Giriş
Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkiler Nicolas Sarkozy’nin cumhurbaşkanlığı döneminde dibe vurdu. Sarkozy’nin Türkiye’yi Avrupa Birliği’nin dışında tutmak için elinden gelen her şeyi yapması ve Ermeni soykırımı iddialarını Fransa’nın milli meselesi haline getirmesi Ankara-Paris ilişkilerinin yıllarca buzdolabında kalmasına neden oldu.
Sosyalist aday François Hollande’ın cumhurbaşkanı seçilmesiyle iki ülke arasında yeni bir sayfa açıldı. Hollande göreve gelir gelmez “ikili ilişkileri normalleştirmeye kararlı olduğu” mesajını verdi. Zaten Sarkozy’nin anormallikleri nedeniyle Fransız basını Hollande için “Bay Normal” ifadesini kullanıyor. Hollande hakkındaki olumlu tahminler sadece Türkiye konusuyla sınırlı değil, başka alanlarda da ölçülü ve makul bir tutum takınacağı düşünülüyor.
[[HAFTAYA]]
Fransa, uzun süredir Türkiye’de devlet ihalelerine giremiyordu. Fransızlar son yıllarda hiçbir askeri projede de yer alamadı. Geçen sene gittiğim Paris’te Fransa enerji sektörünün dev isimleriyle bir araya gelmiştim. Özellikle doğalgaz, petrol ve nükleer enerji alanında faaliyet gösteren dünyanın en büyük kuruluşlarından birinin CEO’su “Biz, her türlü işbirliği ve teknoloji transferine hazırız, ancak Sarkozy yüzünden adım atmadığınızı biliyoruz” demişti.
Fransa ve Türkiye arasında hem ticari yatırımlar hem de turizm alanında büyük bir hareketlilik var. Fransa’nın özel kuruluşlarının en çok yatırım yaptıkları ülkelerin başında Türkiye geliyor. Örneğin Sarkozy’nin geçmişteki itirazlarına rağmen Bursa’da kurulu Oyak Renault fabrikası Clio modelinin dördüncü jenerasyonunu üretmeye başlıyor. Milyonlarca euroluk bu yatırımın böylesine zor bir zamanda gerçekleşmiş olmasının büyük anlamı var.
* * *
Peki, iki ülke arasındaki büyük potansiyel, enerji yatırımlarına yansıyacak mı? Bu konuyu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’la konuştum. Yıldız, kabinede yükü ve sorumluluğu en ağır bakanlardan biri. Enerjiden dış politika ve savunmaya kadar uzanan bir dizi alanda dengeleri gözetmesi ve gelişmeleri izlemesi gerekiyor.
Bakan Yıldız ilişkilerimizin çok hassas olduğu Fransa’yla proje geliştirmek üzere kapının aralandığını ilk kez söyledi. Son birkaç hafta içindeki gelişmelerin ışığında bunları söylediğini ifade etti. Hollande ile Rio’da yaptığı görüşmelerden sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin Fransa’ya yönelik yaptırımlarının kaldırılması talimatını vermişti.
Taner Yıldız “Fransa ile gelinen bu durum çerçevesinde yeni adımlar atabileceklerini” söyledi. “Akkuyu’daki santralin yapım işi Ruslara verildiği için ikinci sırada adı geçen Sinop’ta Fransızlarla mı çalışacaksınız?” diye sordum. Bakan, bu şekilde sınırlama getirmek istemediklerini, genel bir işbirliği çerçevesi öngördüklerini anlattı. Biz, bakanla Fransa-Türkiye arasındaki nükleer işbirliğini konuştuğumuz dakikalarda Paris’in yeni bir Ermeni tasarısı için hazırlandığı haberi gelmemişti. Türkiye’nin, 10-15 yıl gibi uzun bir süreyi kapsayan milyarlarca dolarlık bir projede -nihai imzayı atmadan önce- bütün bu konuları etraflıca masaya yatıracağına şüphe yok. Ankara, doğal olarak Paris’in ne yapıp ne yapmayacağı konusunda bazı güvenceler isteyecektir.
