Giriş
Telefonla konuşmayı sevmiyor, habersiz arayanlara öfkeleniyorsanız yalnız değilsiniz. Bugün 20’lerindeki internet dünyasına doğan ve iletişimini de internet üzerinden sürdürmeyi tercih eden Z jenerasyonu telefonlaşmaktan en çok kaçınan nesil.
Telefonu kapatırken ‘Evet evet’, ‘Konuştuğumuz iyi oldu’, ‘En kısa zamanda haberleşelim’ gibi seremonik ifadeler, tuhaf sessizliklerden hoşlanmıyorlar. Haklı olarak. Sesli iletişimin daha kullanışlı bir formu olan sesli mesajlaşma, yani geçmişteki ‘bas-konuş’ telsizlerin küresel formu, tam da onlar düşünülerek icat edilmiş olabilir. 2013’te WhatsApp’in başlattığı sesli mesajlaşma özelliği ile artık günde 200 milyon mesaj atılıyor.
GÖRGÜSÜ DE VAR
Sesli mesajlaşma görgüsü diye bir kavram da var hayatlarımızda. Sözleri uzatmamak, mesajla anlatılabilecek kadar kısa durumları sesli notla göndermemek, duraksamamak gibi. Sesli mesajların en önemli artısı, mesajlaşmadaki duygusuzluğu ortadan kaldırması.
Hassas bir konudan bahsederken kelimeleri ne kadar dikkatli seçerseniz seçin, yazı dilinde anlam kayması olabilir. O nedenle bir randevuyu iptal etmeniz gerektiğinde veya arkadaşınıza nazikçe bir şey açıklamanız gerektiğinde artık sesli mesajlar daha samimi bulunuyor. İngiliz psikolog Silke Paulmann, sesteki milisaniyeler içinde algılayabildiğimiz tınıların duygularımıza dair ipuçları taşıdığını söylüyor. ‘İyiyim’ yazan ama aslında iyi olmayan birinin gerçek halini sesinden anlayabiliyoruz.
TEK TARAFLI İLETİŞİM OLMAZ
Gerekirse mesajı tekrar tekrar dinleyip emin olma şansımız oluyor. Her ne kadar mesajlaşmaktan, emojileşmekten ‘daha insani’ olsa da sesli notlar hiçbir zaman telefonlaşmak kadar samimi olamayacak.
İleri yaş grubu için telefonlaşmak halen en geçerli iletişim yöntemi. Oxford’lu iletişim akademisyeni Bernie Hogan’a göre sesli notlar gibi sohbet üzerinde fazla yetki sahibi olunan durumlar, tek taraflı iletişim sayılıyor. Sosyal ipuçlarından yoksunlar.
Sesli mesajlaşmada karşıdakinden bir geri bildirim almadan, tek başına konuşuluyor, bu da durumu robotik hale getiriyor. Oysa insan söylediklerinin duyulmasını, anlaşılmasını, hissedilmesini ister ve bunun için karşısındakinin keyfini beklemek istemez. İletişim eşzamanlı bir paylaşımdır.
BELEŞÇİLERE TOKAT GİBİ YANIT
Bir iletişim kazası örneği de Avustralya’dan. 2 bin küsur takipçili twoteaspoons isimli sosyal medya sayfasının sahibi, bir restorana “Ben ve arkadaşım gelip lezzetlerinizi tatmak ve karşılığında paylaşım yapmak için işbirliği teklif ediyoruz” diye mesaj attı.
Pandeminin iki yıldır yarattığı zararla boğuşan işletmeci tepki gösterdi, “Tavsiyem, yemeğin için yalvarmak yerine para öde, bahşiş bırak ve yorumlarını paylaş. İçerik kaliten ve takipçilerin bedavaya yiyip içerek değil, bu sayede artar” yanıtı verdi.
Geçen yaz Çeşme’de ‘ağırlamalı tarife’ ile bedavaya yiyip içmek isteyen ‘çakma’ fenomenleri duymuştum. Sosyal medya ünlüsü olmak isteyenler şunu kaçırıyor: O gördüğünüz havalı hayatların bir bedeli var. Önce bir hayat tarzı sergilemeniz, hitap ettiğiniz kitleyi yakalamanız gerekiyor. Yani önce parasıyla yiyip içip sonra gelen takipçilerinizi para niyetine kullanabilirsiniz.
