Giriş
Fransa’nın Ankara Büyükelçiliği görevine kısa bir süre önce başlayan Isabelle Dumont ile dün bir sohbet gerçekleştirdik.
Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Nadia Fanton ve Fransa’nın Ankara Büyükelçiliği diplomatlarından Julien Cecillon da sohbetimize katıldı.
Büyükelçi Dumont, Türkiye’ye gelmeden önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Danışmanlığı görevini sürdürüyordu. Tecrübeli ve kıdemli bir büyükelçi olan Dumont, çok iyi derecede İngilizce, Rusça, Ukraynaca, Türkçe dillerinin yanı sıra başlangıç seviyesinde Yunanca biliyor.
Bu dönemin ilginç bir özelliği de Fransa’nın Türkiye’deki hem büyükelçisinin hem de başkonsolosunun kadın diplomatlardan oluşması. Sohbet için buluştuğumuz bu mekân, İstanbul’da tarihi nitelikteki Fransız Sarayı. Zarif bahçesi ve görkemli yapısıyla, gözlerden biraz uzak fakat İstanbul’un en güzel yapılarından biri.
İstanbul aynı zamanda Fransızların yurt dışında elçilik açtıkları ilk yabancı şehir olma özelliğine sahip.
Fransa-Türkiye ilişkilerinin geçmişi de tam 500 yıl öncesine uzanıyor. Fransızların “Palais de France” adını verdikleri Fransa Sarayı, 400 yılı aşkın bir süredir Beyoğlu Nuriziya ve Tomtom Kaptan sokakları arasında kalan arazide bulunuyor.
1767 yılında bir yangında büyük zarar gören ilk elçilik binası, bu olaydan bir yıl sonra büyükelçiliğe atanan Saint-Priest tarafından, bulunduğu caddeden biraz daha uzağa 1774’te yeniden inşa ettirildi.
Fransa Sarayı’nın günümüzde ayakta duran ve oldukça iyi korunmuş olan binası 1831’deki Büyük Beyoğlu Yangını’nın ardından yapıldı. Bina, Parisli mimar ve mühendis Pierre Léonard Laurécisque’in imzasını taşıyor.
Fransa Sarayı’nda dikkati çeken en önemli mimari unsur cepheye rengini veren Malta taşı yapı malzemesi. Malta taşı, hafifliği, binayı kışın sıcak yazın serin tutması, ama en önemlisi de yangına dayanıklılığı nedeniyle 19. yüzyılda birçok binada kullanılmıştı. Günümüzde bu yapı, Fransa büyükelçisinin İstanbul’daki rezidansı olarak kullanılıyor.
Osmanlı ordusunu modernleştirme vazifesiyle 1729 yılında İstanbul’a gelen ve uzun yıllar burada kalan Humbaracı Ahmet Paşa’nın büstü de Saray’ın bahçesinde bulunuyor. Aslında bir Fransız asilzadesi olan ve gerçek adı Comte de Bonneval olan Humbaracı’nın mezarıysa Tünel’deki Galata Mevlevihanesi’nin bahçesinde.
İLİŞKİLER ÇOK KÖKLÜ
Fransa-Türkiye ilişkilerinin boyutu ve derinliği o kadar etkileyici ki. O nedenle günümüzün dar kalıpları içinde konuları ele almak büyük haksızlık olabilir.
İki başkentin rekabet ettiği veya çıkar çatışması yaşadığı bazı başlıkların olduğu bir sır değil, bununla beraber işbirliği fırsatları ve özellikle dış ticaretteki imkânlar çok büyük. Nitekim Büyükelçi Dumont, sohbetimizde ikili ticaretin 25 milyar dolara doğru ilerlediğini hatırlattı.
İki ülkeyi yakınlaştıran birçok faktör sıralayabilirim. Fransa’da yaklaşık 1 milyon Türkiye kökenli yaşıyor. Binlerce Fransa kökenli şirket Türk ekonomisine ciddi katkı ve istihdam sağlıyor. Bunların başında 1970 yılından bu yana Bursa’da üretim yapan Renault ile Total de var.
Fransa, sosyokültürel olarak da Osmanlı modernleşme sürecinde ve Cumhuriyetin kuruluşunda önemli etkiler bırakmış bir ülke.
Türkiye’de Fransızca eğitim veren kurumlar ve üniversiteler var.
Bir ajanda ile hazırlık yapılırsa Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Türkiye’yi ziyaret edebileceğini ve bunun olumlu sonuçlarının olacağını düşünüyorum.
