Giriş
Sürdürülebilir ve kaliteli hayata yani ‘iyilik hali’ne geçmenin ön şartı nedir? Bir tahmin edin! Tabii ki para… Bir süredir 'Finansal İyilik Hali' konusunda, davranış değişikliği yöntemleriyle; para ile ilgili duygu, düşünce ve davranışlarınızı keşfedip değiştirmenin formülü üzerine çalışıyorum. İşte ‘Finansal İyilik Hali’ basamakları.
1. FİNANSAL KARMAŞA
DUYGULAR: Yetersizlik, korku, endişe, utanç, çaresizlik.
DAVRANIŞLAR: Aşırı harcama, kredi kartı borcunu öteleme. Kredili Mevduat Hesabı (KMH) kullanma, borcu borçla kapatma. Ödemelerde geride kalma, faturalarda sorun yaşama, vergiyi kaçırma.
FİNANSAL DURUM: Finansal hedef, bütçe, birikim, yatırım ve gelecek için bir güvence yok.
İLİŞKİLER: Aile içi çatışma, eşler arası tartışma, durumu çocuklardan gizleme, kendinden kaçma.
2. FİNANSAL KABULLENMEME
DUYGULAR: Mahcubiyet, şaşkınlık, güvensizlik, hayal kırıklığı.
DAVRANIŞLAR: Başını kuma gömme, 'Görmedim, duymadım, bilmiyorum'
FiNANSAL DURUM: Düzensiz birikimler, çeşitli banka hesapları, kişinin kendi bilgi ve becerisiyle biraz finansal kontrol çabası.
İLİŞKİLER: Aile içinde parayı konuşmama, finansal konularda işin uzmanına danışmama.
3. FİNANSAL FARKINDALIK
DUYGULAR: Merak, keşfetme arzusu.
DAVRANIŞLAR: Finansal gerçeklerini tanımak için (harcamalar, bütçe, birikim, borç, yatırım...) harekete geçme. Davranış değiştirmeye hazır olmak.
FİNANSAL DURUM: Bir finansal plan yapma gereğini anlamak, muhtemel bir finansal acı sonrası (borç, boşanma, iş kaybı, vs) harekete geçme çabası. Kendi finansal hayatının kontrolünü eline almaya kararlı olmak.
İLİŞKİLER: Çevresindekilerin ‘para ile olan ilişkilerini’ görmeye başlamak ve kendinin de onlarla olan finansal ilişkilerinin temellerinin farkına varmak.
4. FİNANSAL İSTİKRAR
DUYGULAR: Rahatlık, başarı hissi, genellikle iyimser.
DAVRANIŞLAR: Güvence, doğru bilgi aramak ve bulmak. Bu bilgileri değerlendirip aksiyona geçmek.
FİNANSAL DURUM: Belli bir hedef için planlı ve düzenli birikim yapmak. Bütçeye uygun, doğru borçlanma, finansal okuryazarlık bilgi ve becerisine sahip olma. Harcamalarını ve bütçesini yönetme.
İLİŞKİLER: Ailede aylık bütçe yapılır. Eş dost tavsiyesiyle yatırım yapmaz.
5. FİNANSAL GÜVENCE
DUYGULAR: Güven hissi, kontrol becerisi.
DAVRANIŞLAR: Gelecek için birikim planı yapma ve uygulama. Hayatın getirdiklerini (olumlu ve olumsuz) değerlendirip adım atmak.
FİNANSAL DURUM: ‘Başımızı sokacak bir evimiz olsun’, 'Sağlık, eğitim sigortalarımız bulunsun’, 'Çocukların eğitimi için birikim yapalım’, 'Öngörülmez durumlar için Acil Durum Fonumuz olsun’ gibi konuları halletmiş veya hallediyordur. Borç çok azdır veya yoktur.
İLİŞKİLER: Finansal güvende hisseden bir kişi finansal hayatını kontrol ediyordur, çevresiyle olan ilişkileri de daha sağlıklıdır. Yere emin adımlarla basar.
6. FİNANSAL ÖZGÜRLÜK
DUYGULAR: Başarma hissi, 'Sırada ne var?' düşüncesi, kaybetme korkusu, yeterlilik düşüncesi.
DAVRANIŞLAR: Emeklilik için birikim, gönüllülüğe dayalı işlerde çalışma, farklı yerlerde yaşamak/ çalışmak, bol seyahat.
FiNANSAL DURUM: Finansal bağımsızlık kazanıldı, kişisel hobilere, merak edilen alanlara odaklanma zamanı.
İLİŞKİLER: Kendisinden istenen paraya ‘borç’ demez. Çevresiyle kişisel, finansal hedeflerini paylaşır. Parasını da hayatını da yönetir.
7. FİNANSAL HUZUR
DUYGULAR: Yeterli finansal büyüklüğe ve cömertliğe sahibim.
DAVRANIŞLAR: Hayırseverlik, ihtiyacı olanlarla paylaşma, sadece para değil, ilgi, sevgi, zaman verme.
FİNANSAL DURUM: Para konuları (kazanmak, bütçe, birikim, yatırım) hayatının akışında hallolmuş durumda. Artık verme zamanı, vakıflara derneklere çevreye paylaşarak bolluk ve bereket içinde olmak.
İLİŞKİLER: Para ile olan ilişkilerde, aslında temelinin para olmadığını duygular olduğunu anlamış ve rahat etmiş bir zihin haritası.
GÜNÜN SORUSU
PARAMI NE YAPSAM?
SORU: Hesabımda 6 bin TL var. Döviz ve altına güvenemiyorum öylece vadesiz hesapta duruyor param. Ne yapsam? l Dicle
CEVAP: Paranı üçe böl. 2 bin TL mevduat yap, 2 bin TL'lik altın al, 2 bin TL'lik döviz al. Bu bir yatırım tavsiyesi değildir. Son kararı sen ver.
BAŞARI HİKAYESİ
HAYATIM DEĞİŞTİ
SERPİL / 32 / İZMİR
Özlem Hanım sizi 2010 yılından beri ilgiyle takip ediyorum. 2015 yılında okuduğum Bolluk ve Bereket İçin Yer Aç kitabınızla yeni bir bakış açısı kazandım. Artık harcamalarımı istek mi yoksa ihtiyaç mı diye ayırıyorum. Bu bakış açısıyla birlikte hayatıma yeni bir yön verdim. Artık uygulamanız Moneye’yi de kullanıyorum, herkese tavsiye ediyorum.
