Giriş
Almanya, Rus işgaline karşı Ukrayna’ya 5 bin asker kaskı göndermeyi teklif etti. Şaka mı bu? Hayır. Ukrayna’nın tepkisi de böyle oldu zaten. Peki Almanya, diğer NATO müttefiklerinin aksine neden böyle davrandı?
Arkasında tarihsel travmalar yatsa da gerçek neden Almanya’nın yıllardır kendini enerjide silahsızlandırmasında yatıyor. Almanya 15 yıl önce, atmosferi kirleten, iklimi değiştiren kömür ve nükleere dayalı elektrik üretiminden kademeli olarak vazgeçme kararı aldı. 2045’e kadar kendine hedef koydu. Böylece, kömür ocakları kapatılmaya başlandı. Kömürün yerini geçiş döneminde doğalgaz aldı. 2011’de Rusya ile Nord Stream 1 (Kuzey Akım 1) boru hattı devreye sokuldu.
KÖMÜR VE NÜKLEERE HAYIR
Tam o yıl, 2011’de, Japonya’da Fukushima nükleer kazası patlak verdi. Alman kamuoyunda nükleer santrallerin güvenliği tartışmalı konu haline geldi. Halkın nabzını iyi tutan Şansölye Merkel hemen adım attı. Nükleer santrallerin kapatılması için belirlenen takvimi öne çekti.
10 yıl önce 17 nükleer reaktör Almanya elektriğinin yüzde 25’ini karşılıyordu. Tek tek kapatıldı. En son geçen ay kapanan 3 nükleer santralin ardından, geriye sadece 3’ü kaldı. Onlar da bu yıl sonu kapanacak. Ancak global enerji fiyatları Almanların beklediği gibi gitmedi. Hızla arttı. 2011’de Baltık Denizi’nden Rus gazı ülkeye girdiğinde Almanlar hane başına 250 kW/s elektriğe 12,5 Euro öderken; 2021’de bu rakam 75 Euro’ya çıktı.
Almanya baktı ki, madenler ve nükleer santraller kapanırken; mevcut altyapı (rüzgâr ve güneş santralleri), fabrikaları çalıştırmaya, evleri ısıtmaya yetmiyor. O zaman ‘daha çok gaz alalım’ dediler.
RUSYA GAZI KESERSE...
2018’de Rusya’dan Nord Stream 2 boru hattının yapımına başlandı. 1230 km’lik boru hattı, ABD Başkanı Trump’ın yaptırım tehdidi altında şirketlerin birer ikişer projeden çekilmesine rağmen tamamlandı. Rus Gazprom şirketi de 10,6 milyar dolarlık maliyetin yarısını cepten ödedi.
1960’larda Sovyetler Batı Avrupa gazının yüzde 6’sını karşılarken, Rusya şu an AB ülkelerinin gazının yüzde 40’ından fazlasını gönderiyor. Almanya’nın gaz ithalatının yüzde 62,5’i geçen yıl Gazprom üzerinden yapıldı.
Üstelik Almanya’daki devasa gaz depolama tesislerinin (gazın yüzde 22’si depolanıyor) sahibi de Gazprom. Almanya bu nedenle Ukrayna krizinde arada kaldı. Rusya’ya silah doğrultamıyor. Ama tersten de okumak mümkün. Boru hatları, Almanya (Avrupa Birliği) ile Rusya arasındaki yıkım getirecek sıcak çatışmaları, salt ekonomik nedenle engelliyor olabilir. Sonuçta Rusya, ithalatının üçte ikisini gaz-petrol satışından sağlıyor.
Boru hatları kapanırsa, devreye Avrupa’nın tedarikçisi olarak ABD gireceğinden Rusya büyük zarara uğrar. Putin belki de hayatının kumarını oynuyor, kim bilir.
