Beş yıl beklenir

Bir gazete haberinde, “Suç işleyen birine beş ay hapis cezası verildi, sonra beş yıl ertelendi” deniyor. Peki bugün bu cezasını çekmekle beş yıl sonra çekmesi arasında ne fark var? Bu nasıl bir anlayış? ● B.L.

Okuyucum haberin bu şekilde verilmesi karşısında sorusunda son derece haklı ama işin aslı öyle değil. Olayın aslı şöyledir: Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, kurulan hükmün sanık hakkında hukuki sonuç doğurmamasını ifade eder. Bu kararın verilmesi halinde sanık, beş yıl denetim süresine tabi tutulur.

Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir.

★ ★ ★ ★ ★

Haberde sanki ceza, uygulanmak için beş yıl bekletilir, beş yıl sonra infaz edilir gibi anlaşılıyor ama işin aslı öyle değil. Burada, ‘hükmün açıklanmasının ertelenmesi’ cümlesi de yanlış anlamaya müsait. Zira hakim aslında hükmü açıklar “Sana bir yıl hapis cezası verdim” der ama sonra hükmün açıklanmasını geri bıraktım der. İyi ama zaten hükmü açıkladı, bir yıl ceza verdi... Evet akılları karıştırıyor ama uygulama anlattığım gibi. İki yıla kadar hapis cezası verilmesi halinde sanığın durumuna göre hükmün açıklanmasını geri bırakma kararı verilir, beş yıl içinde o kişi bir başka suç işlemez ise dosya ortadan kaldırılabilir. Ancak bu kararın verilmesi sanığın kabulüne bağlıdır, zira bu kararın temyizi yoktur. Sanık temyiz hakkı kazanmak için bu kararın verilmesini kabul etmeyebilir.