Dünyanın en büyük ve Türkiye’nin önde gelen mobil operatörlerinden Vodafone, bundan böyle bakır kablolar üzerinden internet hizmeti vermeme kararı aldı. Daha iyi anlaşılması için teknik boyutunu açıklayayım: Operatörler, sabit altyapıda iki tip teknolojiden yararlanıyor:
Bakır ve fiber. DSL olarak adlandırılan bakır altyapı, bakır kablolar üzerinden internet hizmeti verilmesini ifade ediyor. Bu altyapı, düşük hız sağlıyor. Hem sınırlı hızı hem de kesintiler sebebiyle hizmet kalitesi düşük kalıyor. Bakım onarım açısından ne kadar yatırım yapılırsa yapılsın, altyapının teknik özelliğinden dolayı, düşük hız ve kesinti problemi tamamen ortadan kalkmıyor. Fiber altyapıda ise DSL’deki bakır kablolar yerine kılcal cam kablolar üzerinden geçirilen ışıkla internet hizmeti veriliyor.
DSL’e göre daha yüksek hız sağlıyor ve arıza oranları çok daha limitli oluyor. Ayrıca, kapasitesi fazla olduğu için, müşterilere kesintisiz ve kaliteli iletişim kurabilme imkânı sağlıyor. Vodafone’un bakır altyapıyı bırakma kararının teknik açıklaması böyle.
Bu kararı ve başka alanlardaki birçok yeni gelişmeyi Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy ile gerçekleştirdiğimiz sohbette öğrenme fırsatı buldum. Teknoloji alanında oldukça deneyimli bir isim olan Engin Aksoy, bu şapkasının yanında aynı zamanda YASED Başkanlığı görevini sürdürüyor. Engin Aksoy, aldıkları yeni kararların gerisinde internet ortamında rekabetin sağlıklı olmamasının da yattığını ifade etti. Sektörde fiili bir tekel olduğuna işaret etti. “Altyapı tekeline sahip olan şirket aynı zamanda bizimle üstyapıda rekabet ediyor ve fiyat belirleyici güce sahip. Kâr marjımızı daraltarak (margin squeeze) rekabet etmemizi imkânsız hale getiriyor. Bunun yanı sıra, bize ait olmayan bakır altyapı ile sunulan toptan hizmet ürününün kalitesi çok düşük. Biz de içerisinde bu kaliteyi barındıran hizmeti verdiğimizde çok şikâyet alıyoruz” diye konuştu.
2026 BÜYÜK FIRSAT
Aksoy’un verdiği bilgiye göre Vodafone 1 Nisan 2025 tarihi itibarıyla ev internetinde DSL, başka bir deyişle bakır altyapı satışını durduracak, sadece fiber internet hizmeti verecek. Hâlihazırda bakır altyapı üzerinden hizmet alan Vodafone Ev İnterneti müşterilerimize verdiğimiz hizmet durdurulmayacak. Dolayısıyla, mevcut müşteriler bu gelişmeden etkilenmeyecek. Bu arada Engin Aksoy, halihazırda yerleşik işletmecinin de DSL altyapı yatırımlarına devam etmediğini söyledi. Engin Aksoy fiberde 630 bin aboneleri olduğunu, geniş bant müşteri portföyü içinde yüzde 46’lık bir paya sahip olduklarını açıkladı.
Bu kararla enerji ve motivasyonlarını, 5G gibi yeni teknolojilere vermek istediklerini ve yatırım yapmaya arzulu olduklarını anlattı. Engin Aksoy, gelecek yıl yerleşik operatörün imtiyazının sona ereceğini, bunu fırsat olarak gördüklerini hatırlattı. Hâlen 580 bin kilometre fiber hat bulunduğunu oysa 2 milyona ulaşılmış olması gerektiğini söyledi. Yaşam birimlerinin yüzde 65’inde fiberin bulunmadığını, bu nedenle hedeflerin tutturulmasının bir şirketin kararları ve performansına bırakılamayacağını vurguladı. Fiberde gerçek bir reform yapılmaması ve tekelin devamı hâlinde Türkiye ile gelişmiş dijital dünya arasında bir uçurum olacağı uyarısında bulundu.