Giriş
Ankara’dan çıkıp az zamanda çok yol yaptık. Önce İstanbul, ardından İzmit, oradan Sapanca, bilahare İznik, sonrasında Ayvalık. Ayvalık’tan; bir gün (günübirlik) Çanakkale’nin Küçükkuyu Beldesi, iki gün de İzmir/Çeşme ve Alaçatı. Notlarım var aktaracak.
Sondan başlayayım. Çeşme ve Alaçatı’dan…
SİHİRLİ SÖZCÜK ‘ÖZEN’
Alaçatı sadece Türkiye’nin değil, dünyanın sayılı tatil beldelerinden. Ultra lüks mekanlarda sürdürülen yaşamı bir yana bırakıyorum. Çoğu asırlık, eski taş evleriyle bambaşka bir havası var kasabanın. Butik otel, motel ve pansiyonların her biri ayrı güzel. Alaçatı’nın sırrı, insanlarının çoğunda gözlenen ‘özen’. İyi eğitimli, kaliteli, özenli insanların attığı imzayı; temizlik, düzen ve estetik olarak görebiliyorsunuz.
Bilinçli ve ihtiyaca uygun gelişim harika bir Alaçatı çıkarmış ortaya. Restoranlar, sanat galerileri, atölyeler, kafeler... Begonvillerle sarmaş dolaş tabelalar Türkçe değil İtalyanca, İspanyolca, Fransızca ya da Yunanca olsa kendinizi o ülkelerde hissedeceğiniz bir yer.
Alaçatı aynı zamanda rüzgar sörfünün dünyadaki sayılı adreslerinden. Sörf Plajı olarak anılan Liman Mevkii’nde onlarca sörf okulu bulunuyor. İşin ticari boyutu elbette var ama sörfçülerin hâlâ spor ve sosyal yaşam öncelikli yaşadıklarını görmek hoş.
Özellikle çocuklar ve gençler için harika bir ortam yaratmış sörfçüler. İşin özü şu: Kentleri, köyleri ve tabii hayatı güzelleştiren de ‘insan’; çirkinleştiren, yaşanmaz hâle getiren de. Alaçatı’nın bağlı olduğu Çeşme ilçesi de gözde tatil yörelerinin başında geliyor malum. Otelleri, plajları, sosyetik beachleriyle Çeşme de ayrı bir dünya.
Çoğu İzmir’den, yıllardır Çeşme ve Alaçatı’daki yazlık site ya da evlerinde tatil yapan kesim ile moda olduğu için bölgeye akın eden tatilcileri hemen ayırt edebiliyorsunuz.
EKONOMİDEKİ DURUMUN YANSIMALARI
Alaçatı da, Çeşme de ‘pahalı’ tatil yöreleri. Gerçi şu aralar memlekette ‘ucuz’ yer kalmadı ya… Uçuk-kaçık fiyatlarla yiyip içilen mekanlara gitmedim, bilmiyorum. Ortalama mekanların sahipleri ya da işletmecileriyle konuştum.
Ekonomideki zorlu süreç, hemen hepsinin işlerine; ‘ciro’da artış ama ‘kâr’da düşüş olarak yansımış. Esnaf ve turizm sektöründekiler yaz hareketliliğinden elbette memnun. Sezonda her yer dolu. Müşteri sıkıntısı yok. Ama önemli bir ayrıntı var.
İşletmeciler diyor ki: “Her şeyin fiyatı arttı. Fiyatlar yükselince, ciromuz da doğal olarak geçen yıla oranla çok yükseldi ama kirası, elektriği, suyu, personel gideri derken maliyetler o kadar arttı ki, kârlılık oranımız geçen yıla göre düştü. Sonuç olarak kasaya giren para çoğaldı ama giderlerimiz de bir o kadar fazla olduğu için kazancımız azaldı.”
Bu durum tatil yörelerine özgü değil aslında. Ülkenin her yerinde özellikle yiyecek-içecek ve hizmet sektöründe durum aynı. Turizm bölgelerindeki sıkıntı şu. Yaklaşık iki ay sonra sezon bitecek ve müşteri sayısı muhtemelen 10’da 1 seviyelerine düşecek. Dolayısıyla ciro da. Ve tabii kâr da.
