Giriş
Borç yiğidin kamçısı diye bir söz var bizde. Etrafımızda borcu olmayan insan yok neredeyse. Tatil, mobilya, tadilat, kredi kartı borcu, araba, ev... Borçlanma için sebepleri say say bitmez. İki yakasını bir araya getiremeyenler için 5 adımda borç kapama planı…
[[HAFTAYA]]
Borç listesi çıkart
Kredi, kredi kartı, aile veya arkadaş borcu… Kime ve nereye borcun varsa hepsini listele. Borçların içerisinde faizi en fazla olanı en üste koy. Borç miktarı değil, faizi önemli. Ailenden aldığın borç varsa, ertelemek için konuş. Önce kurumlara olan, faize giren borcunu kapamaya odaklan.
Borçlarını tek yerde topla
Bankacına danışarak, borçlarını kredi çekerek, tek bir yerde topla. Dikkat! Tüketici kredilerinde en fazla 36 ay vade yapılıyor. Bu nedenle aylık taksit rakamı yüksek olabilir. Aylık gelirinin yüzde 25’ine kadar kredi borcun olsun. Yani 1000 TL gelirin varsa aylık kredi ödemen 250 TL olsun.
Karar anı
Bazen ne yaparsan yap, borcu kapatman mümkün olmayabilir. Böyle durumlarda o zor kararı vermekten korkma. Satabileceğin bir şey varsa (ev, araba, hisse, toprak vb.) bunları satmaktan çekinme. Toparlandıktan sonra yeniden alabilirsin. Küçülmeyi düşün. masraflarını azalt. Daha küçük bir eve geçebilirsin. Zor zamanlarda aile desteği iyi gelir. Ailenin yanına taşınmayı düşün. Zor da olsa karar ver ve uygula.
Gideri azalt, geliri arttır
Tüm masraf kalemlerini tek tek yaz. İnternet, telefon, Tv üyelikleri gibi masraflarını azalt ya da iptal et. Faturalarını azalt. Eğlence ve akaryakıt gibi masraflarını bir süre rafa kaldır. Toplu taşıma kullan. Evinde ailece mutlu olacağın planlar yap. Tam zamanlı bir işte çalışıyorsan, evden ya da hafta sonu yapabileceğin işlere bak. Ek işler için gazetelerde, internette birçok ilan var. Unutma! borçlarından kısa zamanda kurtulmak için en iyi yol, ek gelir yaratmak. Bilgisayar üzerinden yapılabilecek işler var. El becerilerin varsa ya da hobilerin, onları kullanarak para kazanmayı dene. Eşin varsa ve çalışmıyorsa, onun yapabileceği işleri araştır. Evden el işi, yemek gibi işler yaparak aile bütçesine katkı sağlayabilir.
Değişmeyi iste
Borçlarını kapattın ya da kapatmak üzeresin. Kendini toparladın. Yeniden borç sarmalına girmemek için değişmeyi iste. Harcama alışkanlıklarını gözden geçir. Aynı davranışlarla farklı sonuçlar elde edemezsin. İsteklerini karşılamak için gelirini aşmayacak şekilde plan yap. Senin için öncelik ne ise hedefin o olsun. Ev mi? Araba mı? Tatil mi? Yeni mobilya mı? Hedefle ve bütçeni hedefine göre yeniden yap.
Taksit gelirin yüzde 40’ını aşmasın
SORU:Bir çocuk babasıyım. Eşim ve ben çalışıyoruz. Aylık gelirimiz 5800 TL. Geçen yıl 48 ay vadeli çektiğimiz 100 bin lira kredinin aylık 2005 TL olan taksitleri ve yıl sonlarında yaptığımız 6500 TL ara ödemelerim var. Asıl sorun kredi kartı ve bireysel kredi taksitleri. maaş ek hesaplarına ödenen faiz giderlerimiz de var. Aylık mali yönetimi sağlıklı yapamıyorum. Çözüm olarak kredi kartı kalan borcum, kalan bireysel kredim ve ek hesabımın tutarı kadar bir kredi daha kullanıp tek noktaya borçlanmak. Ne dersiniz?
CEVAP: Devam eden konut kredisi mi? Eğer değilse kullanım amacı nedir? Toplam kart borcun ne kadar? Kredi kartı taksitlerin toplam borcunda ne kadar yer tutuyor? Bu soruların yanıtlarına göre borçlarını düzenleyebilirsin. Ancak 6500 TL ara ödemeyle bile mevcut kredi taksitlerin 2005 TL. Dolayısıyla ilave taksit ödemen çok mümkün görünmüyor. Kaldı ki yeni kredi kullandığında faiz oranı ve ödeyeceğin taksit tutarı artacak. Borçlarını birleştirirsen taksitlerinin gelirinin yüzde 40’ını (en çok 2300 TL) aşmamasına dikkat et. Eşinle birlikte oturun, giderlerinizin üstünden geçip kısabileceklerinize karar verin. Evde kullanmadığın eşyaları satıp borçların bir kısmını kapatabilirsin. Otomobil gibi satacak bir şeyin var mı? Bazen farkında olmuyoruz ama ‘olmazsa olmaz’ dediğimiz bir şeyi satınca daha huzur içinde yaşıyoruz. Bir düşün. İlerde yerine koyarsın. Beni haberdar et.
KREDİYLE EV ALMAK İCİN BEKLE
40 bin TL'lik bir birikimim var. Ev almak istiyorum. Ancak az kredi kullanmak için 1+0 daire buldum ve onu düşünüyorum. Ailem de oturabileceğim gibi bir ev almamı ve ev fiyatlarının şu an gereğinden pahalı olduğunu söylüyor. Ne yapmam gerek?
-Almak istediğin ev için iyice araştırma yaptın mı?
- Yatırım amacıyla alacağın evin sana getirisi ne kadar olacak? Çevre evlerde kira oranları nasıl?
- İleride oturmak için ev almak istediğinde bu evi satman gerekirse evin değeri artmış olacak mı?
- Evin çevresinde okul, hastane, yol, Avm gibi eve değer katabilecek yerler var mı? Bu soruların cevabına göre o evi alıp almamaya karar ver. Ancak her koşulda acele etme ve bekle. Ailen haklı. Kredi faiz oranları yüksek. Peşinat biriktirmeye devam et.
Kazanayım derken eldekinden olma
SORU: Elimde 6000 TL var ve aylık 1000 ila 1500 TL arasında maaştan artırım yapabiliyorum. malum, ekonomik krizde sayılırız. Küçük bir yatırımcı olarak paramı neye yatırmamı tavsiye edersiniz?
CEVAP: Her ay düzenli para biriktirdiğin için tebrikler! Ekonomide dalgalanmalar varken bilmediğin yatırım araçlarını kullanma. Risk alır mısın? Yoksa az olsun ama garanti mi olsun istersin? Bankacınla konuş ve kendini anlat. Yatırım sepeti yapabilirsin. Paranın tamamını tek yerde toplamak yerine dağıtarak biriktirebilirsin. Eş, dost, arkadaş tüyolarına kulaklarını kapa. Paranı artırayım derken elindekinden de olma.
