Giriş
İngiltere’de lise eğitimi 4 yıldır. Öğrencilere ilk iki yılda GCSE (General Certificate of Secondary Education), son iki yılda A LEVEL (Advanced Level) eğitimi verilir. Öğrenciler lisenin ikinci yılında aldıkları derslerden GCSE sınavlarına katılırlar ve bu sınavlardan elde ettikleri notlar üniversite başvurularına etki eder.
***
GCSE, İngiliz sisteminde lise yeterliliğini ölçen bir sınavdır. GCSE (Genel Orta Öğretim Sertifikası), öğrenciler için A LEVEL'a (Uzmanlaşmış Seviye) hazırlık anlamına gelir. A LEVEL sınavlarını yüksek puanlarla geçen bir öğrenci, aldığı derslerde uzmanlaşmış sayılır ve dünyanın tüm prestijli üniversitelerine kabul edilir.
***
İngiltere’de üniversite okumak isteyen bir öğrenci, GCSE eğitimi sonrasında A-LEVEL programına devam eder. A LEVEL, iki yıl devam eden eğitimdir. Öğrenci bu süreçte üniversitede okuyacağı alana yönelik 3 veya 4 ders alır, dileyen öğrenci 5 ders de alabilir.
***
GCSE, ulusal bir sınavdır. İngilizce, matematik, fizik, kimya, biyoloji, coğrafya veya tarih ile bir yabancı dil öğrencilerin alması gereken zorunlu derslerdir. Bunun dışında kalan dersler seçmeli modüllerden alınabilir ve genellikle toplam ders sayısı 10’a tamamlanır.
***
GCSE’de 30’dan fazla ders seçeneği vardır. Üniversitelerin çoğu GCSE’den alınması gereken dersleri baştan belirtir. En az beş GCSE dersinden en az A* ile C (9 ile 4) arasında ortalama alan bir öğrenci, üniversite eğitimi için büyük bir avantaj yakalar. Bir öğrencinin başarı notunun derecesi, başvuracağı üniversitenin niteliğini belirler.
***
Yıllardır ortaöğretimin yetersizliğinden, üniversiteyi kazanan öğrencilerin eksik bilgilerinden yakınır dururuz. İngiltere’de uygulanan bu sistem, ortaöğretimin kalitesini dolayısıyla yükseköğretimin niteliğini de artıran bir sistem. Peki, bu sistem neden bizde uygulanmıyor?
***
GCSE sınavına benzer bir sınav, bizim 11’inci sınıf öğrencilerine uygulanabilir. Öğrenciler 11’inci sınıfta lise müfredatının temel derslerinden sorumlu oldukları bir sınava katılır. Bu sınavda başarılı olan öğrenciler, bir sonraki yıl üniversite sınavına girmeye hak kazanır. Bu öğrenciler lise son sınıfta üniversitede okuyacakları alanlarla ilgili dersler alıp, alanlarında uzmanlaşır. Sınavda başarısız olan öğrenciler, başarısız oldukları dersleri son sınıfta tekrar alabilir ve isterlerse üniversite sınavına da katılabilirler.
***
Ortaöğretimdeki bilgileri sorgulayıcı ve tamamlayıcı nitelikte olan böyle bir yapı, mezunlar arasında standart oluşturacağı gibi, aynı zamanda okulların ve öğretmenlerin de performansını belirler. Böylelikle öğrenciler kurslardan ziyade okullarında aldıkları müfredata yoğunlaşır.
