Giriş
Rahmetli babam 1970 yılında köylerinde yaşarken babası tarafından haktan atılıyor. Babam da üç çocuğuyla şehre göç ediyor. Bu arada diğer tarafta dört amcam köyün her türlü imkanından sonuna kadar yararlanıyor. Babamın da hakkı olan tarlaları işleyip evler yapıyorlar. Babamı 2019 yılında kaybettik. Şimdi köydeki haklarımızı alabilir miyiz? Zamanaşımı gibi bir durum söz konusu mu? l A.D.
***
Okuyucumun ‘babası tarafından haktan atılıyor’ deyişini bilemedim. Birtakım haklardan mahrum edilmiş tamam da hangi haklarından nasıl mahrum edilmiş, bunu bilmek mümkün olmadı. Ancak köyden ayrılmak zorunda kalması, babadan kalanları amcaların kullanıyor olması, kendilerinin birtakım haklardan mahrum kaldıkları anlaşılıyor. Bu tamam da mahrum kalınan bazı haklar var ki zamanaşımına tabi, bazı haklar var ki zamanaşımı söz konusu olmaz.
***
Mesela kendi hakları bulunulan gayrimenkulleri kullanıp da kendilerine bir ödeme yapılmadı ise ecrimisil talep hakları var. Ecrimisil demek bir nevi kullanım bedelidir ki getirebileceği kira bedeline eşdeğer bir tazminat anlamı taşır. Gayrimenkulü kullanmayanlara kullananlar tazminat ödemek zorunda kalır. Bunun için ilginç bir zamanaşımı hesabı vardır.
Geçmiş yıllara ait kira bedeli talep edilebilir ancak bu talep beş yılı geçerse borçlu durumunda olan taraf beş yıldan üzün süreye itiraz ederse geçmiş beş yıllık borç hesaplanır. Bir itiraz olmaz ise bu halde beş yılı aşan süre için borç hesaplanır. ANCAK okuyucumun kullanım bedeli dışında gayrimenkulde sahip olması gereken mülkiyete dair bir talebi olacak ise bunun zamanaşımı yoktur.
