F-35 törenine davet edildim

Türkiye ile ABD arasındaki en sıcak tartışma konularından biri F-35 savaş uçaklarının geleceğiyle ilgili.

Washington’daki bazı gruplar Türkiye’ye aşırı tepkili. Rusya’dan S-400 füze sistemi alınması, Rahip Andrew Brunson’u serbest bırakılmaması ve bazı insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle “uçağı vermeyelim” sesleri yükseliyor.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu CNN Türk’te konuğum olmuş ve ABD’nin uçakları vermemek gibi bir karar alması durumunda Türkiye’nin buna mutlaka bir yanıtı olacağını söylemişti. Elbette Türkiye’nin tercih ettiği yöntem bu değil. Ankara-Washington ilişkilerinde bu kadar mesele varken bir de F-35 üzerinden kriz tırmanması arzu edilmiyor. Ancak Amerikan yönetimi ve kongresi uluslararası anlaşma ve taahhütlere rağmen uçakları Türkiye’ye vermezse Ankara alternatif arayışlarına yönelecektir.

Benzer durum S-400’lerin tercihinde de yaşanmıştı. Türkiye ABD yapımı Patriot füzelerini almak istemiş ancak Washington yönetimi bu sistemleri Türkiye’ye vermeye yanaşmamıştı. Acil savunma ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olan Türkiye bütün alternatifleri değerlendirmiş ve S-400’lerde karar kılmıştı.

Mevlüt Çavuşoğlu da 4 Haziran’da Washington’da bir araya geleceği ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo’ya bu mesajı açık şekilde verecek.

F-35 uçaklarının ana üreticisi Amerikalı Lockheed Martin şirketi. Türkiye de üretime katılan program ortağı ülkelerden bir tanesi. Bazı önemli parçalar Türkiye’de TAI tesislerinde üretiliyor. Bu planlamalar yıllar önce yapıldı ve hangi ülkenin uçağın hangi bölümünden sorumlu olacağı kararlaştırıldı.

ABD gibi büyük bir ülke ve Lockheed Martin gibi ciddi bir üretici altına imza attığı böylesine dev bir projeye keyfi müdahalede bulunamaz.

Zira Lockheed Martin adına geçen hafta bana uçağın teslim töreni için resmi davet yapıldı. Ben de “Eğer uçağın verilmesiyle ilgili bir sorun yoksa bu etkinliğe katılırım” dedim.

Şu ana kadar edindiğim izlenim bu süreçte olağanüstü bir sorun yaşanmayacağını gösteriyor. Aksini düşünmek bile istemiyorum. Böylesine stratejik bir alanda restleşmeye gitmek Türkiye-ABD müttefiklik ilişkisinin bütünüyle kopmasına kadar gider.