Giriş
Girişimsel Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Levent Oğuzkurt anlatıyor.
ANJİYO İLE BACAKLARDAKİ HER TIKANMA AÇILABİLİR Mİ?
Her damarı kesin olarak açmak mümkün olmayabilir ama artık damar tıkanıklıklarının büyük çoğunluğu anjiyo yöntemi ile açılabiliyor. Diz altındaki küçük damar tıkanıklığı açılması en zor tıkanıklıktır. Yaygın kanı bu damarların hiç açılamadığı yönünde. Ancak bu hastalarda var olan tıkanıklıklar da anjiyografi ile açılabiliyor.
ANJİYONUN BAŞARI ORANI NEDİR?
Kabaca yüzde 95'lere kadar çıkıyor. Eskiden 'yüzde 100 ameliyatlık' denen tıkalı damarların büyük kısmı anjiyoyla açılabiliyor. Geçmişte bacak damar tıkanıklığında anjiyo oranı yüzde 10 civarındaydı, şimdi yüzde 95 civarında.
ANJİYODAN SONRA DAMARLARIN AÇIK KALMA SÜRESİ NEDİR?
Her bölgede farklı. Kasık üstündeki bacak damarlarında açıklık çok uzun, yaşam boyu sürebilir. Genel olarak şöyle bir oran verebiliriz: Kasık üstünde yüzde 70 oranında, kasık altında uyluk bölgesinde yüzde 40 oranında damar hayat boyu açık gider. Dizin altına inildiğinde açık kalma oranı düşüyor. Ama bu, işlem yapılan damarların ille de tıkanacağı anlamına gelmiyor.
TIKANMANIN TEKRARLAMASI NEYE BAĞLI?
Vücut yapısı yani bünyeye ve yaşam biçimine bağlı... Damar sertliği veya damar kireçlenmesi olan hasta, hayat boyu bazı kurallara dikkat etmeli. Örneğin sigara içmeyecek. Şeker hastalığı, tansiyonu, kolesterolü varsa bunları kontrol altında tutacak. Beslenmesine dikkat edecek, hareketli bir yaşam sürecek.
AMELİYATLA KIYASLANDIĞINDA AVANTAJLARI NELER?
Bacak damar tıkanıklığı için yapılan by pass ameliyatlarında hastanede yatış süresi 5 günü bulabiliyor. Kasık üstü damarlarda karın açıldığı için hastanın iyileşmesi uzun sürüyor, ağrı olabiliyor. Riskleri daha yüksek. Oysa anjiyoda hasta aynı gün taburcu oluyor. Evine yürüyerek gidebiliyor. O gün evinde dinleniyor. Ağır işi varsa 1-2 dinlenmeyi öneriyoruz. Ama yoksa ertesi gün hemen işine gidebiliyor.
HASTA İŞLEMDEN SONRA VARİS ÇORABI GİYMEK ZORUNDA MI?
Hayır, zorunda değil. Anjiyodan sonra çoğunlukla ek bir ilaca da başlanmaz. Kişi zaten damar hastası olduğu için zaten Aspirin türü bir kan sulandırıcı kullanır durumda oluyor.
KONTROL ARALIKLARI NASIL?
Hastaya göre değişiyor. Genellikle işlemden sonra 1'inci ay, 6'ncı ay ve 1 yıl sonra görmek isteriz. Ondan sonra yıllık kontrol iyidir. Damar sertliği veya kireçlenmesi ilerleyici bir hastalıktır. Biz bugün sol damarınızı açarız ama sağ tarafta başka bir yerde ilerleyebilir. Bu hastaların kontrol altında olmalarında önem var.
Bacaklarınız tıkalı mı?
Eğer bacak ağrınız aşağıdaki gibi bir ağrı ise damar tıkanıklığına bağlı olabilir:
* Bacaktaki ağrı en sık baldır kaslarında ve sadece yürümekle olur.
* Ağrı hep belirli bir mesafe yürüdükten sonra ortaya çıkar.
* Bacak kasları sertleşir ve daha fazla yürümeye imkan vermez. Dinlenmek gerekir.
* 2-3 dakika dinlenince ağrı tamamen geçer.
* Yürümeye başlayınca aynı mesafede aynı ağrı tekrar oluşur.
* Yokuş yukarı yürürken ya da hızlı yürürken ağrı daha erken gelir.
* Yavaş yürürken ya da yokuş aşağı yürürken ağrı daha azdır.
* Hastalık ilerledikçe ağrı daha kısa mesafelerde olmaya başlar. Örneğin önceleri 500 metre yürümekle ağrı olurken, hastalık ilerlediğinde 100-200 metre yürüdükten sonra ağrı ortaya çıkar. Ağrı ne kadar kısa mesafede geliyorsa hastalık o kadar şiddetlidir.
