Giriş
Roma’nın merkezi olduğu Batı Roma İmparatorluğu çökmüş olsa da Doğu Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu olarak ayakta kaldı. Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra bin yıl varlığını sürdürdü ve 1453’te tamamen ortadan kalktı ve bunun neticesinde Osmanlı Devleti bir imparatorluk haline geldi.
Ekonomik nedenler İstanbul’un fethini gerekli kılan unsurların başında geliyordu. İstanbul’un fethi ile Osmanlı Devleti, kara ve deniz ticaretinde avantajlı konuma geçecekti. Ayrıca İpekyolu’nun bir koluna da hakim olacaktı. Boğazlar yolu ile ekonomik canlılığın mevcudiyeti de söz konusuydu. Ayrıca Anadolu ve Rumeli arasındaki askeri geçişin kolaylaştırılmak istenmesi de fethin nedenleri arasındaydı.
Fatih Sultan Mehmed, Bizans’a denizden gelecek yardımları engellemek için Yıldırım Bayezid tarafından inşa ettirilen Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı’nı yaptırdı. Yapılan hazırlıkların kendisine yönelik olduğunu anlayan Bizans İmparatoru Konstantin, Fatih Sultan Mehmed’i hediyelerle vazgeçirmeye çalışırken, bir yandan da Avrupa devletlerine elçiler yollayarak onları durumdan haberdar ediyor ve yardım istiyordu.
Ancak bu süreçte çok ilginç bir olay yaşandı; Fatih Sultan Mehmed, Osmanlı askerleri ile Bizanslı çobanlar arasında 1452 Ağustos ayında çıkan kavgayı bahane ederek Bizans İmparatorluğu’na savaş ilan etti. Bu olay, çok az kişi tarafından bilinir ve İstanbul’un fethine ilişkin en ilginç detayların başında gelir. İstanbul’un fethi, Osmanlıların “koyun alışverişini” bahane ederek Bizans’a savaş ilan etmesiyle başladı!
1452’de Rumeli Hisarı tamamlandı. Edirne’ye hareket eden Fatih Sultan Mehmed, askerlere dinlenmeleri için izin verdi. Aylardır çalışmaktan yorulan Osmanlı askerleri çevrede dolaşıyordu. Bir grup Osmanlı askeri, Beşiktaş ile Kağıthane arasındaki Kanlıkavak denilen yerde rastladıkları Bizanslı çobanlardan koyun almak istediler ancak çobanlar koyunlarını satmadı. Karşılıklı laf atılmasıyla başlayan sürtüşme, kılıçların çekilmesiyle büyük bir çatışmaya dönüştü. İki taraftan da yaralananlar oldu, birkaç koyun da telef oldu. Olay yerine gelen diğer Osmanlı askerleri kavgayı durdurdular fakat çatışma haberi İstanbul’a kadar ulaştı. Süvari ve piyade birlikleriyle olay yerine gelen Bizans kuvvetleri, Osmanlı askerlerine saldırdı. Askerlerden bir kısmı şehit olurken, bir kısmı esir alındı.
Bu çatışma üzerine Bizans İmparatoru Konstantin, şehrin kapılarını kapattırdı. İstanbul’da bulunan ve durumdan habersiz Türkleri hapse attı. Bir müddet sonra esirleri serbest bıraktıysa da iş işten geçti. Bu çatışma, Bizans’ın sonunu hazırlayan hadise oldu. Osmanlı tarihçileri bu olayla ilgili olarak, Bizans’ın çobanlara yardım etmek isterken Osmanlı padişahını karşısına aldığını yazar.
Olaydan pişmanlık duyan Bizans İmparatoru Konstantin, geri adım atıp Fatih Sultan Mehmed’in huzuruna elçi göndererek özür dilediyse de Fatih elçiye yüz vermedi ve bu olay, iki devlet arasındaki dostluğu tamamen bozdu. İstanbul’u almak için zaten bahane arayan Fatih, bu olayı bahane ederek Bizans’a resmi olarak savaş açtı. Çobanların esirgedikleri birkaç koyun, Bizans’ın sonunu hazırlayan neden oldu! Fatih Sultan Mehmed’in buradaki maksadı, resmi savaş sebebi bulmaya çalışmasıdır. İşin özünde çok basit duran bu meseleyi Osmanlı, savaş nedeni sayarak kendi lehine kullandı ve İstanbul’u kuşattı. Kısacası Bizans İmparatorluğu’nun sonunu koyun alışverişi getirdi!
İbn-i Kemal’in “Tevarih-i Al-i Osman” isimli eserinin yedinci cildi ile Tursun Beğ’in “Tarih-i Ebu’l-Feth” adlı kitaplarında anlatılan bu hadise, Bizanslı yazar Dukas’ın eserinde de geçer.
