Putin değişti fark ettiniz mi?

Savaş 6’ncı ayına giriyor. Ve birçoğumuz Ukrayna’nın, Rusya’nın canını nasıl acıttığına şahit olduk. Ukrayna toprakları aslında Rusya’nın kalbine saplanacak bir hançermiş de farkında değilmişiz. Muhtemel ki, NATO farkındaydı. Yıllardır Ukrayna askerlerini eğitiyor, gönüllü sivil birlikleri örgütlüyordu. Belki de bu yüzden Ukrayna’nın NATO üyeliğini gündeme getirdi, hançerin saplandığını görmek için.

Ama diğer taraftan sanırım Rusya da olayın farkındaydı. Zaten ilişkiler Batı ile 15 yıldır kötüydü ve bir çatışma kaçınılmazdı. Moskova ön aldı. Savaşın ilk haftalarında Rusya çok ağır kayıplar verdi. Putin’in sicim gibi gergin yüzü, buz gibi bakışlarıyla komutanları ve bürokratları düz bir ses tonuyla azarladığı masa toplantıları gözümün önünde. Ancak birkaç ay sonra bir şeyler oldu. Putin’in yüzüne bir rahatlama geldi. Hal ve tavırları değişti, gülmeye başladı. Bunu siz de gözlemleyebilirsiniz. Ne olduğunu söyleyeyim… Putin savaşı kazanacağını gördü.

DOĞUYU ALDI, PARASI BOL

‘Hadi oradan’ der gibisiniz. Ne de olsa Rusya Kiev’den çekilmek zorunda kaldı. 15 bin askerini kaybettiği söyleniyor, onun iki misli yaralı, firarlar, kaçaklar var. Binlerce tank, zırhlı araç gitmiş, akıllı mühimmatlarının tamamını harcayıp, sıradan bombardımana dönmüş durumda.

Ama olsun. Rusya strateji değiştirdi. Kaotik ilk ayların ardından Putin uzun vadede kazanacağını gördü. Bir kere ambargonun ilk aylardaki şok etkisini atlattı. Petrol ve gaz fiyatlarının artmasını fırsata çevirdi. Petrol ihracatını 3’e katladı. Günde 1 milyar dolar kazançla nakitte yüzer haline geldi. Şubatta saldırı başladığında Rusya’da faizler yüzde 9.5’ti. Rus Merkez Bankası, şoku atlatmak için faizleri sert şekilde yüzde 20’ye çıkardı.

Sonra içeri ruble girdikçe de hızla indirdi. Geçen hafta faizi yüzde 8’e kadar çekti. Kiev’i alma fikrinden vazgeçen Rusya, daha gerçekçi hedeflere döndü. Ülkenin doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin kontrolünü ele geçirdi. Kırım’a karadan güvenli erişim sağladı. Liderlerin demeçlerinin satır aralarını okuduğumda, Batı’nın bu işe doğrudan müdahale etmeyeceği ve Ukrayna’ya Rusya’yı utanç verici bir askeri yenilgiye yol açacak derecede mühimmat desteği vermeyeceklerini düşünüyorum. O yüzden Ukrayna yönetimi şu an tersini iddia etse de doğudaki toprakları asla kazanamayacak. Batı da bunu kabullenecek.

BATI, SİYASİ DEĞİŞİME GEBE

Putin, sonraki aşamayı da gördü. Batı ve özellikle de Ukrayna savaştan bitkin düşecek. Bu işin hemen bitmesini isteyecekler. Milyonlarca göçmen çevre ülkelere büyük yük. Her gün onlarca Ukrayna kenti bombalanıyor, yıkılıyor. Savaşı sona erdirmek isteyen bir muhalefet birleşerek Zelenskiy yönetimini devirebilir. Yönetim değişmese bile, Ukrayna askerden arındırılmış tarafsız ulus olmayı kabul etmek zorunda kalacak.

Hatta bunun için Fransa, Almanya, İtalya öncülük edecek. Yani Putin’in Kiev’i fiilen alması için neden kalmayacak. Ve son olarak Putin, başka bir şeyi daha fark etti. Eğer savaşı gelecek kışa taşıyabilirse enflasyon ve yükselen enerji fiyatları karşısında Batı’da iktidarlara karşı ‘ayaklanmalar’ başlayacak. Macaristan’da Viktor Orban, Fransa’da Marine Le Pen, ABD’de Donald Trump gibi milliyetçi liderler statükoya meydan okuyor. İngiltere’de Boris Johnson istifa etti, halefleri ne kadar çaplı emin değilim. İtalya’nın ekonomist Başbakanı Draghi de istifa etti.

Orada da sonbahardaki bir seçimde muhtemelen faşist İtalya’nın Kardeşleri Partisi lideri Giorgia Meloni tarafından yönetilen aşırı sağ bir hükümet kurulacak. Bunlar olacak değil, olan şeyler… Putin’in Tahran’da uçaktan inerken, yüzündeki müstehzi gülümseyişe baktığımda bizim gördüğümüzden çok daha fazla şey bildiğini hissediyorum.