Giriş
İzmirli Açelya Görgü, sosyal medya üzerinde kurduğu ‘sütanne’ platformu ile Türkiye’nin dört bir yanından yüzlerce anneyi bir araya getirdi. Emzirme problemi yaşayan anneleri, hiçbir ücret talep etmeden süt bağışı yapmak isteyen annelerle buluşturan Görgü, pandemi sürecinde de süt arayışının hız kesmeden devam ettiğini söyledi. “İlk başta anneler birbirinden çok çekindi. Anne sütüyle bulaşıyor mu? Anne sütüyle geçiyor mu?” soruları herkes gibi akıllarında dolaştı. Kullanılan ilaçların süte geçmesi ve ağır olmasından dolayı birçok bebek anne sütünden kopmak zorunda kaldı. Bebeklerin bağışıklığını güçlendirmek isteyen anneler sütanne arayışına yöneldi. Anneler COVID pozitif oldukları, bebeklerini emziremedikleri için anne sütü arayışlarına devam etti. Nasıl hiçbir insan COVID virüsü çıktı diye yemek yemekten vazgeçmiyorsa hiçbir anne de bebeğini sağlıklı besleme ihtiyacından vazgeçmedi” diyen Görgü ile modern çağın sütanneliğine dair her şeyi konuştuk.
HER ŞEY BLOGLA BAŞLADI
Kısaca kendinizden bahseder misiniz?
Evli ve iki çocuk annesiyim. Edremit’te doğdum. 2002’den beri İzmir’de yaşıyorum. Üniversite mezunuyum. Uzun süre çalıştıktan sonra kızımın doğumuyla iş hayatından ayrıldım. Oğlumun doğmasıyla bu durum perçinlendi. Blog yazmaya başladım ve şimdi de öyküler yazıyorum.
SÜTLERİMİ SAKLAYAMAYACAK DURUMA GELDİM
‘SütAnne’ platformunu kurmak ne zaman aklınıza geldi? Süreç nasıl ilerledi?
Aslına bakarsanız ihtiyaçtan doğdu. Sağlık sorunlarım yüzünden sürekli sütümü sağmam gerekiyordu. Ben sağdıkça buzdolapları dolmaya başladı. Artık saklayamayacak duruma geldiğimde bir arayışa başladım. Sosyal medyadan anne sütüne ihtiyacı olan anne var mı diye baktım.
Benim gibi birçok anneyle karşılaştım. İnternet üzerinden sütkızımın annesiyle tanıştık. İlk günden birbirimizle kaynaştık. Hemen gelip özenle sağıp paketlediğim sütlerimi aldılar. Birbirimize güven duyduk. Aramızda bir bağ oluştu.
Sonrasında çevremdeki annelere yaptığım şeyi, hissettiğim duyguları, karşılıklı olan güven ve dostluğumuzu anlattıkça “Benim de bir arkadaşım var anne sütü arıyor/sütünü bağışlamak istiyor” denmeye başlandı. Ben anne sütüne ihtiyacı olan bebeklerin anneleriyle, anne sütü fazla olan anneleri tanıştırmaya başladım. Böyle böyle ilerledi. Giderek de büyüyor.
AİLELERİ EŞLEŞTİRİYORUM
Sistem nasıl işliyor?
İlk söylemek istediğim şey; tamamıyla “bağışlar” üzerinden ilerleyen bir platform. Başka türlüsünü aklımda canlandıramıyorum ve yakıştıramıyorum. Anne sütü fazla olan anneler ya da anne sütüne ihtiyacı olanlar sosyal medya hesapları üzerinden bana ulaşıyor. Onlara bazı spesifik sorular soruyorum. Anne sütünü bağışlayacak annenin istenirse bağışıklık testi yaptırıp yapmayacağını öğreniyorum.
Bebeklerin kaç aylık olduğu, cinsiyetleri, oturdukları şehir önemli kriterlerden birkaçı. Bunların doğrultusunda aileleri eşleyip birbirlerine numaralarını vererek aradan çekiliyorum. Aslına bakarsanız onların birbirlerini bulmasında aracı oluyorum. Ayrıca doktorlar, bazı kanser tedavilerinde anne sütünü destekleyici besin olarak görüyor. Birçok kanser hastası da anne sütü arayışında. Onlara da anneler, anne sütlerini bağışlamak isterse yönlendiriyorum.
MOTİVASYONUM İYİLEŞEN ÇOCUKLAR
Süreç içinde nasıl geri dönüşler aldınız?
Birbirinden çok farklı yorumlar, eleştiriler alıyorum. Bazen art niyetli düşünen insanlar yüzünden üzülüyorum. İçime kapanıp paylaşım yapmadan ilerliyorum. Ama asla pes etmiyorum. Bazen vesile olduğum anne sütü bağışıyla iyileşen bir bebeğin annesiyle tanışıp güzel haberlerini alıyorum. İki sütkardeşin birbiriyle oynadıkları videoları görüyorum. Böyle olduğunda her yerde paylaşmak, anlatmak istiyorum. Asıl motivasyonum bu.
KANSERİ YENMESİNE DESTEK OLDUK
Bu süreçte pek çok özel hikayeye de şahit olmuşsunuzdur. Sizi etkileyen birkaç örnek verir misiz?
Tabi ki! Ankara’dan bir aile ulaşmıştı. Bir buçuk yaşlarındaki bebekleri ciddi bir bağırsak problemi yaşıyordu. Doğduğundan beri hastanede bu hastalıkla mücadele eden bebek oldukça küçüktü ve gelişim geriliği vardı. Verilen mamalar büyümesine katkı sağlamıyordu.
Ve biz o bebeği gönüllü anne sütü bağışçısı annelerle birlikte sağlıklı bir bebek olmasını, iyileşerek hastaneden çıkmasını sağladık. Hala bebeğin ailesiyle görüşüyorum. Şu anda yaşıtlarıyla birlikte okula gidiyor. Gözlerimle tanık olduğum en güzel hikaye bu. Bir diğeri kanserle mücadele eden genç kızla ilgili. Her şey ablasıyla tanışmamızla başladı.
Kemoterapi dönemi bittikten sonra doktorları anne sütü tavsiyesinde bulunmuşlardı. Bana ulaştılar. Ege Bölgesi’nin birçok yerinden anne sütü bağışçısıyla birlikte kanseri yenmesinde destek olduk. Şu anda anne olmayı bekleyen bir kadın... Bunlar aklıma gelen iki tanesi... Ama inanın ki her gün yeni bir mucize, güzel bir anı yaşıyorum.
SAĞLIKLI BESLEMEDEN VAZGEÇİLMEDİ
Pandemi süreci süt bağışını etkiledi mi? İlk başta anneler birbirinden çok çekindi. ‘Anne sütüyle bulaşıyor mu?
Anne sütüyle geçiyor mu?’ soruları herkes gibi akıllarında dolaştı. Kullanılan ilaçların süte geçmesi ve ağır olmasından dolayı birçok bebek anne sütünden kopmak zorunda kaldı. Bebeklerin bağışıklığını güçlendirmek isteyen anneler sütanne arayışına yöneldi. Anneler COVID pozitif olduğu, bebeklerini emziremedikleri için anne sütü arayışlarına devam etti. Nasıl hiçbir insan COVID virüsü çıktı diye yemek yemekten vazgeçmiyorsa hiçbir anne de bebeğini sağlıklı besleme ihtiyacından vazgeçmedi.
KÜLTÜRÜMÜZDE VAR
Gelecekle ilgili planlarınız var mı? Bu oluşumu taşımak istediğiniz nokta neresi?
Birçok hayalim var. Daha çok anlatıp paylaşmak istiyorum. Aileleri bu konuda cesaretlendirmek, bilgilendirmek öncelikli amacım. Çekinceleri kırarak, önyargılardan uzaklaşsınlar istiyorum. Bizim kültürümüzde önemli bir yer tutuyor sütannelik. Sütanneliğin eski saygınlığını, süt bağışının ne kadar önemli, her yeni doğan bebeğin hakkı olduğu bilinsin istiyorum. Eskiden mahallelerde yapılan anne sütü bağışları normaldi. Şimdi ise birbirimizi bu konuda yargılar, yadırgar olduk. Birbirimizi anlamsız kalıpların içine sokuyoruz. Bunun yok olmasını tek dileğim.
HAYATLARI DEĞİŞTİREBİLİRSİNİZ
Kadınlara vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
Tek demek istediğim kulaktan dolma bilgilerle sütanneliği öğrenmeyin. Kendiniz araştırın, güvenin. Göreceksiniz anne sütü bağışıyla tahmin ettiğinizden daha sağlıklı nesiller yetiştirebiliriz. Birçok annenin, ailenin hayatını bir damla sütle değiştirebilirsiniz.
MESAFELER ENGEL DEĞİL
Bağışlar Türkiye’nin her yerinde var mı?
Sütannelik, anne sütü ağı mesafelerle, zamanla sınırlı değil. Ankara’daki bir anne Adıyaman’daki bir annenin sesini duyup anne sütünü soğuk zincir kargo ya da otobüslerin bagajıyla gönderebiliyor. Trabzon’daki sütünü bağışlamak isteyen bir anne, Rize’deki bir kanser hastasının yardıma yetişebiliyor. Sütannelik, anne sütü bağışı bireylerin zihninde kısıtlı, onu çoğaltmak ve büyütmek bizimle ilgili.
