ettiğimiz insanların da bizi yanıltmaması için doğru seçilenlerden bir hayat oluşturmak bizi çok daha güçlü, başarılı, dinç ve huzurlu bir insan olmamızı sağlayacak en büyük adım.
Doğru kitaplar bizim hazinemizdir, doğru insanlarda öyle…