Giriş
İnsan, var olduğu günden bu yana doğa ile etkileşim halinde... Ne var ki bu etkileşimin pek de eşit, adil olduğunu söyleyemeyiz... Doğa, 21’inci yüzyıl itibariyle insanoğlunun arsız iştahını karşılamakta iyiden iyiye zorlanır hale geldi. Ormanlar azalıyor, soluduğumuz hava kirleniyor, tarım alanları daralıyor, iklimler değişiyor, su kaynakları tükeniyor. Bu olumsuz tablonun tek iyi yanı, giderek daha fazla insanın, kurumun ya da ülkenin doğanın kaynaklarının sonsuz olmadığını fark etmesini sağlaması oldu. Bu sayede alınan tedbirler giderek artıyor. Bireyler kâğıt faturadan vazgeçerek ya da daha az çıktı alarak ağaçları, ormanları koruyor... Yılbaşından bu yana ülkemizde de uygulandığı üzere naylon poşetin ücretli hale gelmesi tüketimi azaltıyor... Her geçen yıl daha çok sayıda şirket karbon ayak izine dikkat ediyor...
Elektrikli ya da hibrit araç sayısı artıyor... Güneş ve rüzgâr enerjisine yönelim katlanarak büyüyor... Ozon tabakasına zarar veren kimyasal maddelerin kullanımı sınırlandırılıyor. Tüm bu olumlu gelişmelere rağmen çoğu zaman sadece yasa çıkartmak sorunu çözmeye yetmiyor. Uygulamada da başarıyı yakalamak gerekiyor. Tıpkı, detaylarını bağımsız çevre platformu yesilist.com web sitesinde okuduğum Norveç’le ilgili haberde olduğu gibi... Söz konusu habere göre Norveç, 2014 yılında almaya başladığı bir dizi tedbirin neticesi olarak beş yıl içinde tüm plastik şişelerin yüzde 97’sini geri dönüştürmeye başladı. Bu inanılması zor başarının ardında hükümetin doğa dostu firmaları ödüllendiren vergi sistemi yatıyor. Norveç’te, 2014 yılından bu yana tüm plastik üretici ve ithalatçılarından pet şişe başına 40 sent vergi alınıyor.
Şirket, şişelerin yüzde 95’ini geri dönüştürebilirse vergi sıfırlanıyor. Tüketiciler de satın aldıkları her pet şişe için depozito ödüyor. Depozitoları geri almak için şişeleri ülke geneline yayılmış 3 bin 700 geri dönüşüm makinesine iade etmeleri gerekiyor. Sistem, Infinitum adlı, içecek endüstrisindeki şirket ve oluşumların kurduğu bir sivil toplum kuruluşu tarafından denetleniyor. Infinitum verilerine göre, 2018 yılı itibariyle Norveç’te toplanan şişelerin büyük kısmı şimdiye dek 50’den çok kez geri dönüştürülmüş durumda. Çevreyi koruma sorumluluğunu üreten, ithal eden, bundan gelir sağlayan ile para verip tüketen arasında dengeli bir şekilde dağıtarak, doğru denetim mekanizmasını kurarak başarıya ulaşan Norveç’in tüm dünyaya örnek olmasını diliyorum.
DEFNE BEREKETİ
Doğa, ona uzanan hiçbir eli boş çevirmiyor. Kendisine saygı göstereni, sahip çıkanı besliyor, doyuruyor, hatta zengin ediyor. Mesela yıllardır lezzet vermesi için pişen balığın üzerine koyduğumuz, çayımıza kattığımız defne yaprağı günümüzde önemli bir geçim kaynağı haline gelmiş durumda...
Türkiye, kozmetik ve ilaç sanayinin gözde hammaddelerinden defneden geçen yıl 40 milyon dolar gelir elde etti. Defne hem kuru yaprak hem de yağ olarak özellikle Almanya, İtalya, Fransa, İspanya ve Hollanda’ya ihraç ediliyor. Yağının litresi Avrupa’da 80 Euro’dan satılıyor. Neye mi iyi geliyor?
Cildin daha genç görünmesine yardımcı oluyor. Soğuk algınlığında, kemik hastalıklarında önleyici etkiye sahip. Romatizma ağrılarına iyi geliyor. İyi bir idrar ve balgam söktürücü...
Vücuttaki mantar, sedef veya egzama gibi hastalıklar üzerinde etkili. Kolesterol değerlerini düşürüyor. Dolayısıyla hem üreticisini hem tüketicisini memnun ediyor; daha ne olsun.
TERÖRÜ LANETLİYORUM
Yeni Zelanda’da ibadet etmekte olan Müslümanlara yönelik vahim terör saldırısını şiddetle kınıyor, faillerini lanetliyorum. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Unutmayın ki terörün dili, dini, ırkı yoktur; terör insanlığa karşı işlenmiş bir suçtur.
Camiye, kiliseye, sinagoga ya da tapınağa yönelik olması fark etmez. Kimi ve neyi hedeflerse hedeflesin tüm insanlık tarafından lanetlenmelidir.
