Giriş
“Kripto para piyasası; bütün toplumlara, özellikle de gençlere, hatta 18 yaş altı çocuklara, hayatın emek harcanarak elde edilecek değerlerinin yerine kısa yoldan, hiç çalışmadan para kazanılabilecekmiş gibi bir hayal sunuyor. Coin piyasası toplumların değer yargıları değiştirilen, tehlikeli bir dolandırıcılık sistemi.” Erdem Yurdanur böyle diyor. Salı günü (17 Mayıs 2022) bu köşede Erdem Yurdanur’un kripto paralarla ilgili görüşlerini aktarmış ve bugün de devam edeceğimi not düşmüştüm.
FOMO
Erdem Yurdanur, dünya genelinde adeta bir çılgınlığa dönüşen kripto para piyasasında gördüğü tehlikeleri şöyle sıralıyor:
- Merkeziyetsizlik iddiasıyla ortaya çıktı ama çok daha tehlikeli merkezi yapılar oluşturdu. Şu anda ABD Merkez Bankası’ndan bile daha büyük bir güç var birilerinin elinde. Bir kişi ya da bir grup mu bu tekelin sahibi, o bile belli değil. Ve bunların hiçbir kanun ya da kurala uymadan hareket edebilme özgürlüğü var.
- Şu anda insanlara verilen duygu şu: Sanki havadan altın yağıyor ve siz kaçırıyorsunuz. İngilizce’de buna FOMO deniyor. ‘Fear Of Missing Out’un kısaltması. Türkçesi, olan biteni kaçırma korkusu. Yani teknolojik bir gelişme var ve ben onu kaçırıyorum hissi… İnsanlar bu duyguyla düşünmeden, anlamadan, bilmeden, emekleriyle biriktirip çocukları için harcamaları gereken paraları coinlere yatırıyor.
KAYBEDENLER KULÜBÜ
- “Bitcoin 1 milyon dolar olacak” diyerek yapılan çok büyük hırsızlık, soygun ve kumar bu. Ve görüyorum ki kaybeden çoğunluk sessiz kalıyor. Kaybettiğini söylerse, birileri para kazanıyormuş ve kendisi beceriksiz damgası yiyecekmiş gibi bir korkuyla susuyor o insanlar. Oysa o kaybeden çoğunluk konuşsa, kaybedenlerin ne kadar çok olduğu fark edilecek.
- Bütün saadet zincirlerinde olduğu gibi sistem, sonradan gelen insanların içeriye koyacağı paraya dayanıyor. Sürekli yeni birilerinin ve daha çok parayla gelmesi lâzım. Önce girenler ve tabii en başta sistemi kuranlar, sonradan gelenlerin paralarını alırken, yeni gelenler kaybediyor. Sistem böyle işliyor.
BITCOIN PİRAMİDİ
- Bakın bugün dünyada 50 milyon kripto para cüzdanı var. Bitcoin piramidine bir bakın. Dünya üzerindeki coinlerin yüzde 63.11’i bu cüzdanların sadece yüzde 0.039’unda. Cüzdanların yüzde 76.46’sındaki coinlerin toplamıysa, piyasanın sadece yüzde 0.223’ü.
- Bu makas daha da açılacak. Üst dilimdeki devler yani balinalar ekonomiyi demokratlaştırmayacak, aksine faşistleştirecek. Hatta anarşist-faşist bir durum çıkacak ortaya. Bu piyasanın mevzuatla, yasalarla düzeleceğini düşünmüyorum. Tamamen yasaklanması gerekiyor bence.
- Kripto para dünyası toplum için tehlikeli. Bütün dünyada, özellikle de gençlere, hatta 18 yaş altı çocuklara, hayatın emek harcanarak elde edilecek değerlerinin yerine kısa yoldan, hiç çalışmadan para kazanılabilecekmiş gibi bir hayal sunuluyor.
Toplumların değer yargıları değiştirilen, tehlikeli bir sistem bu. Katma değer yaratmadan, çalışmadan, üretmeden, sadece tüketerek sürdürülebilir bir sistem kurulamaz.
