Haksız şekilde el koyulmuş

1978’de 300 metrekare arsa aldım. 1990 Boru Hatları Ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), 1996’da Enerji Bakanlığı kamulaştırmış, arsam 147 metrekare olmuş. Önünden, arkasından yol geçmiş. Sağında solunda evler yapılmış. 50 seneden beri hâlâ burayı kullanıyorum. Tapu da arsamı 300 metrekare olarak düzeltebilir miyim? Hukuken sonuç ne olur? Nasıl bir yol izlemem lazım? I.B.

*****

Öncelikle okuyucumun kavramları tam olarak bilmesi gerekiyor. Bir gayrimankulün kamulaştırılması için belli bir prosedürün izlenmesi şart. Önce kamulaştırma kararı alınır, sonra gayrimenkulün maliki pazarlığa çağırılır, kendisine fiyat teklif edilir, fiyet kabul edilirse parası ödenir kamulaştırma işi tamamlanıp tapuya tescil olunur. Yok pazarlıkta anlaşılamaz ise kamulaştırmayı yapacak kurum mahkemeye başvurur, gayrimankule değer biçilmesini ister.

Mahkeme bilirkişiler marifeti ile değer biçer. Bu para malik adına bankaya yatırılır, makbuzu mahkemeye sunulur ve mahkeme kamulaştırma kararı vererek tapuya tescil ettirir. Kamulaştırma böyle yapılır ama okuyucumun anlattığına dikkat edilirse, bu sistemden hiç bahsetmiyor.

*****

2001’den önceki tarihlerde ise: Yine kurulan komisyon ile kamulaştırma kararı alınır. Bu karar sonrası ilgili gayrimenkulün tapu kaydına kamulaştırma şerhi düşürülür, sonrasında değer tespiti yaptırılıp bu değer gayrimenkulün maliki adına bankaya yatırılır. Gayrimenkulün malikine kamulaştırma kararı ve bedelin bankaya yatırıldığı bilgisi tebliğ olunur. Bu tebliğden sonra gayrimenkulün maliki bedel artırımı davası açabilir.

Mahkemece yapılacak yargılama sonrası kabul edilen değer, gayrimenkul malikine ödenir. Bu sistem ile de ilgili hiç bir bilgi yok. Neticeden anlaşılan o ki yasal prosedüre uyularak yapılmış bir kamulaştırma yok. Ama arsanın bir kısmı elden gitmiş, buralara birşeyler yapılmış. Bu durumda ortada bir fiili el koyma var.

Yani kamulaştırma işlemlerine girişilmeden okuyucumun arazisine el koyulmuş. Ancak bu durumda da okuyucuma bir bedel ödenmesi şart. Bunun için de dava açarak fiili el koyma nedeni ile tazminat talebinde bulunulacak, tapu kayıtları buna göre düzenlenecektir. Doğrusu, ‘fiili el koyma’ veya ‘hukuki el koyma’ gibi kavramlar vatandaşa uzak kavramlardır, bir meslektaşımın yardımını almasını önereceğim.