Giriş
Brüksel’de NATO’nun gelecekteki 10 yılını şekillendirecek olması bakımından son derece önemli bir zirveye tanıklık ettik. Liderler arasındaki ikili diyalogdan yansıyan kareler elbette önemlidir fakat uluslararası zirveler, liderler birbirlerine gülümsediler, dokundular, yakın davrandılar gibi bir analizle yorumlanamaz.
Gerçek sonuçları anlamak için açıklamaların satır aralarına ve bundan sonra atılacak adımlara bakmak gerekir. ABD Başkanı Joe Biden, önceki Başkanı Donald Trump’tan farklı olarak uluslararası örgütlere ve işbirliğine önem verdiği için Brüksel’de çok sıcak karşılandı ve özel ilgi gördü.
Bir anlamda zirvenin yıldızı olarak karşılandı. ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında uzun süredir beklenen kritik buluşma da işte bu havada gerçekleşti. İki lider, Brüksel’de toplanan NATO zirvesinde 45 dakika süren bir görüşme yaptı.
Böylesine önemli görüşmelerin ardından her ülke, olayları kendi penceresinden değerlendirir ve bu bakış, açıklamalara yansır. Nitekim öyle de oldu.
Washington ve Ankara arasında daima inişli çıkışlı bir grafik olmuştur. Fakat içinden geçtiğimiz dönemdeki kadar kötü bir dönem hiç yaşanmamıştı.
İki ülke arasındaki anlaşmazlıkların listesi çok uzun:
1- F-35, S-400 tartışması
2- CAATSA yaptırımları
3- PKK-YPG
4- FETÖ
5- Suriye, Irak
6- Doğu Akdeniz, Kıbrıs ve Yunanistan
Bu sıkıntılı konular ortada dururken iki lider bir araya geldi. Bütün sorunların tek bir görüşmede çözülmesi beklenmiyordu elbette. Heyetlerin yaklaşımlarına bakınca anlaşmazlıkların sürdüğü konuların biraz daha zamana bırakılması, işbirliği yapılabilecek alanlarda ise yakınlaşılması gibi bir yaklaşım hakim.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afganistan’daki geçiş sürecinde bir süre daha en ön safta görev alması Washington’ın en önemli isteklerinden biriydi. Türkiye de belli şartların karşılanması durumunda bu talebe sıcak baktığını gösteriyor. Washington, Afganistan kartını ortaya koyarak Türkiye konusunda çok olumsuz bir bakışa sahip ABD kamuoyuna da “Durum o kadar da kötü değil. Bakın beraberliğimiz sürüyor” mesajını vermek istiyor.
Afganistan üzerindeki işbirliği Türkiye’nin de işine geliyor. Bu yolla NATO’ya “Aktif ve stratejik desteğimiz sürüyor” diyor. Türkiye açısından en hayati başlıklar S-400, F-35, CAATSA çekişme konusu olmaya devam edecek. FETÖ ile ilgili Washington’ın tutumunda bir değişiklik beklemiyorum. Erdoğan’ın Biden ile görüşmesi “iki lider arasında iletişim kanalı açık” resminin verilmesi bakımından ekonominin jeopolitik kanadında stres faktörlerini bir nebze azaltan bir gelişme.
Aynı şekilde Türkiye’nin Fransa ve Almanya gibi AB’nin iki güçlü ülkesiyle de yapıcı diyaloğu sürüyor. Atina ile Ankara arasındaki yüksek tansiyonlu dönem de şimdilik geride kalmış görünüyor. AB ve ABD ile yakınlaşma adımları sürer, Türkiye de hukuk devleti, demokrasi ve insan hakları alanında eş zamanlı adımlar atarsa olumlu sonuçlarını günlük hayatımızda da hissederiz.
