Giriş
Geçen yıldan bu yana devam eden COVID-19 pandemisi dünyayı değiştirdi. Sağlık, ekonomi ve elbette eğitim alanında bildiğimiz her şey yerini yeni alışkanlıklara bırakıyor. Salgının evlere kapattığı milyarlarca insan işin ekonomik olduğu kadar psikolojik boyutuyla da mücadele ediyor. Bu mücadelenin en çetin geçtiği yerler ise çocuklu evler. Yüz yüze eğitimin zaman zaman tamamen ortadan kalktığı, belirli saat aralıklarında sokağa çıkabilen çocukların psikososyal gelişimlerini sağlıklı yürütebilmek için ebeveynlere de büyük iş düşüyor. Bahçeşehir Koleji Genel Müdürü Özlem Dağ ile dijital eğitim ve sokağa çıkma kısıtlamaları süresinde ailelerin çocuklarına nasıl yaklaşması gerektiğini konuştuk.
HABERLERİ SÜREKLİ TAKİP ETMEYİN
Pandemi süresince ebeveynler en çok neye dikkat etmeli?
Ebeveynlerin kendi ruh sağlıklarına özen göstermesi herkes için güç veren bir unsurdur. Korku ve endişelerin varlığını fark etmek, kabul etmek ve bu duyguların da geçici olduğunu hatırlamak iyi gelecektir. Kötü zamanlar bazen hiç bitmeyecekmiş gibi gelir ama zamanı gelince biter. Hiçbir duygu kalıcı değildir.
Duyguları bastırmak yerine sağlıklı yollarla ifade etmeye çalışmak; korku ve kaygılarımızı artıran insan ve ortamlardan uzak durmak, pandemi ile ilgili haberleri sürekli takip etmemek de yardımcı olacaktır. Yaşanan tüm bu zorlukları kolaylaştırmak için rahatlama egzersizleri hem çocuklarımız için hem de yetişkinler için çok önemlidir. Kaygı ve belirsizliklerle önce aileler baş etmeli.
YAŞAM PLANI HAZIRLANMALI
Aileler ilk olarak nereden başlamalı?
Aileler mutlaka yaşam planı oluşturmalı. Yaşam planında sadece ders çalışma saatleri değil; gün içinde yapılacak tüm etkinliklere yer verilmelidir. Süreler belirlenirken yaş özellikleri ve çocuğun kişisel özellikleri dikkate alınmalıdır. Yaşam planında aksaklık olduğunda bırakılmamalı ve bir sonraki etkinlikten plan devam edilmelidir.
Yaşam planında online dersler gibi saati değişmeyen etkinliklere öncelikli yer verilmeli; diğer etkinliklerin akışı çocuğun özelliklerine göre olmalıdır. Ders çalışılan alanın düzenli ve sade olması gerekir. Kitap okumak planın vazgeçilmez aktivitesi olmalıdır. Ev ile ilgili işlerde çocukların da alabileceği sorumluluklar vardır. Bu onların yaşam becerilerini geliştirir; kendilerine olan güvenlerini artırır.
ÇOCUĞUNUZUN CANININ SIKILMASINA İZİN VERİN
Çocuklar evde olmaktan sıkıldığında ne yapılmalı?
Çocuğunuzun canının sıkılmasından korkmayın. Hatta canının sıkılmasına izin verin. Kişi canı sıkıldığında gerçek ilgi alanları neler ise onlara yönelip kimse yönlendirmese de bir şeyler yapmaya başlar. Evde çocuklar nasıl zaman geçirecek; ne yapacağız diye endişelenmekten vazgeçin. Bu dönem onun kendi ilgi alanlarını fark etmek ve gözlemlemek adına bir fırsat bile olabilir.
TEKNOLOJİ KULLANIMI AMACA UYGUN VE SINIRLI OLSUN
Teknoloji kullanımı nasıl olmalı?
Teknoloji kullanımı amaca uygun ve sınırlı olsun. Uzaktan eğitim sürecinde teknoloji ile çocuklarımız zaten iç içe olacaklar. Öğrenme süreçleri haricinde teknoloji kullanımları ile ilgili kurallarınız olsun ve bu konularda tutarlı olun. Teknolojinin kullanım amacı, içeriği ve süresi önemlidir. Eğer siz sınır çizmezseniz çocuklar kendilerini kontrol etmekte zorlanabilirler. Çocukların her dediklerini yapan ebeveynlere değil; onları koruyacak sınırları yapıcı bir dille çizen ebeveynlere ihtiyacı vardır.
AŞIRI KONTROLCÜ OLMAYIN
Sizce ebeveynlerin yaptıkları en büyük hata ne?
Çocuğunuzu kontrol etmeniz gereken biri olarak görmekten vazgeçip hayata dair rehberlik etmeniz gereken bir birey olarak görün. Kontrol etme duygusuyla sürekli eksik ve hatalara odaklanıp çocuğunuzu sık sık eleştirip düzeltirsiniz. Sürekli eleştiren bir ebeveyn de bir süre sonra çocuk tarafından duyulmamaya başlar ya da çatışmalar yaşanır. Her durumda çocuğun özgüvenini zedeler. Ebeveyn olarak kendi hatalarınıza ve çocuğunuzun hatalarına karşı hoşgörünüz olsun.
ÖĞRETMEN ROLÜNE GİRMEYİN
Bu süreçte anne-babalar öğretmenlik rolünü de üstleniyor. Sizce bu doğru mu?
Kendinizi çocuğunuzun öğretmeni rolüne sokmayın. Bu durum rol karmaşası yaratır. Sizin rolünüz rehberlik eden ve gerekli öğrenme ortamını sunan olmaktır. Bu dönemde çocuğunuzun sizin öğretmen olmanıza ihtiyacı yok; süreci yönetmenize ihtiyacı var. Ailesi olarak gerektiği zaman destek olabileceğinizi bilmeye ve güvene ihtiyacı var.
