Giriş
Neden bazı öğrencilere öğrenmek zor gelir, neden bazı çocuklar gelişme bakımından daha ilk başlarda yaşıtlarından geri kalmaya başlarlar, neden bazı öğrenciler okulu terk etmek zorunda kalır? Neden bazı öğretmenler değişik yöntemler uygulayarak çocuğun bilgisini artırırken büyük ustalık gösterir ve bu yapının, çocuğun tüm okul yaşamı boyunca bozulmadan korunabilmesini sağlar, neden bazı öğretmenler bunu başaramaz, onların yapısı sağlam bir temele oturmadığı için tüm yapı bir iki yıl sonra çöküp gider?
***
Hayatını eğitime, özellikle çocuk eğitimine adayan Vasyl Sukhomlynsky, bu sorulara yanıt arayan Ukraynalı bir eğitimci. Sukhomlynsky, arkasında hiçbir şekilde şaşırtıcı yenilikler içermeyen otuz kitap ve beş yüz kadar makale bıraktı. Eğitim yöntemlerinde devrim yapmadı. Bununla birlikte, ulaştığı düzeye hiçbir şekilde şans eseri olarak gelmedi.
Bu konuda ünlü bir kişi olduktan sonra da yıllarca kamuoyunun ilgisini üzerinde tutmayı başardı. Eserleri eğitim camiasında önemli bir konuma sahip; çünkü o, kitaplarında çocuklar ve gençlerle uğraşan herkesin karşılaşacağı sorun ve sorulara yanıt arıyor. Karşılaşılan her zor durumda, Sukhomlynsky’nin konu üzerine etkili ve anlaşılır önerilerini hatırlamamak mümkün değil.
***
Ona göre okul eğitiminde, birincil ya da ikincil derecede önemli olan bir şey yoktur. Eğitim sürecinde bütün unsurlar aynı derecede önemlidir. Bir öğretmen için öğrenci, yalnızca bir ‘öğrenci’ olmanın ötesinde, biçimlendirilmeye ve eğitilmeye ihtiyacı olan bir ‘kişi’ olmalıdır.
***
Sukhomlynsky’nin bütün öğütleri ve düşünceleri tek ve aynı nokta üzerinde odaklanır: Öğrenmeye olan ilgiyi teşvik etmek, çocuklara çalışmaktan zevk almayı öğretmek ve onlara değerli insanlar olma tutkusunu aşılamak. Bir çocuğun diğerlerinden aşağı, yeteneksiz ve geride kalmış olduğunu düşünmesine asla izin verilmemeli, itibar duygusu sarsılmamalıdır. Sukhomlynsky’e göre tüm çocuklar, en geç kavrayanı bile, değerli insanlar olmak için eğitilmelidir; çünkü bundan başka çıkar bir yol yoktur.
***
Çocuklar okula başladıktan sonra çocukluğun büyüsünü kaybederler; fakat Sukhomlynsky’nin rehberliğindeki okulda, kelimenin gerçek anlamıyla çocuk olurlar. Okul, çocukluğu kestirip atacağı yerde uzatır. Çeşitli nedenlerle evde çocukluğun neşesinden yoksun bırakılan çocuklar dahi Sukhomlynsky’nin okulunda bu duyguyu tatma olanağı bulur.
***
Sukhomlynsky’e göre çocuklara sadece bilgi verilmemeli, aynı zamanda nasıl öğrenecekleri de öğretilmelidir. Sukhomlynsky’nin öğrencileri, sırtları çantalı ve kafalarına olabildiğince bilgi tıkıştırılması gereken çocuklar değildir (devam edecek).
