Giriş
Ordu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Murat Candaş, 2022-TYT Türkçe soruları ile ilgili ayrıntılı bir değerlendirme yapmış, değerlendirme sonucunu benimle paylaştı. Candaş Hoca’nın tespitleri şu şekilde:
ÖSYM gibi köklü bir kurum için 2022-TYT Türkçe soruları, çok iyi olmayan ve ölçme değerlendirme yönü bakımından zayıf bir test olarak karşımıza çıkıyor. Test, çalışan ve emek harcayan öğrenci açısından mantıklı bir soru dağılımı barındırmıyor. Paragraf soruları, soru kökleri açısından birbirinin devamı niteliğinde. Yeni nesil soru tarzı bu yılın Türkçe testinde yok. Soru dağılımı MEB’in müfredatına uygun değil. 7 dil bilgisi sorusu, oldukça yetersiz. Bu tarzdaki bir test için emek harcayan öğrencinin hayal kırıklığına uğraması kaçınılmaz.
Maalesef konuların yeterince taranmadığı bir Türkçe testiyle karşılaştık. Yarım saat fazla süre verildiği için benzer soru kökleriyle öğrencilerin netlerini düşürmeyi hedefleyen bir sınav. Bu sınavda Türkçe sorularını hazırlayan ekibin değiştiğini düşünüyorum. Sorular imla, anlatım bozukluğu açısından oldukça kötü. Hatalı soru yok ancak imla ve anlatım hataları oldukça fazla. ÖSYM, Türkçe testinde son üç-dört yıldır yaptığı gibi bu yıl güncel paragraflar seçmemiş, daha çok edebiyat ve sanat ağırlıklı metinlerle tarzını değiştirmiş.
HATALI SORULAR
4. Soru: (C) seçeneğinde “oluştursa da” kelime grubu yanlış kullanılmış. Cümlenin anlamına uygun değil.
8. Soru: “Trenin son vagonuna gelene kadar bir sonraki vagonda nelerle karşılaşılacağı ile ilgili merak ve beklentiler yaşamın sürükleyici güçlerindendir; tıpkı heyecanlı bir film izlemek gibi.” Bu soruda noktalı virgül yanlış kullanılmış. Virgül olmalıydı. Birçok soruda noktalama hataları var:
9. Soru: “değil” kelimesinden sonra hiç noktalama yok.
16. Soru: II. cümlede yüklemler arasında virgül kullanılmamış. Yine aynı cümlede “damla biçimi” diye bir tamlama olmaz, “damla biçimini” demeliydi. Belirtme hal ekini eksik kullanarak anlatım bozukluğu yapılmış.
18. Soru: “O tek hayatta kelimelerinizi yazarak sesinizi duyulur hâle getireceksiniz sonra da başkalarının sizi işitmesini sağlayacaksınız.” Bu cümlede iki yüklem arasında virgül olmalıydı. Öğrettiklerimize aykırı, noktalama yanlışı yapılmış.
19. Soru: (A), (B), (D) seçeneklerinde yine “değil” sözcüğünden sonra noktalama yanlışlıkları yapılmış. Sorular özenle hazırlanmamış.
22. Soru: “gök bilim” kelimesi, “gök bilimi” şeklinde yazılmalıydı. Yine aynı soruda “madeni” kelimesindeki i’nin üzerinden düzeltme-inceltme işareti olmalıydı.
23, 24, 33. sorularda “değil” sözcüğünden sonra virgül kullanılmış.
24. Soru: Anlatım bozukluğu yapılmış. “Issız bölgeye yapılan bir yolculuk” olmaz. “Issız bir bölgeye yapılan yolculuk” demeliydi, anlam belirsizliği var.
27. Soru: “Değil” sözcüğünden sonra noktalı virgül kullanılmış. “Şöyle dursun” ifadesi yine cümlenin anlamıyla bağdaşmayacak şekilde yanlış kullanılmış.
40. Soru: (A) seçeneğinde “değil” kelimesinden sonra virgül var.
