Giriş
12 senedir işlettiğim kirada olan bir dükkanım var. Şimdi devretmek istiyorum ama malsahibi “Devredemezsin” diyor. Kira sözleşmemiz iki sene önce bitmişti. Mal sahibine teklif ettim yeni bir kira sözleşmesi yaptıramadım. Bu durumda devir yapmam için ne önerirsiniz? ● H.A.
Okuyucumun durumu, elindeki sözleşmeyi incelemeyi gerektiriyor. Bunun bazı nedenleri var. Birincisi; “Sözleşme son buldu, yenisini yapmazsam buradan çıkartılırım” diye bir kural yok. Kira sözleşmesinde belirlenen süre dolduktan sonra yeni bir sözleşme yapılmaz ise kira ilişkisi, yazılı sözleşmedeki şartlarla bir yıl daha uzar. Bu durum her dönem sonunda böyle uygulanır. Yani yeni yazılı sözleşme yapılmadan sözleşmeler kendiliğinden bir yıl-bir yıl uzar. Dolayısı ile yeni sözleşme yapılmamış olması, kiraya verenin yeni bir sözleşme imzalamamış olması bir art niyet olsa bile netice vermez. Yani okuyucumun kira sözleşmesi halen yürürlükte.
★ ★ ★ ★ ★
Şimdi geliyorum devir işine. Normal şartlarda kiracı kiralananı kendi isteği ile birilerine devredemez. Ancak kırtasiyelerde satılan şu matbu kira sözleşmelerinin ikinci sayfasında bazılarında ikinci madde, bazılarında üçüncü madde olarak yazılı cümleden, kiracının kiralananı devredebileceği anlamı çıkıyor. Şayet kiracıya böyle bir yetki verilmiş ise evet kiralanan devredilebilir. Böyle bir maddeyi içermeyen sözleşmelerde kiracı devir yapamaz. Bir de kira sözleşmelerinin ‘hususi hükümler’ başlığını taşıyan üçüncü sayfası vardır. Büyük çoğunlukla buraya da devir yapılamayacağı cümlesinin koyulduğuna tanık oluyorum. Bu durumda da kiracı devir yapamaz.
★ ★ ★ ★ ★
Bu saydıklarımın dışında çok istisnai olarak kiracıya ‘hususi hükümler’ bölümünde açıkça devir yetkisi verilen sözleşmelere de rastladım. Bu durumda da devir, kiralayanın iznine tabi değildir.
İşte bu yüzden yukarıda size net yanıt verilebilmesi için sözleşmenizin incelenmesi gerektiğini söyledim. Son nokta, kiralayan “Devredemezsin” dediğine göre bana, sözleşme bu yönde gibi geliyor.
