Giriş
HIV virüsünün neden olduğu AIDS hastalığı nedeniyle özellikle 1980 ve 1990’lı yıllarda çok sayıda insan genç yaşta hayatını kaybetti. Tıp ve ilaç teknolojisi bugünkü düzeyde olsaydı Freddie Mercury, Rock Hudson, Isaac Asimov, Michael Foucault, Anthony Perkins, Rudolf Nureyev, Ofra Haza gibi tanınmış isimler çok daha uzun yaşayabilirdi, hatta bir kısmı bugün bile sanatlarına devam edebilirdi.
Son 30 yıl içinde AIDS ile mücadele konusunda devrim niteliğinde gelişmeler yaşandı. Geniş kitleler, korunmasız cinsel ilişkinin riskleri, uyuşturucu kullanımının korkunç etkileri konusunda bilgilendirildi.
Ancak asıl devrim tıp biliminde ve ilaç endüstrisinde. Doktor kontrolü ve düzenli ilaç tedavisi ile AIDS ölümcül olmaktan çıkıyor.
Konunun Türkiye’yi ilgilendiren önemli bir boyutu var: Dünyaca ünlü Amerikan şirketi Gilead Sciences ve projedeki Türk ortağı Pharmactive, AIDS hastalığına karşı en etkili ilaçlardan birini burada üretmek üzere bugün anlaşma imzalıyor.
Haluk Sancak’ın Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Pharmactive de Türkiye’de biyotoknoloji alanına yoğunlaşan bir şirket. Gilead, hayatı tehdit eden hastalıklar konusunda yoğun çalışmalar yapan bir kuruluş.
Gilead Sciences Türkiye Genel Müdürü Şebnem Girgin ve Dış İlişkiler Müdürü Toros Şahin, başka ülkelerin kapmak istedikleri bu yatırımın ülkemize gelmesi için büyük çaba harcadı. Gilead ve Pharmactive’in yarın Sağlık Bakanlığı’nın huzurunda atacakları imzayla Türkiye iki yeni ilacın küresel üretim merkezlerinden biri olacak. Bunlardan ilki Hepatit B diğeri ise HIV/AIDS ilacı.
Şehir hastaneleri ve yerli ilaçta yerlileşme, Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın göreve geldiği günden bu yana ortaya koyduğu en önemli öncelikler arasında yer alıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı 100 günlük eylem planı arasında da bu hedefler paylaşılmıştı.
Bu yatırımın birçok açıdan stratejik anlamı var: Yerli ilaç üretiminde atılan bu adımla Türkiye’nin ithal ilaca bağımlılığı bir miktar daha azalmış olacak. Gelecek 5 yılda 250 milyon dolarlık ithalatın önü kesilecek.
Küresel ekonomide ciddi sıkıntıların yaşandığı bir dönemde ABD merkezli bir yatırımcının Türkiye’de ciddi bir yatırım yapıyor olması önemli bir örnek oluşturacak. Bu yatırım ek istihdam, teknoloji transferi, know-how sağlarken yakın gelecekte ihracat konusunda yeni fırsatlar açacak.
Bu arada Gilead alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasına karşı da Novo Nordisk kuruluşuyla işbirliğine gitme kararı aldı. Türkiye’de birçok kişiyi etkileyen bu hastalık konusunda yakın zamanda iyi haberler duyabiliriz.
