Çilingir ile kapı açtırılır

Amcamızın dairesinden miras yolu ile babama çok küçük bir hisse düştü. Yengemiz bu dairede yaşıyor. Arsa tapusu olan hisseli bir tapu. Babamın borcu yüzünden bu hisseye banka icra koydu. Şimdi de çilingirle içeri grime ve eşyaları yediemine koyma tehditleri yapılıyor. Bu mümkün müdür. M.E.

Okuyucumun bazı ifadelerini açıklama ihtiyacı duyuyorum. Birincisi, ‘banka icra koydu’ sözünün anlamı, ‘banka icra takibi yaptı sonra da haciz tatbik etti’ demek. ‘Arsa tapulu’ ifadesi de ‘bu dairede kat irtifakı var’ anlamına geliyor. Şimdi yavaş yavaş geleyim yanıta. Bir dairenin hissesi üzerine haciz tatbik edilebilir. Bu mümkündür, ancak ‘evine çilingirle geleceğiz’ ifadesini biraz açmam lazım. Bir borçlunun malvarlığına haciz tatbik edilir, bunu hepimiz biliyoruz. Ancak haczin de kuralları var. Burada borcu karşılayacak seviyede bir dairenin hissesine haciz tatbik edilmiş. Bu haciz, borcu karşılayacak seviyede ise icra müdürlüğünün artık başka hacizlere izin vermemesi gerekir. Hacizden maksat; alacağın tahsilidir, borçluyu taciz etmek değildir. Peki tatbikatta bu kural aynen uygulanıyor mu? Doğrusu tam olarak uygulanıyor diyemem. İcra müdürlükleri, bu yanlışı çoğunlukla yapıyor. Adamın borcu üç birim, icra müdürlüğü adamın aracına, gayrımenkulüne, malvarlığına 100 birim malına haciz tatbik ediyor. Bu yanlıştır hatta bence suçtur. Geleyim ikinci hususa. Eve çilingirle girilir mi? Evet, borçlunun malvarlığının borca yeter miktarının haczi için evindeki sınırlı malvarlığına haciz tatbik edilebilir. Bunun için evine veya işyerine girilebilir. Evde kimse yoksa, kapı kapalıysa çilingir marifeti ile açtırılıp, içeride haciz tatbik edilir. Ancak yukarıda açıkladığım kural ihlal edilmemek kaydıyla. Yani adamın gayrimenkulüne haciz koymuşsan ve bu haciz borcu karşılar seviyede ise artık evine gelemezsin.

Peki okuyucumun yengesinin oturduğu evine hacze gelinir mi? Hayır gelinmez. Zira bir daire borçlunun olabilir ama içinde bir başkası oturuyordur. Bu durumda bir başkasının oturduğu eve ve bir başkasının eşyasına hacze gelinmez. Borçluyu sık sık arayıp ‘evine hacze geleceğim, çilingirle kapıyı açtıracağım’ gibi sözler bir defa söylenirse bu suç teşkil etmez, hukuki bir durumu açıklama olarak kabul edilebilir. Ancak sık sık tekrarlanırsa artık tehdit unsuru olarak kabul edilmeli ve ceza tayin olunmalıdır. Bu günlerde suç olarak kabul edilmiyor ama bence bunda yanlış yapılıyor.