Tayvan konusunda Türkiye nerede?

Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesinin yarattığı tartışmalar sürüyor. Pelosi, Çin yönetiminin büyük tepkisi ve uyarılarına rağmen Tayvan’a gitme planını değiştirmemişti.

Pelosi’nin ziyareti, ABD’nin ikiye bölünmesine neden olmuştu, bazı kesimler bu adımın zamansız ve gereksiz olduğunu savunurken, sertlik yanlısı çevreler ise Çin’in tehditlerine boyun eğilmemesi gerektiğini ifade etmişti.

ABD ve Çin arasında hayli karmaşık bir ilişki var. İki dev ülkenin karşılıklı hamleleri Türkiye dahil küresel sistemi yakından ilgilendiriyor.

Amerikan yönetimi, Çin’in ekonomik anlamda çok hızlı büyümesini ciddi bir tehdit olarak değerlendiriyor. Washington’daki bazı çevreler, Çin’in mutlaka dizginlenmesi için bazı adımlar atılması gerektiğine inanıyor. Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ankara Büyükelçisi Liu Shaobin ile Tayvan krizi konusunda yaptığımız görüşmenin özetini dün POSTA Gazetesi’nde aktarmıştım. İki kritik soru daha yönelttim kendisine, verdiği cevaplarla birlikte özet olarak paylaşıyorum:

Amerika Birleşik Devletleri gibi Batılı ülkeler Tayvan konusunda Çin’i suçluyor ve Çin’in güç kullanımı ihtimalinin çok tehlikeli olduğunu düşünüyor. Bu konudaki görüşünüz nedir?

- Son zamanlarda ABD gibi Batılı ülkeler, Çin’i Tayvan konusunda kasıtlı olarak kışkırtıyor, Çin’in kırmızı çizgisini aşmaya çalışıyor, Çin’i çeşitli yalanlarla karalıyor ve uluslararası toplumu aldatmaya ve yanıltmaya çalışıyor. Tayvan Boğazı’nda tansiyonun tırmanmasına neden olanın ABD’nin provokatif eylemleri olduğunu ve bunun için tüm sorumluluğu Washington’ın üstlenmesi gerektiğini tüm dünyanın çok net gördüğünü düşünüyorum. Amerika’nın davranışı, ABD’deki bazı kişilerin hegemonik zihniyetini ve soygun mantığını bir kez daha göstermiştir. “Yani sizi kışkırtabilirim ama karşı çıkamazsınız veya kendinizi savunamazsınız” diyorlar.

ABD, “Çin’i kontrol etmek için Tayvan’ı kullanma” stratejisi kapsamında, “Tayvan bağımsızdır” diyen ayrılıkçı güçleri, onlara göz yumarak destekliyor. Önce ABD ve Tayvan işbirliği yaparak kışkırttı, sonra Çin de meşru olarak kendisini savundu. ABD’nin Çin’in defalarca ciddi tutumunu belirtmesine rağmen inatla ve pervasızca hareket etmesi karşısında, Çin’in alacağı her türlü karşı önlem haklı ve gerekli olacaktır ve bu her bağımsız ve egemen ülkenin meşru hakkıdır.

Çin’in Türkiye’ye bakışı nasıl? Türkiye’yi nerede görüyorsunuz?

- Çin ve Türkiye, iki dost ülke ve stratejik partnerdir. Karşılıklı güvenleri ve destekleri artırmak, karşı tarafın egemenliği, güvenliği ve gelişme çıkarlarını korumak için birbirimize destek vermek, Çin-Türkiye Stratejik İşbirliği İlişkisi’nin olması gerekenidir. İki ülkenin liderleri birçok defa birbirimizin önemli çıkarlarımıza karşılıklı saygı göstermek konusunda görüş birliğine vardı.

Türk Hükümeti, öteden beri Tek Çin İlkesi’ni izlemekte, Tayvan’ın bağımsızlığı bölücü gücüne karşı çıkmaktadır. Çin tarafı bunu takdirle karşılamaktadır. Türkiye, Asya’yı Avrupa’ya bağlayan ve hızla gelişen önemli bir ülke. Son yıllarda Türkiye Yeniden Asya Girişimi’ni ilerletmekte, Asya-Pasifik Bölgesi’ndeki barış ve iş birliğine önem vermekte. Türkiye ile birlikte ikili stratejik yakınlığımızı güçlendirmeye, Asya-Pasifik Bölgesi’nin güvenliği, istikrarı ve refahını korumaya hazırız.