Hakan Çelenk Gurbette sandık bekleyenler
HABERİ PAYLAŞ

Gurbette sandık bekleyenler

Seçim yaklaştıkça demokrasimizin en önemli defolarından biri olan oy hırsızlığının gündeme gelmesi kaçınılmazdı. Yurtdışında seçim başlayınca tartışma da alevlendi. Bu yazıda, oyuna sahip çıkılmasıyla ilgili kaygısı olanlara iyi gelecek bazı bilgiler ver. Seçim güvenliğini yurtdışı ayağını anlatacağız.

Söze, “Bir sandıkta 5-6 oy kaybolsa ne olur?” diyerek memleketin ‘âli’ meseleleri arasında konuyu önemsemeyen bir arkadaşıma hitaben başlayayım.

Sevgili dostum, Türkiye’de 174 bin sandık var. Bir sandıkta ortalama 308 oy var. Sandık başı 6 oyla, ülke genelinde yüzde 2’yi birilerine hediye edersin.

Kaldı ki herkes senin gibi müşahidi önemsemeyip sandığı beklemezse kaptırdığın oy sayısı 16’ya çıkar. Belki AKP’nin birkaç puanla iktidar olacağı, belki HDP’nin 0.1 puanla barajı geçeceği; belki CHP-MHP’nin birkaç oyla koalisyon imkanı yakalacağı hassas yüzde 2’ye tekabül eden o 6 oy tüm ülkenin kaderini değiştirebilir.

Dışarıda seçim nasıl oluyor?


Şunu söylemeliyiz. Türkiye seçim sistemi dünya standardındadır. İyi seçim sistemine kötü niyetli siyasi kültür baskın gelince hileler ortaya çıkar. Sistem sandığı partilere emanet eder. Partiler sandığa sahip çıktığı sürece hile cüzi olur.

Şimdi yurtdışında oy verme prosedürünü anlatalım.

Oylar Türkiye’nin yurtdışı temsilciliklerinde diplomatik memurların sandık başkanlığında kullanılıyor. Her Türk vatandaşının müşahit olarak sandıkta bulunma hakkı var. Yurt içiyle en kritik fark, oy verme işleminin bazı ülkelerde 20 gün sürmesi, dolayısıyla oyların aynı gün sandık başında sayılmıyor olması. Yurtdışında seçimin yumuşak karnı da bu.

Bu fiziksel sıkıntıya karşı alınan önlem, her oy verme gününün akşamı sandığın elçilik ya da konsolosluktaki güvenli odaya kilitlenmesi.

Sandık güvenli odada

Güvenli odanın kilidi, 3 ayrı anahtarın birleşmesiyle açılabiliyor. Anahtarı taşıyan 3 görevli bir araya gelmezse kapı açılamıyor. Müşahitler oy sayısını tutanak üzerinden her sabah denetleyeceği için sandığa ekstra oy boca etmek zaten mümkün değil. Bununla birlikte mevcut oylar değiştirilebilir.

Ama bir milli irade hırsızının gece oy değiştirmek için 3 ahlaksız görevliye birden ihtiyacı olacak. Bu elbette zor.

Müşahit, güvenli odanın kapısına kadar sandığa eşlik edebiliyor.

Şimdi dersiniz ki “Müşahit sabaha kadar oda kapısını beklesin!”

Haklısınız. Hatta bana kalsa, sahtekarlığın meşrulaştığı günümüz siyasi kültüründe müşahide sandık üzerine yatak serip uyuma hakkı veririm. Veririm de; dünyaya rezil olmak var.

Hadi biz alınan önlemi dünya standardı kabul edip anlatmaya devam edelim.

En son ülkede oy verme işlemi 31 Mayıs’ta bitiyor. Sandıkları görevliler uçaklarla Türkiye’ye taşıyor ve YSK’nın Ankara’daki deposuna teslim ediyor. Müşahitlerin de sandıklara yolda refakat hakkı var. Elbette bu iş masraf gerektiriyor ve sistemin en zayıf süreci.

Oylar Ankara’da seçim gecesi parti müşahitlerinin huzurunda sayılacak ve tüm seçim bölgelerine dağıtılacak.

24 milletvekili var o sandıkta

54 ülkede ve 109 temsilcilikte 31 Mayıs’a kadar oy kullanılacak. 2 milyon 900 bin seçmen var. Rakamı küçümsemeyin. 24 milletvekili olan İzmir büyüklüğünde bir seçmen kitlesi bu. Cumhurbaşkanlığı seçiminde sadece yüzde 8 katılımla 230 bin oyun kullanılmıştı. Ama bu seçimde ilgi artıyor. Seçmenini sandığa getiren parti 3-5 sandalye fazla kazanır.

Gurbetin Oyları: Türkiye duy sesimizi!

Sandık güvenliği tüm dünyadaki Türklerin kaygısı. Bu adalet ihtiyacına hitap eden bir organizasyon var. Adları ‘Gurbetin Oyları’. Kısaca GO deniyor. Gurbetin Oyları gönüllülerinden Elif Lee ile görüştüm. Şu bilgileri verdi:

Haberin Devamı



- Cumhurbaşkanlığı seçiminde GO’yu kurduk. Amacımız, yurtdışındaki seçmeni oy vermeye teşvik etmek, en önemlisi oy güvenliğini sağlamak.

-Şu an, Almanya, ABD, İsviçre, İngiltere, İsveç, Kanada, Norveç, Hollanda, İsveç, Avustralya, İspanya, KKTC ve Arnavutluk’ta çalışıyoruz. Bu ülkeler tüm sandıkların yüzde 70’ini barındırıyor.

- Cumhurbaşkanlığı seçiminde bazı partiler Ankara’ya oy taşınmasına refakat edemiyordu. Amerika’dan giden sandıklara iki partiye masrafları karşılayarak refakatçi müşahit sağladık.

- Bazı ülkelerde oy işlemi 20 gün sürdüğü için kesintisiz görev yapacak müşahit teminini zor. Değişerek görev yapacaklar. Daha çok gönüllü ihtiyacı var. Vatandaşlarımızın bizimle temasa geçmesini bekliyoruz.

- En büyük sorunumuz şu: Müşahitlerin içeri alınması ve itiraz dilekçelerinin resmi kayda geçirmekte zorlanmamız. Yüksek Seçim Kurulu’ndan destek bekliyoruz.

CHP’li Cihaner: Tüm sandıklara hakimiz

Türkiye’deki 174 bin sandığı beklemekte zorlanan partilerin 10 bin kilometre ötedeki Amerika’da organize olması beklenebilir mi? Soruyu CHP’nin seçimdeki işlerinin organizasyonunda da görevli olan İlhan Cihaner’e sordum. Net yanıt verdi: “Tüm sandıklarda görevlimiz sürekli bekliyor. Tek birinde bile açık olmayacak. Sandıklara Türkiye’ye getirilene kadar eşlik edeceğiz.”

Haberin Devamı
Sıradaki haber yükleniyor...
holder