Giriş
Sahibi bulunduğum işyerini kiraya vermiştim. Kiracı pandemi tedbirleri nedeni ile dört aydır kira ödemiyor. Bu arada aleyhine takip yapılması da sınırlandırıldığı için ancak sınırlama kalktıktan sonra takip yapılabilecek. Ancak bu tarihlerde de olağanüstü bir yığılma olacağı anlaşılıyor. Böyle durumlarda işleri kolaylaştırıcı önlemler alınamaz mı? Mesela yetkileri artırılmış hakem gibi müesseseler kurulamaz mı? ● A.Y.
★ ★ ★ ★ ★
Okuyucuma iki hususu hatırlatarak yanıt vereyim. Birinci husus, pandemi döneminde kira ödenmez kuralı getirilmedi, ‘30 Haziran 2020’ye kadar ödenmeyen kiralar için sözleşmenin feshi, mecurun tahliyesi talep edilemez’ kuralı getirildi. Dikkat edilirse borç duruyor, takip mümkün ama tahliye talebi olmayacak. İkinci husus, bir hakem müessesesi düşüncesi.
Biliyorsunuz iş hukukuyla ilgili davaların büyük bir kısmında ve ticari davalarda mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvuru şartı zaten var. Şimdilik kira ilişkilerinde yok. Ancak doğrusu tatbikattan izlediğim kadarıyla çok büyük bir yarar da sağlanamadı. İlgili büroya başvuru yapıyorsunuz, sizi bir arabulucuya yönlendiriyor. Arabulucu müzakereye çağırıyor.
Şayet iki taraf da davete uyup müzakereye katılırsa arabulucu nezaretinde uzlaşma imkanı aranıyor. Uzlaşma olursa iş davaya yansımadan halledilmiş oluyor, uzlaşma olmazsa uzlaşmazlık zaptı tutuluyor ve iş yine mahkemeye kalıyor. Bu başvurularda çoğunlukla bir tarafın müzakere katılmadığını görüyorum.
★ ★ ★ ★ ★
Bugün için, elbette kaçınılmaz bir şekilde adliyelerde izdiham olacak. Ben günler önce buna karşı önlem alınması önerisinde bulundum. İcra dairelerinin ve mahkemelerin kademe kademe faaliyete geçmesi, tek-çift ayrımı yapılarak görev yapması gibi tekliflerin yanında, adli tatile yaklaşık bir ay kalmışken adli tatile kadar adliyenin açılmaması gibi önerilerde bulunmuştum.
Bu kalabalık önceden bilinebilecek bir şeydi ve öyle de oldu. Bugün için de okuyucumun icra dairesine başvurmaktan ve o büyük kalabalığa girmekten başka yapabileceği bir şey yok. Bazı hallerde internet kullanarak da adliyelerde işlem yapılabiliyor ama şimdilerde bu herkesin yapabileceği bir iş değil.
★ ★ ★ ★ ★
Mahkemelerin yükünü azaltmak için hakem gibi, arabulucu gibi çözümler de zaten yeni yasaları gerektirir. Üstelik mahkeme yetkisi gibi yetkiler verilmesi de bence kabul edilebilir bir husus değildir. Bence olması gereken çözüm yeterli mahkeme ve icra daireleri kurmaktır.
