Giriş
Bütün bildiğiniz okulları unutun, Summurhill School ile tanışın.
Yazdığım tüm yazılarla çeliştiğimi düşünebilirsiniz. Aslında çelişmiyorum.
Bir düşünceyi savunurken, gerçekte olması gerekeni yazacağım bugün.
Summerhill School, ödülsüz ve cezasız bir okul.
Düşüncelerin yaşama geçmiş ve başarılı olmuş hali.
“Acaba”lardan arınmış, kararlı, cesaret timsali bir okul.
Öğrenci isterse hiç derse girmeyebilir, hiç ödev yapmayabilir
Muhtemelen hiçbir kuralın olmadığı bu okulu anlatırken “saçmalık” diye düşünenler olacak.
Bu okulda derse girme zorunluluğu, ödevler, sınavlar, yapılması gereken projeler vs. bunların hiçbiri yok.
Summerhill School ilk olarak Almanya’da kurulan, daha sonra 1921 yılında Londra’nın bir kasabasında eğitime devam eden A.S.Neill’in kurduğu bir yatılı okul.
Neill’e göre “Çocuk okula değil, okul çocuğa uymalıdır.”
Yaş skalası 5-16 yaş.
Bu okulda öğrenci isterse hiç derse girmeyebilir, hiç ödev yapmayabilir ya da hiç sınava girmeyebilir.
Ara kayıtla Summerhill School’ a gelen öğrenciler genelde ilk olarak “Asla derse girmeyeceğim” der ve bu bazen aylar sürer.
Bu süre, öğrencinin geldiği okulun bıkkınlık seviyesine göre değişiklik gösteriyor.
Fakat çocuğun denetim mekanizması, tüm arkadaşlarının derse girdiğini görünce tek başına yeterince eğlenemeyeceğini söyler.
Kendi isteğiyle kendini derse girmiş halde bulur.
Zaten öğleden sonra ders olmaz ve kendilerine vakit ayırabilirler.
Öğrenciler sabah kalktıklarında yataklarını kendileri toplar, üstelik bunu zorlama olmadan yaparlar.
Çünkü bu onların sorumluluğudur ve yapmazlarsa arkadaşlarına mahcup olacaklardır.
Öğrenciler davranışlarının sorumluluğunu alarak okulda bulunur.
Sınav sisteminden, meslek hayatından bihaber yetişmezler. Tam tersine, tüm bu düzeni bilir ve yollarını kendileri çizerler.
Zorlama sistemlerde de sonuç aynı kapıya çıkmıyor mu?
Öğrenci kendi kaderini kendi belirliyor. Üniversitede okumak isterse çalışıyor, istemezse çalışmıyor.
Summurhill’de amaç, öğrencinin mutlu olması ve kararlarını kendi vermesi.
Bu okulun öğrencilerinde genel olarak bulunan nitelikler; adil olma, dürüstlük, merhamet, kendine güven, sorumluluk sahibi olma, yaratıcılık, kendine özgü olma ve sağduyu.
Sorunlar konuşarak hallediliyor
Ombudsman adı verilen rutin toplantılar sayesinde herkes sıkıntılarını dile getiriyor.
Okulda herkes birbirine karşı sorumlu.
Öğrenci yöneticiye olan şikayetini rahatlıkla söylüyor, konuyla ilgili bir çözüm yolu bulunuyor.
Yani, sorunlar konuşarak hallediliyor.
Summerhill’de herkes dilediğini yapmakta serbest fakat bu serbestlik asla başkasının hakkını gasp edici bir serbestlik değil.
Örneğin, derse girmeyebilirsiniz fakat derste ıslık çalamazsınız, çünkü bu başkalarının hakkını elinden almaktır.
Burada seçimler önemli. Öğrenci derse girmek istemiyorsa kimseyi etkilemeden o derse girmeme hakkını kullanabilir; bu sadece bireyi etkiler.
Mezunlar dış dünyaya ne kadar uyum sağlayabiliyor?
Summurhill’de aileler okula müdahil değil.
Sadece senede birkaç kez imzalamaları gereken evrak işleri için okula kabul ediliyorlar.
Bizdeki gibi her gün okul kapısında beklemek veya öğretmeni gece yarılarına kadar aramak yok anlayacağınız.
Peki Summurhill mezunları dış dünyaya ne kadar uyum sağlayabiliyor?
Diğer okullardan mezun olanlardan daha iyi uyum sağlıyorlar.
Çünkü her kararın sorumluluğunu almaya hazır, toplumları rahatsız etme hakkının olmadığı bilinciyle, çevresine karşı duyarlı mezun oluyorlar.
Ödülsüz ve cezasız sistemi savunurken belki amaçlanan sistem de budur.
Öyle ya; iddialı düşünceler, bazı sorumluluk ve cesaretleri de beraberinde getirir.
Ama uygulanmadığı takdirde sözde kalan amaçsız bir tez olarak çürümeye mahkumdurlar.
