Nazım Hikmet Yaşar Kemal’in şiirini sevmişti

Kitapları karıştırıyorum. Birden Yaşar Kemal’in bir anlatısına takıldım. Tıpkı Aziz Nesin gibi o da Nazım’a bakıp şiir yazmayı bırakmış. İki büyük edebiyatçımızın da aynı duygularla şiiri bırakmış olmaları ilginç. Yaşar Kemal, 1995 yılındaki bir söyleşimizde Nazım’la ilişkisini anlatırken konu şiire gelince “Nâzım Hikmet, dünyada üç büyük şiir dili var” demişti.

“Biri Türkçe, biri İspanyolca, biri Rusça. Öbür diller bu kadar şiire yatkın değildir sanıyorum.” “Sonra bana dönerek, ‘Yaşar, bu yüzden şiiri bıraktığına üzüldüm. Gerçekten bu zengin dilde büyük şiir yapılabilir,’ demişti.” Yaşar Kemal, gençlik yıllarında iyi şiirler yazmış. Sonra vazgeçmiş. Neden şiiri bıraktığını sorduğumuzda, “Nâzım’ı okuduktan sonra,” diye cevapladı.

“Nâzım beni çarpmış, büyülemişti, onu okuduktan sonra şiir yazmamaya karar verdim. Ondan sonra şiir yazmak içimden gelmedi. Yıl 1945. “İlk hikâyemi, şiiri bıraktıktan sonra yazdım. İlk hikâyemin adı ‘Pis Hikâye’dir. Yazdıklarımın içinde en iyilerinden biriydi bu hikâye.” Yaşar Kemal Nazım’ı ne zaman okumuş, nasıl tanımıştı? “Nâzım’ı askerde okumuştum.

Elime ilk kez orada Nâzım geçmişti. Albay Yusuf Balkan’dan aldım Nâzım’ın şiirlerini. Albay boşaltılmış bir Amerikan hastanesinin terasında bana bir yer verdi. Orada bir buçuk yıldan daha fazla kaldım. Askerliğim böyle bitti. Boş bir hastanede 9 askerle. Albay, Mehmet Ali Aybar’ın arkadaşıydı. Okuyup yazabilmem için beni kollamış ve oraya yollamıştı.”

Polisin yok ettiği romanlar

“Pis Hikâye’yi orada yazdım. Askerde ayrıca 80-100 sayfalık ‘Kızamık’ adlı bir romanı kaleme almıştım. Yine orada ‘Demirçarık’ diye bir aşk roman daha yazdım. Polis bunları benden alıp götürdü. ‘Pis Hikâye’yi Abidin Dino’ya gönderdiğim için onu kurtardım. Ama diğerleri kaybolup gitti. Ayrıca polis, 1000’den fazla ağıdı alıp götürdü.

Beş sene bütün Toroslar’ı, Çukurova köylerini dolaşıp bu ağıtları toplamıştım.” Yaşar Kemal bu ağıtları toplayabilmek amacıyla yazın pirinç tarlalarında çalışıp para biriktiriyor ve bu parayla Anadolu’nun yollarına düşüyordu.

Yahya Kemal 

Yaşar Kemal’e Yahya Kemal’i sordum: “Tabii Yahya Kemal bambaşka bir şey, bambaşka bir şiiri var. Ben gençliğimde Yahya Kemal severdim, ama Nâzım kadar bir hayranlığım yoktu. Nâzım’la karşılaştıktan sonra ve Nâzım’ın, Yahya Kemal’in iyi bir şair olduğunu söylemesinden sonra Yahya Kemal’i daha dikkatli okumaya başladım.

Yani büyüklüğünü anlamaya başladım. Nâzım Hikmet bir de Ahmet Haşim’i çok severdi. Örneğin Haşim’in şu mısraları ne kadar anlamlı: ‘Bir kuş düşünün karşı bahçede/Altın tüyü sonbahara uygun’ “Nâzım’a ben o hapisteyken şiirlerimi göndermiştim. O da bana 15 sayfalık bir cevap yazmıştı. Nâzım benim bu şiirimi çok sevmişti.” (Oral Çalışlar, “Portreler”, Everest Yayınları)